218 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-3 bhedagnAnIonI nirmaL anubhUtimAn paN teo AvatA nathI, bhinna rahI jAy chhe. jo rAg ane bhed jIvanA hoy to sva-anubhavamAn teo AvavA joIe. paN em paN banatun nathI. tethI teo achetan ja chhe. paramAgam paN em ja kahe chhe. tethI rAgAdi bhAvo jIvanA nathI, pudgalanA ja chhe em siddha thAy chhe.
ahA! agnAnIne em lAge chhe ke A shun kahevAy? A te vaLI kevo dharma! A badhun- vrat karavAn, tap karavAn, upavAs karavA, bhagavAnanI bhakti-stuti-sevA-pUjA karavI, jAtrA karavI, mandir bAndhavAn, rathayAtrAo kADhavI, vagere kayAn gayun? shun e badhun dharma nathI? dhIrajathI sAmbhaL, bhAI! jene tun dharma mAne chhe e badhI kriyA chhe ane tun to chaitanyasvarUp chho, bhagavAn! rAg chhe e to achetan chhe ane pudgalakarmanA vipAkapUrvak thAy chhe mATe ene to bhagavAn nishchayathI pudgalanun kArya kahe chhe. gajab vAt chhe! vikAr ane bhedathI rahit abhed ekarUp chaitanyasvarUp bhagavAn AtmA chhe. rAganI ADamAn jo enI draShTi na karI to kayAn jaIsh prabhu? bhav badalIne kayAnk jaIsh to kharo ja ne? svarUpanI samajaN vinA rakhaDI marIsh, narak-nigodanA chakrAvAmAn rakhaDI marIsh, bhAI! bApu! ahIn vichAravAnI ane samajavAnI tak chhe.
gAthA 49 nI TIkAmAn Avyun chhe ke-‘jeNe potAnun sarvasva bhedagnAnI jIvone sompI dIdhun chhe’-eno artha shun chhe? ke gnAnAnandasvarUp bhagavAn AtmAno jeo anubhav kare chhe te bhedagnAnI jIvone anubhavamAn atIndriy gnAn, Anand ane shAntino svAd Ave chhe paN rAg ane bhed anubhavamAn AvatA nathI. matalab ke chaitanyasvarUp bhagavAn AtmAthI rAg ane bhed bhinna chhe. rAg ane bhedanA bhAvo chaitanyamay nathI ane tethI achetan ja chhe. lokone Akarun paDe paN e em ja chhe.
prashna– jo teo chetan nathI to teo koN chhe?
uttara– jIvanI paryAyamAn teo chhe tethI vyavahArathI teo jIvanA chhe em kahevAmAn Ave chhe; parantu nishchayathI teo jIvanA nathI. teo pudgalakarmapUrvak thAy chhe tethI nishchayathI teo pudgal ja chhe. dravya-guNamAn to vikAr chhe ja nahi, paryAyamAn je vikAr chhe te anAdi-anant paryAyamAn kAyam raheto nathI. tethI vikAr jIvano nathI, pudgal ja chhe, kemake kAraN jevun kArya hoy chhe. pudgalakarma kAraN chhe ane rAgAdi tenun kArya chhe. tethI rAgAdi pudgal ja chhe.
parantu A uparathI koI em mAnI le ke-juo, karmane laIne rAg thAy chhe ne? to em nathI. tun yathArtha vAt samajyo nathI, bhAI! karmane laIne vikAr thAy chhe em nathI, karma chhe mATe rAg thAy chhe em chhe ja nahi. jIvadravyanI paryAyamAn vikAr-aparAdh je thAy chhe te potAthI ja thAy chhe. te aparAdh potAno ja chhe parantu te svabhAvanun kArya