samayasAr gAthA 83 ] [ 187
AtmAn anubhavato nathI. jIv rAgano anubhav kare chhe athavA potAnI anubhUtino anubhav kare chhe, paN parano kadIy anubhav karato nathI.
are! vANiyA Akho di’ vepAr-dhandhAmAn rachyA-pachyA rahe eTale AvI vAt kaThaN paDe, parantu bhAI! vepAr-dhandhA koI AtamA karato nathI. AtmA vyApak ane vepArAdi kAm enun vyApya em traNakALamAn nathI. paranI paryAyane koN kare? lakShmInI levadevaDanA samaye je bhAv thAy chhe te bhAvano jIv kartA chhe paN levaDadevaDanI je kriyA thAy eno kartA AtmA nathI. agnAnI vikalpanI jALano kartA-bhoktA thAy chhe paN parano kartA-bhoktA kadIy nathI. jyAre dravya ane paryAy ebe vachche bhed karavo hoy tyAre to dravya paryAyanun paN kartA nathI, paryAyanI kartA chhe em Ave. bhAI! A to bhedagnAnanI vAt chhe; siddhi chhe. samayasAr- kaLashamAn kahyun chhe ne ke-
अस्यैवाभावतो बद्धा बद्धा ये किल केचन।। १३१।।
anantakALamAn jeTalA siddha thayA te badhA bhedavignAnathI siddha thayA chhe; rAgathI vyavahArathI siddha thayA chhe em nathI. vyavahArathI bhinnapaNArUp gnAn karIne siddha thayA chhe. ahIn to potAn parathI bhinna karavAnI vAt chhe. rAgathI bhinna paDIne jeNe svAshraye nirmaL paryAy pragaT karI te sAdhak chhe. parantu rAg-vyahAr mane lAbh kartA chhe em rAg sAthe je ekatA karetene bhedagnAn nathI ane te chAragatirUp sansAramAn rakhaDashe.
parathI bhinna ane potAthI abhinna enun nAm bhedagnAn chhe. vyavahArathI-rAgathI bhinna thavun te bhedagnAn chhe, vyavahAranA sahAre bhedagnAn nathI. jenAthI bhinna paDavun chhe te vyavahAr bhedagnAnanun sAdhan kem thAy? na ja thAy. je svabhAvasanmukh thAy chhe te vyavahArathI bhinna paDIne andar jAy chhe. are bhAI! vyavahAr to shubharAg chhe, udayabhAv chhe, sansAr chhe, jher chhe, amRut-svarUp bhagavAn AtmAthI viparIt svabhAvarUp chhe. mokSha adhikAramAn pratikramaN, pratisaraN, pariharaN Adi shubhabhAvane viShakumbh eTale jherano ghaDo kahyo chhe samyagdraShTino vyavahAr viShakumbh chhe.
agnAnInA shubharAgane vyavahArane kahevAto nathI. rAgathI bhinna paDI jeNe svabhAvano anubhav karyo tene je rAg bAkI chhe ene vyavahAr kahe chhe. je shubharAgamAn ja sAvadhAn chhe evA agnAnIne vyavahAr kevo? ene to vyavahAramUDh kahyo chhe. samayasAr gAthA 413mAn kahyun chhe ke-‘jeo kharekhar hun shramaN chhun- em dravyalingamAn mamakAr vaDe mithyA ahankAr kare chhe teo anAdirUDh vyavahAramAn mUDh vartatA thakA, prauDh vivekavALA nishchayanay par anArUDh vartatA thakA, paramArthasatya bhagavAn samayasArane dekhatA nathI-anubhavatA nathI.’