180 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-3
ahIn AtmAnI vyAkhyA chAle chhe ke AtmA kone kahevo? je shuddha gnAnaghan abhed chaitanyamay vastu chhe te AtmA chhe. evA AtmA upar draShTi ApatAn enun vAstavik svarUp anubhavamAn Ave chhe, ane janma-maraN maTe chhe. ahIn kahe chhe ke paryApta, aparyApta, ekendriy, dvi-indriy Adi je bhedo paDe chhe te badhAn pudgalanAn-jaD nAmakarmanI prakRitinAn kArya chhe. te kAryane je potAnun mAne chhe te ajIvane jIv mAne chhe, e rakhaDavAnA-paribhramaNanA panthe chhe. jem paryApta-aparyApta Adi chaud jIvasthAn lIdhAn tem gandh, ras, sparsha, rUp, sharIr, sansthAn ane sanhanan paN pudgalamay nAmakarmanI prakRitionun kArya chhe. pudgalathI abhinna chhe tethI jem jIvasthAnone pudgalanA kahyA chhe tem uparanA badhA bhAvo pudgalamay chhe em samajavun. mATe varNAdik jIv nathI evo nishchayanayano siddhAnt chhe. arthAt paryApta, aparyApta Adi je jIvanI vikArI ashuddha dashA chhe te badhun pudgalanun kArya chhe paN AtmAnun nahi. AtmA to anAdi-anant akhanD ekarUp shuddha chaitanyamay dhruv vastu chhe. temAn antardraShTi karI ekAgra thatAn AtmagnAn thAy chhe ane janma-maraN maTe chhe. AtmA janma-maraN ane janma-maraNanA bhAv rahit trikALI shuddha gnAnaghan vastu chhe. emAn draShTi karatAn paripUrNa AtmA jaNAy chhe ane tyAre dharmanI sharuAt thAy chhe.
have, A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘तद एव स्यात्’ te vastu ja chhe, ‘कथञ्चन’ koI rIte ‘अन्यत् न’ anya vastu nathI; ‘इह’ jagatamAn jem ‘रुक्मेण निर्वृत्तम् असिकोशं’ sonAthI banelA myAnane ‘रुक्मं पश्यन्ति’ loko sonun ja dekhe chhe, ‘कथञ्चन’ koI rIte ‘न असिम्’ taravAr dekhatA nathI.
ahAhA! jem sonAthI banelun myAn sonun ja chhe paN talavAr nathI tem pudgalathI banelA A rAg-dveSh, puNya-pApanA bhAv pudgal ja chhe, AtmA nathI. bolavAmAn em Ave ke sonAnI talavAr chhe. parantu talavAr to loDhAnI chhe, sonAnI nathI. sonAnun to myAn chhe. tem bhagavAn AtmAne sharIravALo, puNyavALo, dayA-dAnavALo kahevo e sonAnI myAnamAn rahelI talavArane ‘sonAnI talavAr’ kahevA jevun chhe. jem sonAnun to myAn chhe, talavAr nahi; tem puNya-pApanA bhAv to pudgalanA chhe, AtmAnA nahi. chhatAn tene AtmAnA mAnavA te mithyAtva chhe, agnAn chhe. ane te ja 84 lAkhanA avatAramAn bhaTakavAno rasto chhe. bhAI! dayA, dAn, vrat, bhakti, Adi shubhabhAvane je potAnA mAne chhe te ajIvane jIv mAne chhe kemake e bhAv pudgalamay chhe, AtmarUp nathI.
rang-rAg tathA guNasthAn, labdhisthAn Adi bhedanA bhAvo chhe te pudgalanA sange thayelA chhe. mATe te badhAy pudgalanA chhe, chaitanyamay jIvanA nathI. teo jIvanA chhe em