samayasAr gAthA 80-81-82 ] [ 169
ahIn spaShTa kahe chhe ke potAnA bhAv vaDe parabhAvanun karAvun ashakay hovAthI pudgalabhAvono kartA to jIv kadI nathI e nishchay chhe. jIv agnAnabhAve potAnA rAgabhAvone kare paN enAthI parabhAvanun karAvun ashakay chhe. deshanI sevA karI shake, dInadukhiyAne AhAr, pANI, osaD dai shake-evI paranI kriyA AtmA karI shake e vAt traN kALamAn shakay nathI. sharIranI kriyA AtmA karI shakato nathI pachhI karavun ke nahi e prashna ja kayAn chhe? A pustakanun pAnun Am phare te kriyA AngaLIthI thai shake chhe em nathI. e paramANu pote potAnI kriyAvatI shaktine laine Am gati kare chhe.
kaLashaTIkAmAn prashna karyo chhe ke-AtmAmAn anant shaktio chhe to emAn koi evI shakti chhe ke paranun kAm kare? tyAn samAdhAn karyun chhe ke-bhagavAn! AtmA paranun kAi kare evI enAmAn shakti nathI. hA, AtmAmAn evI shakti chhe ke agnAnabhAve paryAyamAn rAgane kare paN jIv pudgalabhAvono kartA to kadI paN nathI e nishchay chhe. gnAnAvaraNIy karma bandhAy, darshanAvaraNIyakarma bandhAy ityAdi karmanI paryAyano kartA jIv traN kALamAn nathI.
prashna– karmarUpI verIne haNe te arihant-Avo arihantano artha shAstramAn karyo chhe ne?
uttara– hA, shAstramAn evA kathan Ave chhe ke AtmA karma bAndhe, AtmA karma haNe-chhoDe; paN e to badhAn vyavahAranAn kathan chhe. ahIn to kahe chhe ke AtmA jaD karmane haNI shakato nathI. AtmA rAgadveSh kare tyAn je karma bandhAy te enA kAraNe ane vItarAgatA pragaT kare tyAn je karma chhUTe te paN enA potAnA kAraNe. darek vakhatee karmanI avasthA je thavA yogya hoy te potAthI svatantrapaNe thAy chhe. ahIn vItarAgabhAv pragaT karyo mATe karmanI akarmarUp avasthA thai em nathI. Avun ja vastu svarUp chhe.
‘jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane paraspar mAtra nimittanaimittikapaNun chhe to paN paraspar kartAkarmabhAv nathI.’ ahIn mithyAtva ane rAgadveShane jIvanA pariNAm kahyA chhe. agnAnInI vAt chhe ne? bhedagnAn nathI evo agnAnI jIv svatantrapaNe pote ja rAgadveShane kare chhe. agnAnI jIvanA shubhAshubh vikArI pariNAm ane pudgalanA pariNAm kahetAn karmano uday-e bannene paraspar mAtra nimittanaimittikapaNun chhe. jIvanA vikArI pariNAm naimittik potAnA upAdAnathI thayA tyAre jaD karmano uday nimittamAtra chhe. Avun bannene nimittanaimittikapaNun hovA chhatAn paraspar kartAkarmapaNun nathI. jIvanA vikArI pariNAmamAn karmanun nimitta ane karma pariName chhe emAn agnAnInA rAgadveShanun nun nimitta-Am paraspar nimittanaimittikapaNun hovA chhatAn kartAkarmapaNun nathI. karma jIvanA rAgane kare ane rAg chhe te karmabandhanI paryAyane kare em kadIy nathI.