206 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-3 e vikArI bhAv nimittane lakShe thayelo chhe ane jIvadravyanA svabhAvamAn nathI tethI tene pudgalanun kArya gaNIne jIvamAnthI kADhI nAkhavo chhe.
pravachanasAranI gAthA 189mAn em Ave chhe ke shuddhanayathI AtmA vikArano rktA svata chhe. parane laIne ke karmanA udayane laIne vikAr thato nathI em tyAn kahyun chhe. panchAstikAyanI gAthA 62mAn paN kahyun chhe ke AtmAnI vikArI paryAyanun pariNaman potAnA ShaTkArakathI svata chhe ane te anya kArakothI nirapekSha chhe. eTale ke jIvanI paryAyamAn je vikAranun pariNaman thAy chhe ene karmanA udayanI apekShA nathI em tyAn siddha karyun chhe. parantu ahIn apekShA judI chhe. ahIn to kahe chhe ke paryAyamAn je vikAr thAy chhe te dravyasvabhAvamAn nathI. vikAr dravyanI chIj nathI. eTalA mATe paryAyanA vikArane ane karmane bannene ek gaNIne vikAr karmaprakRitinA udayapUrvak thAy chhe em kahyun chhe. prakRiti jaD achetan chhe tethI vikAr paN sadAy achetan chhe em kahyun chhe.
karmano uday Ave tem DIgrI Tu DIgrI vikAr karavo paDe e to be dravyonI ektAnI vAt chhe tethI tadna mithyA chhe. shrI jayasenAchAryanI pravachanasAr gAthA 4panI TIkAmAn to Ave chhe ke dravyamohakarmano uday hovA chhatAn, jIv jo pote shuddhapaNe pariName to, uday kharI jAy chhe. karmano uday Ave chhe mATe jIvane vikAr karavo paDe chhe em bilakul nathI. potAnA vartamAn puruShArthanI jeTalI yogyatA hoy teTalo vikArapaNe pariName chhe. karmano uday hoy chhatAn udayapaNe na pariName e potAnI-jIvanI pariNatinI svatantratA chhe. ahIn bIjI apekShAe vAt chhe. ke potAnI pariNatimAn je vikAr-ashuddhatA thAy chhe te karmane AdhIn-vash thaIne thAy chhe tethI karmane kAraNe thAy chhe em kahyun chhe.
gAthA 6p-66mAn paryApta, aparyApta, bAdar, sUkShma Adi bhedo nAmaprakRitithI thayA chhe em lIdhun hatun. ahIn mithyAtvAdi chaudey guNasthAno mohakarmanI prakRitinA udayathI thayA chhe em kahe chhe. jayasenAchAryanI TIkAmAn ‘मोहजोग भवा’ evun shrI gommaTasAranun vachan uddhat karI darshAvyun chhe ke moh ane yoganA nimittathI A badhA guNasthAnanA bhed paDe chhe.
kahe chhe ke A mithyAtvAdi guNasthAno-pahelAthI mAnDIne chaudamA guNasthAn sudhInA- badhAy paudgalik mohakarmanI prakRitinA udayapUrvak thAy chhe ane tethI teo sadAy achetan chhe. sanskRit TIkAmAn ‘vipAk’ shabda lIdho chhe, jyAre gujarAtImAn ‘uday’ shabda chhe. je jaD mohakarma chhe enA uday nAm vipAkakALe vipAkapUrvak A chaud guNasthAn thAy chhe. tevI rIte vishuddhinAn sthAn-rAganI mandatAnAn sthAn arthAt asankhya prakAranA prashasta shubharAganA bhAv paN mohakarmanI prakRitinA vipAkapUrvak thAy chhe ane tethI te achetan