4pa6ḥ pravachan ratnākar bhāg-10 chhe. syādvādī vastumān rahelā dhruv ne adhruv banne dharmane mānanāro chhe. vastupaṇe to ātmā anādi-anant trikāḷ dhruv ja chhe. vastu apekṣhā ene koīe upajāvyo nathī. sat chhe ne? ene koṇ upajāve? ane satno nāsh kevo? sat to trikāḷ sat ja chhe. ām vastupaṇe nitya chhe topaṇ kramekrame upajatī-viṇasatī chaitanyanī avasthāonī apekṣhā gnān-ātmā anitya paṇ chhe. āvo ja vastuno svabhāv chhe. syādvādī ene yathārtha jāṇato thako nityasvabhāvanā ālambananī draṣhṭi vaḍe jivit rahe chhe-nāsh pāmato nathī āvī vātu chhe.

‘pūrvokta rīte anekānta, agnānathī mūḍh thayelā jīvone gnānamātra ātmatattva prasiddha karī de chhe- samajāvī de chhe’ evā arthanun kāvya have kahevāmān āve chheḥ-

‘इति’ ā rīte ‘अनेकान्तः’ anekānt arthāt syādvād ‘अज्ञान–विमूढानां ज्ञानमात्रं आत्मतत्त्वं प्रसाधयन्’ agnānamūḍh prāṇīone gnānamātra ātmatattva prasiddha karato ‘स्वयमेव अनुभूयते’ svayamev anubhavāy chhe.

juo, ahīn anekāntano artha syādvād karyo chhe. vāstavamān anekānta vastunun svarūp chhe, ane syādvād vastunā anekānta svarūpano (dyotak) batāvanāro chhe. ‘syāt’ kahetān apekṣhāo (je dharma vastumān hoy te apekṣhāe) vād kahetān vachan-kathan. ā rīte syādvād te anekāntasvarūp vastune kahenārī vachan-paddhati chhe. jemake-ātmā nitya chhe to kathañchit-dravya apekṣhāe nitya chhe; ātmā anitya chhe to kathañchit-paryāy apekṣhāe anitya chhe. ām syādvād, apekṣhāthī kathan karīne anekānta-vastune siddha kare chhe, vastunā yathārtha svarūpane batāve chhe.

ahīn kahe chhe-ā rīte anekānta, agnānathī vimūḍh prāṇīone, gnānamātra ātmatattvane prasiddha karato svayamev anubhavāy chhe. ahāhā....! hun svasvarūpī- gnānasvarūpathī chhun ne pararūpathī nathī em tat-atat ādi dharmo dvārā anekānta, agnān- mūḍh prāṇīone gnānamātra ātmā prasiddha kare chhe em svayamev anubhavāy chhe. ahāhā...! anekāntane jāṇatān svasvarūpavastu ātmā svayamev-potāvaḍe ja anubhavamān āvī jāy chhe. vastune-ātmāne jāṇavārūp paryāy svayamev-potāthī ja pariṇamī jāy chhe. have āmān lokone (-keṭalākane) ‘svayamev’ shabdanā vāndhā chhe. em ke ‘svayamev’ no artha pote potāthī ja em nahi, paṇ potārūp-chetan chetanarūp ne jaḍ jaḍarūp-pariṇame -em levo joīe. paṇ e barābar nathī. ‘svayamev’ kahīne ahīn potāthī ja, parathī nahi em nishchay karāvavo chhe.