226ḥ pravachan ratnākar bhāg-11 ām darshan, gnān, chāritra, sukh, vīrya ityādi anant ratno andar svabhāvarūpe ātmāmān paḍayān chhe te antar- ekāgratānā puruṣhārthathī bahār paryāyarūpe pragaṭ thāy chhe. āvo mārag chhe.
sādhakane kiñchit rāg rahī jāy ne āyuṣhya pūrun thaī jāy to te svargamān jāy chhe. tyānthī manuṣhyapaṇe avatarīne antaranā sādhanathī-nij svabhāvanā sādhanathī te siddha thāy chhe. ahā! dharmīnī draṣhṭimān to nirantar potāno bhagavān ātmā ja taravarato hoy chhe, te sivāy vyavahārano bhāv hoy chhe tene te hey ja jāṇe chhe. ahāhā...! je bhāve tīrthaṅkar gotra bandhāy te bhāv paṇ tene hey ja thaī gayo hoy chhe. ahā! alaukik chaitanyanidhān andar bhāḷyān ene puṇyathī shun kām chhe? have ene puṇyanun lakṣha ja nathī. shun thāy? arere! eṇe nijagharanī anant alaukik riddhinī koī di’ vāt sāmbhaḷī nathī.
prashnaḥ– to loko (dharmī puruṣho paṇ) jātrāe kem jatā hashe? uttaraḥ– je kṣhetrathī paramātmā siddha thayā hoy tenī samashreṇīe upar siddhālayamān siddha paramātmā birāje chhe tenun smaraṇ thāy te māṭe jātrā chhe. paṇ e shubhabhāv chhe; vyavahāre jātrā kahevāy, nishchay jātrā to evā rāgane chhoḍī andar svarūpamān ṭhare tyāre thāy chhe. āvī vāt chhe. shun thāy? vādavivāde jagatane mārī nākhyun chhe. (ām ne ām) satne samajavānā divaso chālyā jāy chhe bhāī! tun māne ke hun moṭo thāun chhun, paṇ vāstavamān tun mr̥utyunī samīp jāy chhe bāpu! hamaṇān ā nahi samaje to kayāre samajīsh? (em ke pachhī samajavāno dāv nahi hoy).
ahā! jeṇe sva-āshraye mokṣhamārga pragaṭ karyo tene e nishchat chhe ke alpakāḷamān kevaḷagnān thaīne siddhadashā thashe. ām ātmā bahurūpīo chhe, upāy ane upey-em bannerūpe pote ja pariṇame chhe, sādhak ane siddhapaṇe pote ja thāy chhe.
‘ā ātmā anādi kāḷathī mithyādarshanagnānachāritrane līdhe sansāramān bhame chhe.’ juo, jīv karmane laīne sansāramān rakhaḍe chhe em nahi, paṇ anādi kāḷathī ene je svasvarūpanān viparīt shraddhān-gnān ne ācharaṇ chhe tene līdhe te sansāramān rakhaḍe chhe. jīv karmanā nimitte sansāramān rakhaḍe chhe evun kathan shāstramān āve kharun, paṇ e to vyavahāranayanī kathanī chhe, vāstavamān em chhe nahi.
shuddha chidānandaghan prabhu ātmā pote chhe, tenāthī viparīt rāganī ne karmanī shraddhā te mithyā shraddhā chhe, pote gnānānand-svarūp chhe tenun gnān na karatān rāganun ne karmanun gnān karavun te mithyāgnān chhe. ā mithyāshraddhān ne mithyāgnān te sansār-paribhramaṇanun mūḷ chhe.
kaḷashaṭīkāmān ‘namaḥ samayasārāy’ ityādi pahelā kaḷashamān āve chhe ke-“shuddha jīvane sārapaṇun ghaṭe chhe. sār arthāt hitakārī, asār arthāt ahitakārī. tyān hitakārī sukh jāṇavun, ahitakārī duḥkh jāṇavun, kāraṇ ke ajīv padārthane-pudgal, dharma, adharma, ākāsh, kāḷane-ane sansārī jīvane sukh nathī, gnān paṇ nathī, ane temanun svarūp jāṇatān jāṇanahār jīvane paṇ sukh nathī, gnān paṇ nathī, tethī temane sārapaṇun ghaṭatun nathī.” juo, shun kīdhun ā? ke 148 prakr̥iti ajīv chhe, ne sansārī jīv rāgī chhe-tene jāṇatān jāṇanahārane gnāney nathī ne sukhey nathī. ek gnāyakanā gnān vinā paravastune jāṇavāthī koī gnān ane sukh thatun nathī. evun jāṇapaṇun mithyāgnān chhe, sansāranun kāraṇ chhe.
nigodanā jīvo paṇ mithyā shraddhān-gnān-ācharaṇarūp prachur bhāvakalaṅkane laīne ja tyān ne tyān nigodamān sabaḍe chhe. ahā! nitya nigodamān rahelo jīv ke je koī divas tras nahi thāy tey potānā sachchidānand svarūpathī viparīt evā rāgamān ramaṇatā karavāne līdhe ja sansāramān ravaḍe chhe. ā mūḷ vāt chhe. have pote paribhramaṇ kem kare chhe enī khabar na maḷe ane mānī le ke karma rakhaḍāve chhe to te potānī bhūl kayāre jāṇe ane kayāre ṭāḷe? bhāī, ā bhūl maṭāḍavāno avasar chālyo jāy chhe hon.
have kahe chhe-‘te sunishchaḷapaṇe grahaṇ karelān vyavahārasamyagdarshanagnānachāritranī vr̥uddhinī paramparā vaḍe anukrame