samayasAr gAthA 80-81-82 ] [ 163
hoy teTalA pramANamAn darshanamoh karma bandhAy chhe. chhatAn Ane laine karma bandhAy chhe em nathI. have kahe chhe-‘em jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane anyonya hetupaNAno ullekh hovA chhatAn paN jIv ane pudgalane paraspar vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe jIvane pudgalapariNAmo sAthe ane pudgalakarmane jIvapariNAmo sAthe kartA karmapaNAnI asiddhi hoine, mAtra nimittanaimittikabhAvano niShedh nahi hovAthI, anyonya nimittamAtra thavAthI ja bannenA pariNAm thAy chhe. jIv-pudgalanA pariNAmano paraspar nimittapaNAno ullekh hovA chhatAn vyApyavyApakabhAvano abhAv chhe. eTale jIv vikAr kare te vyApak ane jaD karmanI avasthA thAy te vyApya em nathI. te ja pramANe karmano uday te vyApak ane jIvanA pariNAm te enun vyApya em paN nathI. paraspar vyApyavyApakabhAvano abhAv hovAthI jIvane pudgal pariNAm sAthe ane pudgalane jIvapariNAm sAthe kartAkarmapaNAnI asiddhi chhe. karmanun nimitta chhe teNe jIvane rAg karAvyo ane jIve rAg karyo mATe jaDakarma bandhAyun-em kartAkarma bhAvano bannene arasaparas abhAv chhe. mAtra nimittanaimittikabhAvano niShedh nathI. ekabIjAne nimittanaimittikabhAv chhe. anyonya nimittamAtra thavAthI ja banne nA pariNAm thAy chhe. pratham potAnI vastu svatantra chhe enI khabar vinA dharma kem thAy? dharma karanArane pratham khyAl hovo joie ke agnAnabhAve jeTalA vikArI pariNAm thAy chhe te mArAthI svatantra thAy chhe; ane te kALe jaD karmanI pariNatinun kArya pudgalathI tyAn svatantra thAy chhe. mane rAg- dveSh thayA mATe tyAn jaDakarmanun pariNaman thAy chhe em nathI. pratham paryAyamAn vikAranI svatantratA mArAthI chhe ane karmanI paryAyamAn karmanI svatantratA chhe em lakShamAn Avavun jAie. jIv ane pudgalane paraspar vyApyavyApakabhAvano abhAv chhe. tethI ekabIjAnA nimittapaNAno ullekh eTale kathan hovA chhatAn paraspar kartAkarmabhAv nathI. jIvanA rAg-dveSh karmamAn nimitta ho, tem karmano uday jIvanA rAgadveShanun nimitta ho; parantu jIve je vikArI pariNAm karyA te karmabandhananI paryAyano kartA chhe em nathI tathA karmano uday vikArI bhAvano kartA chhe em paN nathI. jIve potAnA mithyAtva ane rAgadveShanA pariNAm svatantrapaNe karyA tyAre pudgal svayam svatantrapaNe karmaparyAyapaNe thayA chhe. te ja pramANe karma pote svatantrapaNe udayarUp thayA tyAre jIv svatantrapaNe mithyAtva ane rAgadveSharUpe pariNamyo chhe. Am bannenun pariNaman svatantra chhe. bhAi! haju paryAyanI svatantratA jene besatI nathI tene dravya je vyakta nathI tenI svatantratAnI vAt kem bese? potAnI je pragaT paryAy te svatantra chhe, parane laine nathI.