anubhūtinī paryāyamān trikāḷī ātmā jaṇāy chhe. anitya evī anubhūtinī paryāy nityane jāṇe chhe. jāṇanār gnānanī paryāy chhe, paṇ jāṇe chhe dravyane. anubhūtinī paryāyane āshray dravyano chhe. (anubhūtinī paryāyanun valaṇ dravya taraph chhe). paryāyane paryāyano āshray nathī. kārya paryāyamān thāy chhe, paṇ te kāryamān kāraṇ trikāḷī vastu chhe. kāryamān kāraṇanun gnān thāy chhe. bhāī! ā to badhā mantro chhe.
‘bhāvāy’ eṭale sattāsvarūp padārtha-vastu, ane ‘chitsvabhāvāy’ kahetān guṇ eṭale gnān jeno svabhāv chhe te, ane ‘svānubhūtyā chakāsate’ eṭale anubhūtithī prakāshe chhe te. anubhūti te paryāy. em dravya, guṇ, paryāy traṇe siddha thayān. ahīn anubhūtithī prakāshe chhe emān rāgathī nahi, puṇyathī nahi, nimittathī nahi em siddha thayun. potānī anubhavanarūp kriyāthī prakāshe chhe arthāt potāne potāthī jāṇe chhe, eṭale gnānanī paryāyathī trikāḷ gnān (gnāyak) jaṇāy chhe, gnānanī paryāyathī trikāḷ dhruv jaṇāy chhe. potāne potāthī pragaṭ kare chhe eṭale anubhūti gnāyakane pragaṭ kare chhe. samvar adhikāramān āve chhe ke -‘upayogamān upayog chhe’-tyān ‘upayogamān’ kahetān jāṇanakriyāmān, ‘upayog chhe’ kahetān dhruv trikāḷī ātmā chhe. jāṇanakriyā te ādhār ane dhruv vastu te ādhey kahī chhe. upayogarūp jāṇanakriyāmān trikāḷī ātmā jaṇāyo tethī ahīn jāṇanakriyāne ādhār kahī ane temān je dhruv ātmā jaṇāyo te vastune ādhey kahī chhe.
kharekhar dhruv to akriy chhe. temān jāṇavānī kriyā kyān chhe? dhruvane paryāy jāṇe chhe, paryāy dravyano āshray le chhe. dravya, dravyano to āshray laī shake nahīn, dravya paryāyano paṇ āshray letun nathī; paṇ paryāy dravyano āshray le chhe. eṭale ke paryāy dravyane jāṇe chhe tethī pote potāne jāṇe chhe-svānubhūtithī prakāshe chhe em kahe chhe.
‘svānubhūtyā chakāsate’ em kahetān ātmāne tathā gnānane sarvathā parokṣha ja mānanārā jaiminīy prabhākar bhedavāḷā mīmānsakonā matano vyavachchhed thayo.
jeo ātmāne ane gnānane sarvathā parokṣha ja māne chhe, pratyakṣha thaī shake ja nahīn em māne chhe teono abhiprāy jūṭho chhe. svānubhūtithī pratyakṣha thaī shake chhe em kahe chhe. vastu je chhe te gnānamān pratyakṣha ja chhe. shāstramān ātmāne svarūp-pratyakṣha kahyo chhe. svarūp pratyakṣha ja vastu chhe tethī ja te paryāyamān pratyakṣha thāy chhe. vastu svarūp pratyakṣha ja gnānamān chhe tethī pratyakṣha paryāyathī jaṇāy chhe.
samayasāramān 47 shaktio kahī chhe, tyān ātmāmān ek ‘prakāsh’ nāmanī shakti kahī chhe. te vaḍe te svasamvedan pratyakṣha thaī shake chhe, pote potāthī pratyakṣha vedāy evo chhe.