224 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-4
shake e vAt traNakALamAn sambhavit nathI. bIjAnun jIvan te paradravyanI kriyA chhe. te potAnA AyunI sthitithI jIve chhe, AyunA kShayathI mare chhe. mATe bIjo bIjAne jIvADe, vA bIjAnI dayA pALe em chhe ja nahi. tevI rIte AtmA bhAShA-satya ke jUTh bolI shake em chhe ja nahi. AtmA potAnI paryAyane kare, paN te paranI paryAyane kem karI shake? sUkShma vAt, bhAi! AtmA jANe, paN bhAShAne kare em chhe ja nahi. bhAShAmAn svaparane kahevAnI svata tAkAt chhe ane AtmAmAn svaparane jANavAnI svata tAkAt chhe.
bhAShAmAn svaparanun kathan karavAnI shakti svata potAthI chhe, AtmAnA kAraNe nahi. are bhAI! A upadesh sAmbhaLavAmAn vachananI kriyA bhinna chhe ane andar AtmAnI gnAnanI kriyA bhinna chhe. bodhapAhuDanI 61mI gAthAmAn Ave chhe ke-“shabdanA vikArathI utpanna akShararUp pariNamel bhAShAsUtromAn jinadeve kahyun, te shravaNamAn akShararUp Avyun ane je rIte jinadeve kahyun te rIte paramparAthI bhadrabAhu nAmanA pAnchamA shrutakevalIe jANyun...”
are bhAI! bhAShAnI paryAyane bhagavAn paN karI shakatA nathI. divyadhvani chhUTe chhe e to shabdano vikAr chhe. tenA kALe te vANI chhUTe chhe, kevaLIne laIne vANI chhUTatI nathI; kemake be dravyonI kriyA bhinna bhinna chhe. bhAShAnI kriyA-shabdano vikAr bhinna chhe ane gnAnanI kriyA-AtmAnI pariNati bhinna chhe. mATe gnAnanI pariNatithI shabdanA vikArarUp bhAShAnI pariNati thaI e vAt traNakALamAn nathI. bhAShA koN bole? shun AtmA bole? are! bole te bIjo, AtmA nahi. kundakundAchAryadeve kahyun ne ke -bhAShA shabdanA vikArathI banI chhe. amArAthI nahi, kevaLIthI nahi, santothI nahi. tene nimittanI apekShA nathI. shrI amRutachandradeve pravachanasAranI TIkA pUrI karatAn chhelle kahyun ne ke-A shAstra men banAvyun chhe evA mohathI jano na nAcho; ane enAthI (shabdothI) tamane gnAn thAy chhe em mohathI na nAcho. A to abAdhit siddhAnt chhe ke ek dravya be (dravyonI) kriyA karI shake ja nahi; anyathA badhun ek thaI jAy-je sarvagnanI AgnAthI bahAr chhe. je bahu-kriyAvAdI chhe te mithyAdraShTi chhe.
ahIn kahe chhe ke jaDanI kriyAne chetan karatun nathI. bhAShAnI kriyAne AtmA karato nathI. tem jaDakarmano uday potAnI paryAyane kare jIvanA rAgane paN kare em banatun nathI. are! be tattva bhinna bhinna chhe, tenI paryAy paN bhinna bhinna chhe. darek dravya potAnI kriyA karavA samartha chhe ane par mATe te pAngaLun chhe.
ajIv adhikAramAn kaLash 43mAn kahyun chhe ke -A avivekanA nATakamAn pudgal nAche chhe to nAcho, hun to AtmA gnAyakasvarUp chhun. ahAhA...! bhagavAn AtmA chaitanyasUrya jANagasvabhAvanA nUranun pUr chhe. te bhAShAne kem kare? sharIrane te kem chalAve?