64ḥ pravachan ratnākar bhāg-11 to draṣhṭi samyak thaī. āvī vāt! samajāṇun kāī...? bhāī! sarvagnashakti chhe te sarvane jāṇavānī apekṣhā rākhe chhe māṭe vyavahāre sarvagna chhe em nahi, sarvagnashakti pariṇat thatān te ātmagnānamayī ja chhe, paṇ sarvane-parane jāṇavānī vivakṣhā karatān vyavahār pragaṭ thāy chhe. āvī vāt chhe bhāī!
sampradāyamān paṇ amāre ā charchā-vārtā chālatī. ek vār ame pūchhayun ke-jagatamān sarvagna chhe ke nathī? tyāre teo kahe-sarvagnanun sarvagna jāṇe; amāre enun shun kām chhe?
are prabhu! tun shun kahe chhe ā? bhagavān! tun ātmā padārtha chho ke nahi? to teno svabhāv shun? ahāhā...! ‘gna’ teno svabhāv chhe, trikāḷī ‘gna’ svabhāv ātmā chhe. ‘gna’ svabhāv kaho ke sarvagnasvabhāv kaho-te ātmānun svarūp chhe. ahāhā...! āvā sarvagnasvabhāvī ātmānī draṣhṭi thatān sarvagnasvabhāvanun paryāyamān pariṇaman thāy chhe. bāpu! dharmanun mūḷ ja sarvagna chhe, kemake sarvagnasvabhāvane ālambīne sarvagna thayā chhe, ne sarvagnathī ja ā vītarāgī dharmanī sthiti utpanna thaī chhe. māṭe sarvagna koṇ chhe ane sarvagnadashānun pariṇaman kem prāpta thāy te barābar jāṇavun āvashyak chhe.
trikāḷ sarvagnasvabhāv viṣhe be mat chhe. shvetāmbar matavāḷā kahe chhe-kevaḷagnān sattāsvarūp chhe; em ke kevaḷagnān paryāyarūpe sattāmān pragaṭarūp chhe, ane upar karmanun āvaraṇ chhe. digambar santo-r̥uṣhivaro kahe chhe-kevaḷagnān dravyamān shaktirūpe chhe ane paryāyamān tenun alpagnarūpe pariṇaman chhe, pūrṇa gnān (paryāyamān) pragaṭ nathī temān nimittarūpe karmanun āvaraṇ chhe. ām banne vātamān mahān-āsamānajamīnanun-antar chhe. vāstavamān kevaḷagnān vartamān paryāyamān sattārūpe pragaṭ nathī, paṇ shaktirūpe dravyamān trikāḷ paḍelun chhe. pragaṭ chhe ne āvaraṇ chhe em nahi, paṇ shaktirūpe ane tenun paryāyamān alpagnapaṇe pariṇaman chhe.
shrīmad rājachandra svarūpane prāpta samakitī satpuruṣh thaī gayā. teo kahe chheḥ- jo kadī pragaṭapaṇe vartamānamān kevaḷagnānanī utpatti thaī nathī, paṇ jenā vachananā vichārayoge shaktipaṇe kevaḷagnān chhe em spaṣhṭa jāṇyun chhe, shraddhāpaṇe kevaḷagnān thayun chhe, vichāradashāe kevaḷagnān thayun chhe, ichchhādashāe kevaḷagnān thayun chhe, mukhya nayanā hetuthī kevaḷagnān varte chhe, te kevaḷagnān sarva avyābādh sukhanun pragaṭ karanār jenā yoge sahaj mātramān jīv pāmavā yogya thayo, te satpuruṣhanā upakārane sarvotkr̥uṣhṭa bhaktie namaskār ho! namaskār ho!!
ahā! ‘ṇamo arihantāṇan’ em loko bolī jāy chhe, paṇ arihantadev shun chīj chhe enī tamane khabar nathī! ari nām vikār, ne hant nām teno nāsh karī svanā āshrayathī je pūraṇ vītarāg sarvagnadashāne prāpta thayā te arihant prabhu chhe. have jene arihantadashā pragaṭ nathī, paṇ hun sarvagnasvarūpī akhaṇḍ ek ātmadravya chhun em pratītimān āvyun tene te shraddhāpaṇe kevaḷagnān thayun; vaḷī te kāḷe pragaṭ gnānamān evo nishchay thayo te vichāradashāe kevaḷagnān thayun, vaḷī sarvagnasvabhāvanī pūraṇ pragaṭatārūp kevaḷagnānanī bhāvanā thaī te ichchhādashāe kevaḷagnān thayun.
pahelān paryāyabuddhimān kevaḷagnānanān shraddhān-gnān ne bhāvanā na hatān. paryāyabuddhimān hun alpagna ja chhun em mānyun hatun, ane temān ja rāgabuddhi vartatī hatī. paṇ have, chaitanyaprakāshano puñj, gnānānandano dariyo, shāntarasano samudra hun sarvagnasvabhāvī bhagavān ātmā chhun em antaramān svīkār thayo tyān paryāyamān shraddhāpaṇe kevaḷagnān pragaṭ thayun, vichāradashāe kevaḷagnān pragaṭ thayun, ne alpakāḷamān ā mati-shrutagnānano vyay thaī kevaḷagnān thashe-em bhāvanādashāe kevaḷagnān thayun. ahā! jem ārasanā sthambhanī ek hāns dekhātī hoy to te ek hānsanā gnānathī ākhā sthambhanun gnān thaī jāy chhe tem potānā sarvagnasvabhāvano nishchay thatān gnānamān ākhā gneyano nishchay thaī jāy chhe. jemake mati-shrutagnān avayav-ansh chhe, ne kevaḷagnān avayavī-anshī chhe; anshanun gnān thatān temān anshīnun gnān āvī jāy chhe. dhavalamān āve chhe ke -matignān te kevaḷagnānano ansh chhe.
‘khāniyā tattvacharchā’mān paṇḍitoe dalīl karī chhe ke-ātmagnānamayī ek dharma chhe, ne sarvagnatva bījo dharma chhe. paṇ em nathī bāpu! e to vivakṣhāno bhed chhe, bākī banne ek ja dharma chhe. sarvane jāṇe ane potāne jāṇe evī ātmagnānamayī sarvagnatvashakti chhe, svāshrit sarvagnadashā pragaṭ thaī chhe temān paranī rañchamātra apekṣhā nathī. sarvagnapaṇun kaho ke ātmagnapaṇun kaho-banne ek ja chīj chhe. samajāy eṭalun samajo bāpu! ā vastusvarūp chhe. are bhāī! kevaḷagnān levānī ātmānī tākāt chhe. ene paranī kiñchit apekṣhā nathī. kevaḷagnānanī paryāy vishvanā sarva bhāvone jāṇe māṭe