1pa0ḥ pravachan ratnākar bhāg-11 vār ahīn vāt thaī hatī ke abhavyane trikāḷī gnānashakti chhe, paṇ tene gnānanī pariṇati nathī. te 11 aṅg ane nav pūrvanī labdhi sahit hoy to paṇ tene gnān-pariṇati nathī. gnān-pariṇati eṭale shun? ke gnānasvabhāv upar ekamek thaī draṣhṭi karatān, gnānanī paryāy gnānasvabhāvano sparsha karīne pragaṭ thāy tenun nām gnānapariṇati chhe. tene gnān-pariṇati kaho, samyaggnān kaho, ātmagnān kaho, ke dharmīnun gnān kaho-badhun ek ja chhe.
prashnaḥ– to shun āvun samajyā vinā dharma na thāy? uttaraḥ– nā, na thāy. samajaṇ-vivek vinā bījī koī rīte dharma na thāy. prashnaḥ– pashune gnān thāy chhe; te kayān bhaṇavā jāy chhe? uttaraḥ– pashune paṇ gnānamān badho khyāl āvī jāy chhe. hun gnānānandasvarūp chhun, rāg thāy chhe te duḥkh chhe- ām gnān ane rāg vachchenun bhedagnān pashune thāy chhe. nām bhale na āvaḍe, paṇ tattvonun gnān-shraddhān ene barābar thāy chhe. mokṣhamārga prakāshakamān āno khulāso kīdho chhe. tyān kahyun chhe ke-tiryañchane nav tattvanān nām bhale na āvaḍe, paṇ tenun bhāvabhāsan tene yathārtha thāy chhe. atīndriy ānandasvarūp hun bhagavān ātmā chhun em nishchay karī, nimitta, rāg ne paryāyano āshray chhoḍī, trikāḷī nij gnāyakabhāvano āshray karatān anākuḷ ānandano svād āve chhe enun nām samyagdarshan ane dharma chhe. ahā! āvī dharma-pariṇati pashune paṇ thatī hoy chhe; temān shāstra bhaṇavānī aṭak nathī.
ānand ghanajī kahe chheḥ
matavālā to gir paḍe, bhinnatā paḍe rachāī.
je shāstragnānanun abhimān kare, vratādinun abhimān kare tene anubhavaras pragaṭato nathī. ame vrat karīe chhīe, tapasyā karīe chhīe, jīvonī dayā pāḷīe chhīe-em moh-mad vaḍe je matavālā chhe teo anubhavathī bahār rahī jāy chhe, bahirātmā rahī jāy chhe. parantu paranā mamatvathī bhinna paḍī, potānā ekatvasvarūp ek gnāyakano jeo āshray kare chhe temane ātmānubhav pragaṭ thāy chhe, teo dharāīne anubhav-ras pīe chhe, ānandaras pīe chhe.
pashune khīlā sāthe bāndhe to pachhī te pharī shake nahi. tem ātmāne ekatvarūp dhruvanā khūṇṭe bāndhī dīdho hoy to te paribhramaṇ na kare. ahāhā...! bhagavān ātmā gnāyak prabhu svayam atīndriy ānandamay dhruv khūṇṭo chhe. te dhruvane dhyey banāvī tenun je dhyān kare chhe tene ekalā ānandano svād āve chhe, tene svānubhavaras pragaṭ thāy chhe. have te chār gatimān paribhramaṇ nahi kare.
hun dhruv chhun-em dhyey taraphano vikalpa karavānī ā vāt nathī. dhruv taraph paryāy lakṣha karī pariṇame em vāt chhe. paryāy, parasanmukhatā chhoḍī, svasanmukhatā-dhruv ek gnāyakanī sanmukhatā karī pariṇame chhe evī vāt chhe. ahā! dhruvane lakṣhamān lenārī paryāy dhruv sāthe ekamek thaī chhe, have te paribhramaṇ karashe nahi. je chhūṭo phare chhe, svadravyathī bhinna je rāgādi vikār sāthe ne paradravya sāthe ekamek thaī pariṇame chhe te jīv chār gatimān paribhrame chhe; parantu rāgathī bhinna andar pote ānandakand ek gnāyak prabhu chhe tyān draṣhṭi lagāvī paryāyane dhruv khūṇṭā sāthe bāndhī dīdhī te have bhavamān bhaṭakashe nahi, vikāramān bhaṭakashe nahi. te have nirbhay ane niḥshaṅk chhe, vikārano ne bhavano nāshak chhe; alpakāḷamān ja te mukti pāmashe. samajāṇun kāī...!
ā shaktinā varṇanamān thoḍā shabdomān ghaṇun rahasya bharyun chhe. hamaṇān ḍo. chandubhāīno patra āvyo chhe. temān amārā blaḍano-lohīno riporṭa kevo chhe te jaṇāvyun chhe. ḍokaṭaranun kahevun chhe ke ā blaḍ-kensar nathī, lohīmān jarā vikr̥uti chhe, paṇ emān chintānun koī kāraṇ nathī; ā to sādhāraṇ rog chhe, bahār pragaṭ thāy evo koī rog nathī. are, ā dehanī sthiti je rahevānī hoy te rahe, amane emān shun chintā chhe? juo ne, ahīn santo kahe chhe-hun ek chhun, shuddha gnāyak chhun-evā vikalpanī chintāmān paṇ bhagavān ātmā vyāpak nathī to pachhī te ā dehamān kem vyāpak thāy? agnānī jīvane em thāy ke ātmā dehamān rahyo nathī to kayān rahyo chhe? shun adhdhar ākāshamān rahyo chhe? tene kahīe-bhāī! dhīro thā bāpā! deh jem jaḍ chhe tem ākāsh paṇ jaḍ chhe. shun jaḍamān ātmā rahe? ātmā to nij chaitanyanī nirmaḷ nirmaḷ paryāyomān rahyo chhe. have āvo nishchay thāy tene dehanī shun chintā? amane to kāī khabare ya paḍatī nathī ke