jaḷamān snān karavāthī jo lābh thato hoy to jaḷachar prāṇīo jaḷamān ḍūbakī māre chhe temane lābh thavo joīe. nagna rahevāthī jo mukti thatī hoy to pashuo nagna ja rahe chhe, temane mukti thavī joīe. keshaluñchanathī jo dharma thato hoy to gheṭānā vāḷ bāre mahine kāpe chhe tene dharma thavo joīe. parantu ā badhī to jaḍanī kriyā bāpā! enāthī dharma na thāy, ne rāgathī ya dharma na thāy. ek dravya bījā dravyamān kāī kare e to vastusthiti ja nathī.
ā shaktinā varṇanamān paryāyanā pariṇaman sahitanī vāt chhe. pariṇamanamān ekek shakti ane shaktivān dravyanī pratīti thāy chhe. shuddha pariṇaman vinā trikāḷī shuddha dravyanī pratīti-siddhi thatī nathī. paryāyarūp pariṇaman vinā konī pratīti? shemān pratīti? vartamān sahit trikāḷī dravya ane shaktinī pratīti paryāyamān thāy chhe. jīvane jyān sudhī dravya upar draṣhṭi na hoy tyān sudhī tene shaktinun pariṇaman nathī, tethī tenī pratītimān trikāḷī dravyanī hayātī nathī, tene to rāganī ja hayātī chhe. malin rāganī ruchimān tene ātmā bhāsato nathī, tene rāg ja-malin avasthā ja vidyamān chhe. vāstavamān jene puṇyanī-rāganī mīṭhāsh chhe tene nij gnānasvabhāvanī aruchi-dveṣh chhe. ‘dveṣh arochak bhāv’-paranī ruchi ne svarūpanī aruchi te nij ātmadravya pratyeno dveṣh chhe. dharmīne rāganī ruchi-prem hotān nathī. rāg ho, yathāsambhav rāg hoy chhe, paṇ dharmī puruṣhane tenī ruchi hotī nathī; te to rāgano gnātā-draṣhṭā ja chhe. samajāṇun kāī...?
darek shakti vītarāg svarūp chhe. shakti ane shaktivānane oḷakhī jyān dravya-draṣhṭi kare tyān vītarāgī paryāy paṇ vidyamān thāy chhe; rāg emān vidyamānapaṇe chhe ja nahi. dharmī to rāgane mārā jāṇe chhe bas; te jāṇe chhe em kahīe e ya vyavahār chhe, kemake rāg chhe to rāgane jāṇanārī gnānanī dashā thaī chhe em nathī. potāne jāṇe ne rāgane-paraney jāṇe evo sahaj ja eno svapar prakāshak svabhāv chhe, te gnānanī dashā potāthī pragaṭ thaī chhe, rāgane līdhe nahi, temān rāgano to abhāv ja chhe. lyo, āvun vartamān nirmaḷ avasthānā hovārūpe bhāvashakti chhe tenun varṇan pūrun thayun.
ā pramāṇe ahīn bhāvashaktinun varṇan pūrun thayun.
‘shūnya (-avidyamān) avasthāvāḷāpaṇārūp abhāvashakti’ (amuk avasthā jemān avidyamān hoy evāpaṇārūp abhāvashakti)’
ā samayasārano shaktino adhikār chhe. shakti eṭale guṇ; ātmā guṇī shaktivān chhe. bhagavān ātmā trikāḷī sat avināshī vastu chhe, guṇā tenun sattva chhe, sāmarthya chhe. ahāhā...! guṇ kaho, shakti kaho, svabhāv kaho- badhun ek ja chhe.
ahīn abhāvashaktinun varṇan chhe. shun kahe chhe? ke ‘shūnya avasthāvāḷāpaṇārūp abhāvashakti chhe.’ ahāhā...! ātmā chaitanya dravya chhe, tenī ā shakti trikāḷ dhruv chhe. tenun svarūp shun? to kahe chhe-tenī vidyamān avasthā par nām āṭhakarmanā abhāvarūp avasthā chhe, ane te vartamān vidyamān avasthāmān pūrvottar avasthāono paṇ abhāv chhe.
ahā! bhāvashaktinī jem ātmāmān abhāvashakti trikāḷ chhe. jene antardraṣhṭi-ātmadraṣhṭi thaī tene bhāvashaktinun pariṇaman thayun, abhāvashaktinun paṇ pariṇaman thayun; tethī tene je vartamān nirmaḷ avasthānī vidyamānatā thai temān, ahīn kahe chhe, āṭh karmanī avasthānun avidyamānapaṇun-shūnyapaṇun chhe. ahā! ātmānā anantaguṇanī nirmaḷ avasthānun vartamān vidyamānapaṇun chhe te, kahe chhe, āṭh karmanī avasthāthī shūnya chhe.
agnānīo pok mūke chhe ke-are! karmanun jor ghaṇun! karma mahā baḷavān! tene kahe chhe-bhāī, tārī paryāyamān karmano to abhāv chhe, te tane shun kare? āṭh karmathī ātmā shūnya chhe, ne tenā nimitte thatā vikārathī-bhāvakarmathī paṇ tenī vidyamān nirmaḷ avasthā shūnya chhe; bhāvakarmanī avasthā avidyamān chhe. shun kīdhun? ā dayā, dān, vrat, bhakti ityādi je vikalpa chhe tenāthī ātmānī vidyamān avasthā shūnya chhe. are, lokone potānī shakti ane shaktivānanī tathā tenā pariṇamananī khabar nathī, ne karmanun jor chhe em khālī rāḍo pāḍe chhe.