ātmānī ekek shaktimān anant sāmarthya chhe. ekek shaktinī anantī paryāyo chhe. ām anant shaktinī utpād-vyayarūp kramavartī paryāyone akramavartī anant guṇo-emano samudāy te ātmā chhe. pratyek shakti sahajabhāvarūp pāriṇāmikabhāve chhe. tenun bhān thatān kramavartī nirmaḷ paryāy pragaṭ thāy chhe. te aupashamikabhāvarūp, kṣhāyopashamikabhāvarūp vā kṣhāyikabhāvarūp chhe, audayikabhāvano temān abhāv chhe. ā shaktinā adhikāramān vikārī bhāvanī vāt ja līdhī nathī, kemake vikār te kāī shaktinun kārya nathī.
ātmāmān anant shaktio akrame trikāḷ chhe; temān ek niyatapradeshatvashakti trikāḷ chhe. eṭale shun? ātmānā kṣhetramān asaṅkhya pradesho niyat chhe. ahāhā...! je kṣhetramān chaitanyanā anantaguṇano prakāsh uṭhe chhe te ātmānā pradeshonī saṅkhyā niyat chhe. ahīn asaṅkhya pradeshane niyat kahel chhe; anyathā asaṅkhya pradeshane vyavahār kahevāmān āve chhe. pañchāstikāyanī gāthā 32nī ṭīkāmān jīvanun kṣhetra ek pradeshavāḷun kahel chhe. tyān kahyun chhe-“jīvo kharekhar avibhāgī-ekadravyapaṇāne līdhe lokapramāṇ-ekapradeshavāḷā chhe” juo, āmān shun apekṣhā chhe? ke asaṅkhya pradeshanā bhedano niṣhedh karī jīvane avibhāgī-ekadravyapaṇāne līdhe lokapramāṇ ek pradeshī kahel chhe. asaṅkhyapradesho ek dravyamay abhed ekarūp chhe em tyān vāt levī chhe, tyāre ahīn, pradeshonī saṅkhyā chhe te trikāḷ niyat chhe, temān vadhaghaṭ nathī tethī, asaṅkhya pradesh niyat chhe em kahyun chhe. ā rīte pañchāstikāyamān ek pradeshī jīv dravya kahyun ne ahīn niyat-asaṅkhya pradeshī jīv dravya kahyun e beu kathanamān virodh nathī, avirodh chhe; mātra vivakṣhābhed chhe, apekṣhāthī banne kathan barābar chhe.
kaḷashaṭīkāmān asaṅkhya pradesh ekarūp chhe, ne temān bhed pāḍavo te vyavahār chhe em kahyun chhe. kaḷash 2pa2mān ā vāt karī chhe. dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāvanī tyān vāt chhe. tyān ekarūp vastune svadravya kahyun chhe, ane ‘ā dravya, ā guṇ’-em bhed pāḍavo tene paradravya kahyun chhe. asaṅkhya pradesh ekarūp chhe te svakṣhetra chhe ane temān ‘ā pradesh, ā pradesh’-evo bhed pāḍī lakṣhamān levun tene parakṣhetra kahyun chhe. bhagavān ātmā trikāḷī dravya bhūtārtha abhed ekākār te svakāḷ chhe, ne paryāyano bhed pāḍī tenun gnān karavun tene parakāḷ kahyo chhe. anant shakti-anant svabhāvarūp ek bhāv te sva-bhāv chhe, ane ekek shaktino bhed pāḍī tene lakṣhamān levī tene parabhāv kahyo chhe. have āvī vāt jarā dhīraj rākhī dhyān daīne sāmbhaḷe to badho mithyā āgrah maṭī jāy evī ā vāt chhe. bhāī! ā kalpit vāt nathī bāpu! ā to bhagavān kevaḷīonā pravāhathī chālī āvatī vāṇī chhe. bhedane chhoḍī, abhedane pakaḍavānā puruṣhārthane jagāḍanārī ā amr̥utavāṇī chhe. bhāī! bhed chhe te abhedane samajavā pūrato chhe, bākī bhed draṣhṭino viṣhay nathī.
ahāhā...! ātmā anant guṇasvabhāvono ekarūp chaitanya svayambhū bhagavān chhe. svayambhūramaṇ nāmano chhello samudra chhe, teno asaṅkhya yojanamān vistār chhe. tenā taḷiye retī nathī, ratno bharyān chhe. tem ātmānun asaṅkhya pradeshī kṣhetra chhe, temān ekek pradeshe anant guṇarūpī chaitanyaratno bharyān chhe. ahāhā...! evā anantabhāvarūp trikāḷī ek bhāv te sva-bhāv kahevāy, ne temān ekek guṇ-shaktino bhed pāḍavo-ā gnān, ā sukh, -em bhed pāḍavo tene parabhāv kahevāmān āve chhe. vāstavamān je svadravya chhe te ja svakṣhetra chhe, te ja svakāḷ chhe ne te ja svabhāv chhe. ām dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāvanā bhed rahit bhagavān ātmā svayambhū ānandakand prabhu chhe te akaṣhāy, vītarāgasvabhāvathī bharelo shuddha svadravya chhe. ahāhā...! ātmā chaitanya-amr̥utano piṇḍ prabhu chhe. bhāī! samajāy eṭalun samajo bāpu! ā to vītarāgano mārag chhe; bhedanun lakṣha dūr karī abhed ek trikāḷīne lakṣhamān letān te prāpta thāy chhe. ene dharma kaho ke mokṣhano mārag kaho, ek ja vāt chhe. jem kerīmān je varṇa chhe te ja gandh, te ja ras ane te ja sparsha chhe. bhedane lakṣhamān na laīe to ākhī chīj varṇa-gandh-ras-sparshamay chhe; tem bhagavān ātmā chinmātra abhed ek dravya- kṣhetra-kāḷ-bhāvamay chhe. ahāhā...! āvā abhedanī draṣhṭi te dravyadraṣhṭi ane dravyadraṣhṭi te samyagdraṣhṭi. samajāṇun kāī...?
ahīn kahe chhe-anādi sansārathī māṇḍīne saṅkochavistārathī lakṣhit evun lokākāshanā māp jeṭalā māpavāḷun ātma-avayapaṇun jenun lakṣhaṇ chhe evī ek niyatapradeshatvashakti ātmāmān trikāḷ paḍī chhe. ātmāmān je asaṅkuchitavikāsatvashakti chhe te judī chīj chhe, ne ā saṅkochavistārathī lakṣhit je niyatapradeshatvashakti chhe te judī chīj chhe.
asaṅkuchitavikāsatvashaktinun svarūp to evun chhe ke-jemān saṅkochano abhāv chhe evo paryāyamān guṇano aparimit vistār thāy te asaṅkuchitavikāsatvashakti chhe. ahāhā...! pūrṇa dravya, pūrṇa kṣhetra, pūrṇa kāḷ ane pūrṇa bhāv-e badhāne saṅkoch rahit pūrṇa vikāsarūp shaktinā sāmarthyathī jāṇe evī jīvamān asaṅkuchitavikāsatvashakti chhe. ahāhā...! jemān saṅkoch nahi, parimitatā nahi evo gnānādimān pūrṇa vikās thāy, evī asaṅkuchitavikāsatvashakti chhe. lokone āvī vāt maḷe