196ḥ pravachan ratnākar bhāg-11 tey mārag nathī; e to unmārga chhe.
ātmānā ānandanā bhoganun kāraṇ bahāranī chīj nathī. strīnā sharīrano ke gulāb jāmbuno bhoktā ātmā nathī; parantu te padārthonā bhog kāḷe āne je rāg thāy chhe te rāgano te bhoktā chhe, paṇ te ākuḷatāno bhog chhe. have jene anākuḷ ānandano bhogavaṭo chhe tenā ānandanun kāraṇ nām sādhan koṇ? ahā! anākuḷ ānandano bhog karavo hoy to tenā sādhananī shodh avashya karavī joīshe. ahīn kahe chhe-tārā ānandanun sādhan anant shaktivān evo tun ja chho. ahāhā...! tārā ātmāmān ek sādhanashakti trikāḷ paḍī chhe, tethī shaktivānane shodhavāthī, temān antarmukh draṣhṭi karavāthī, tāro ātmā ja tane anākuḷ ānandanun sādhan thaīne anākuḷ ānandano bhog āpe chhe. māṭe sahajānandī nijānandī prabhu ātmāne ja sādhan jāṇīne temān antarmukh thā. samajāy chhe kāī...? ahā! anākuḷ ānandanun vedan tenun nām dharma chhe.
ahāhā...! ātmāmān aparimit anant shaktio chhe. tenī ekek shakti anant guṇamān vyāpak chhe. e rīte pratyek guṇamān ā sādhanashakti vyāpak chhe. tethī anantaguṇanidhān nij ātmadravya-dhruv trikāḷīno āshray karatān shaktio vaḍe ātmā svayam sādhanarūp thaīne potānī nirmaḷ paryāyone utpanna kare chhe. lyo, ā chhe samakitathī māṇḍīne pañch paramapad paryantanān sthānonī siddhinā sādhananun rahasya. have jainamān janmīne paṇ loko ‘ṇamo arihantāṇan’ ityādi pañch parameṣhṭhīnā jāp jape, paṇ enī siddhinun sādhan shun? eno vichār suddhān nā kare. are bhāī, namaskār mantranā jāp to eṇe anant vār karyā chhe. paṇ ethī shun lābh? e to shubharāg chhe, emān pañch paramapadarūp dharma kay ānthī āve? pañch paramapadarūp dharmadashānā kāraṇarūp-sādhanarūp to andar sādhanasvabhāvamay ātmā chhe. māṭe jāpanā vikalpanā āshrayathī khasī, bhagavān ātmānā āshrayamān jā, em karatān tāro ātmā ja nij svabhāv-sādhan vaḍe pañch paramapadarūp thaī tane sādhyanī siddhi karāvashe-deshe. ā sivāy bījī koī rīte sādhyanī siddhi nathī. āchāryadev svayam kaḷashamān kahe chhe-
न खलु न खलु यस्मादन्यथा साध्यसिद्धिः।।
ahā! ātmāno ā svabhāv ja evo chhe ke tene sādhan banāvīne anantā jīvoe siddhapad sādhyun chhe, ane svabhāvanā sādhan vaḍe ja anantā jīv siddhapadane sādhashe. nij svabhāv sivāy bahāramān-nimittamān ne rāgamān sādhan shodhanārāne to sansāranī ja siddhi thashe, arthāt te sansāramān ja rakhaḍashe.
bhāī, sādhakane potāno ātmasvabhāv ja pratisamay nirmaḷatānun sādhan thāy chhe. ātmāmān sādhanashakti to trikāḷ chhe. paṇ pote svasanmukh thaī nij svabhāvasādhanane grahe to ne? svasanmukh thaīne svabhāv-sādhanane grahe to samakit sahit sādhakadashā avashya pragaṭ thāy chhe. ahā! trikāḷī dravyane sādhanapaṇe grahatān ja gnānādi anant guṇo potapotānī nirmaḷ paryāyo rūp pariṇamī jāy chhe. pravachanasār gāthā 21nī ṭīkāmān kahyun chhe ke-kevaḷībhagavān “svayamev samasta āvaraṇanā kṣhayanī kṣhaṇe ja, anādi anant, ahetuk ane asādhāraṇ gnānasvabhāvane ja kāraṇapaṇe grahavāthī turat ja pragaṭatā kevaḷagnānopayogarūp thaīne pariṇame chhe..” juo, āmān keṭalī spaṣhṭa vāt chhe! kevaḷagnānanun sādhan bījun koī chhe ja nahi, potāno gnānasvabhāv ja kevaḷagnānanun sādhan chhe. āvī rīte shraddhā, ānand ādi badhī ja shaktionā pariṇamanamān samajī levun.
bhāī, ā to tārā gharamān puñjī chhe tenī vāt chāle chhe. ahāhā...! tārī puñjīmān anant guṇ-svabhāv chhe. temān ek karaṇ-sādhan svabhāv chhe je vaḍe pratyek guṇanun samaye samaye nirmaḷ nirmaḷ kārya thāy tenun ātmā sādhan thāy chhe. tyāre koī kahe chhe-
hā, paṇ ā to nishchayanī vāt chhe. bhāī, tun ene nishchay... nishchayanī vāt chhe em kahī avagaṇanā kare, paṇ nishchay eṭale satya vāt chhe, ne vyavahār to upachār chhe. shrī mokṣhamārga prakāshakanā sātamā adhikāramān nishchay-vyavahāranun svarūp samajāvyun chhe. tyān kahyun chhe-“jinamārgamān koī ṭhekāṇe to nishchayanayanī mukhyatā sahit vyākhyān chhe tene to ‘satyārtha em ja chhe’ em jāṇavun tathā koī ṭhekāṇe vyavahāranayanī mukhyatā sahit vyākhyān chhe tene ‘em nathī paṇ nimittādinī apekṣhāe ā upachār karyo chhe’ em jāṇavun. ane e pramāṇe jāṇavānun nām ja banne nayonun grahaṇ chhe paṇ banne nayonā vyākhyānane samān