146ḥ pravachan ratnākar bhāg-11 to ‘णमो सिध्दाणं’-siddhapadamān hāl virāje chhe. shrī sīmandhar bhagavān mahāvidehakṣhetramān hāl birāje chhe. teo ‘णमो अरिहंताणं’-arihantapade virāje chhe. temanī omdhvani hammeshān nīkaḷe chhe. bhagavān shrī kundakundāchāryadev samvat 49nī sālamān videhakṣhetramān padhāryā hatā, tyān āṭh divas rahyā hatā. temaṇe tyān sākṣhāt bhagavānanī vāṇī sāmbhaḷī chhe, ne tyānthī āvīne pachhī ā badhān shāstro rachyān chhe. ām ā bhagavānanī vāṇī chhe.
temān kahe chhe-rāgarūpe, vikārarūpe na thavun evī ek ātmānī atattvashakti chhe. dayā, dān, vrat, bhakti ityādinā bhāv e rāg chhe. dev-guru-shāstranī shraddhā-vinay-bhaktino bhāv ey rāg chhe, shāstra bhaṇavān ey rāg-vikalpa chhe. nav tattvanī bhedarūp shraddhā ne pañchamahāvratanā pariṇām e paṇ badho vikalpa-rāg chhe. ahīn kahe chhe- e vyavahār ratnatrayanā rāgarūpe na thavun evo atattvashaktisvarūp bhagavān ātmā chhe. have ām chhe tyān bairān- chhokarān ne mahel-makān ne hajīrā ne dhan-sampatti ityādipaṇe thavun e kayān rahyun? are, e to badhān kayāny dūr rahī gayā. bhāī! e badhānne potānān mānīne tun anantakāḷamān herān-herān thaī gayo chhe. apaneko āp bhūlake herān ho gayā. are, potānun svarūp andar kevun chhe enī vāt eṇe andar prīti lāvīne kadī sāmbhaḷī nathī. shrī padmanandi svāmī padmanandi pañchavinshatimān kahe chhe ne ke-
निश्चितं स भवेद्भव्यो भाविनिर्वाणभाजनम्।।
ahā! jīve rāgathī bhinna nij bhagavān ātmānī vāt prītipūrvak kadī sāmbhaḷī nathī. āchārya kahe chhe- antaramān prīti lāvīne je nij shuddhātmānī vāt sāmbhaḷe chhe te avashya bhāvi nirvāṇanun bhājan thāy chhe.
juo, pahelān kahyun ke-ānandarūpe pariṇame evī ātmānī tattvashakti chhe. ahīn kahe chhe-rāgarūpe ne jaḍapaṇe pariṇame nahi evī ātmānī atattvashakti chhe. āvī vāt! have atyāre to bahār badhe prarūpaṇā ja evī chāle chhe ke -dayā pāḷo, vrat karo, tapasyā karo, bhakti karo, ne em karatān karatān ātma-kalyāṇ thaī jashe. paṇ āvī prarūpaṇā barābar nathī, kemake pararūpe ke rāgarūpe pariṇame evī ātmāmān koī shakti ja nathī; ulaṭānun kahe chhe- ātmāmān atadbhavanarūp atattvashakti chhe. sharīrapaṇe na thavun e to ṭhīk vāt, paṇ paryāyamān rāgādirūp pariṇaman chhe te-rūpe-tadrūpe na thāy evī atattvashakti ātmāmān trikāḷ paḍī chhe.
shuddha chaitanyapaṇe thavun evī ātmānī tattvashakti chhe, ne rāgarūpe na thavun evī enī atattvashakti chhe. evo ja eno svabhāv chhe. tethī rāg karo ne tamārun kalyāṇ thaī jashe evī vāt tadna viparīt chhe. mithyātvanā joramān agnānī bhale game te kahe, paṇ rāgādirūp na thavun evo bhagavān ātmāno trikāḷī svabhāv chhe. have ām chhe tyān ā paisā kamāvā, ne sagāmvahālānne rājī rākhavān, ne viṣhayabhog bhogavavā ityādirūpe ātmā thāy e vāt kayān rahe chhe? e to badhun kayāny dūr rahī gayun. have tattva-samajaṇ karato nathī, ne ākho di’ sansāranā prapañchamān ja rachyo rahe chhe, paṇ enun phaḷ bahu ākarun āvashe bhāī! mithyātvanun phaḷ paramparā nigod chhe bāpu!
ahīn kahe chhe-je enāmān nathī te-rūpe thavun evo vastuno svabhāv ja nathī; pararūpe ne rāgādirūpe na thāy evo ātmāno svabhāv chhe.
chakravartīne nav nidhān hoy chhe; e to dhūḷ-jaḍ nidhān chhe. ane bhagavān ātmāmān anant chaitanyashaktinān nidhān bharyān chhe. paṇ eno mahimā lāvī enī ruchi eṇe kadī karī nathī. kadīk shāstranun gnān thayun to emān khushī thaī gayo, santuṣhṭa thaī gayo; parantu bhāī, shāstragnān e vāstavamān gnān ja nathī, ātmagnān gnān chhe. ahīn kahe chhe-agnānapaṇe na thavun evī ātmānī atattvashakti chhe. jem paramāṇumān karma thāy evo koī guṇ nathī; guṇ vinā addharathī paramāṇumān karmarūpī paryāy thāy chhe, tem ātmāmān vikār thāy evī koī shakti nathī; addharathī, guṇ vinā, paryāyamān svatantra potāthī vikār thāy chhe. bākī vikārapaṇe na thavun evo ja dravyano trikāḷī svabhāv chhe; āvun atattvashaktinun svarūp chhe.
jem ek paramāṇu dravyamān pīḍā nathī, pīḍāno abhāv chhe, tem trikāḷī ātmadravyamān vikār nathī, vikārano abhāv chhe. vikārane utpanna kare evī ātmāmān koī shakti nathī. ātmāmān ek vaibhāvikashakti chhe, paṇ te shakti vikār kare chhe, vibhāvarūp pariṇaman kare chhe evo eno artha nathī. e to dharmāstikāy ādi chār dravyomān nathī evī visheṣh shaktine vaibhāvikashakti kahevāmān āvī chhe. jīv ane pudgal paramāṇu-ā be dravyomān āvī khās shakti chhe. dharmāstikāy, adharmāstikāy, ākāsh ane kāḷ e chār dravyonun to shuddha pariṇaman sadā pāriṇāmikabhāvarūp chhe.