34 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-4
निदमुदितमखण्डं ज्ञानमुच्चण्डमुच्चैः।
ननु कथमवकाशः कर्तृकर्मप्रवृत्ते–
रिह भवति कथं वा पौद्गलः कर्मबन्धः।। ४७।।
kAraN ke vikAr ke je bandharUp chhe ane bandhanun kAraN chhe, te to bandhanI panktimAn chhe, gnAnanI panktimAn nathI. A arthanA samarthanarUp kathan AgaL jatAn gAthAomAn Avashe.
ahIn kaLasharUp kAvya kahe chhe-
shlokArtha– [परपरिणतिम् उज्झत्] parapariNatine chhoDatun, [भेदवादान् खण्डयत्] bhedanAn kathanone toDI pADatun, [इदम् अखण्डम् उच्चण्डम् ज्ञानम्] A akhanD ane atyant prachanD gnAn [उच्चैः उदितम्] pratyakSha uday pAmyun chhe, [ननु] aho! [इह] AvA gnAnamAn [कर्तृकर्मप्रवृतेः] (paradravyanAn) kartAkarmanI pravRuttino [कथम् अवकाशः] avakAsh kem hoI shake? [वा] tathA [पौद्गलः कर्मबन्धः] paudgalik karmabandh paN [कथं भवति] kem hoI shake? (na ja hoI shake.)
(gneyonA nimittathI tathA kShayopashamanA visheShathI gnAnamAn je anek khanDarUp AkAro pratibhAsamAn AvatA hatA temanAthI rahit gnAnamAtra AkAr have anubhavamAn Avyo tethI ‘akhanD’ evun visheShaN gnAnane Apyun chhe. matignAn Adi je anek bhedo kahevAtA hatA temane dUr karatun uday pAmyun chhe tethI ‘bhedanAn kathanone toDI pADatun’ em kahyun chhe. paranA nimitte rAgAdirUp pariNamatun hatun te pariNatine chhoDatun uday pAmyun chhe tethI ‘parapariNatine chhoDatun’ em kahyun chhe. paranA nimittathI rAgAdirUp pariNamatun nathI, baLavAn chhe tethI ‘atyant prachanD’ kahyun chhe.)
bhAvArtha– karmabandh to agnAnathI thayelI kartAkarmanI pravRuttithI hato. have jyAre bhedabhAvane ane parapariNatine dUr karI ekAkAr gnAn pragaT thayun tyAre bhedarUp kArakanI pravRutti maTI; to pachhI have bandh shA mATe hoy? arthAt na hoy. 47.
have pUchhe chhe ke gnAnamAtrathI ja bandhano nirodh kaI rIte chhe? rAgathI bhinna paDatAn jene AtmAnun gnAn thayun tene bandh aTakI jAy chhe e kevI rIte chhe? ahAhA! shiShya jignAsAthI pUchhe chhe ke jene AtmAnun gnAn thayun, shraddhAn thayun, enI sthiratA-