Pravachan Ratnakar-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Kalash: 266.

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 4152 of 4199

 

kaḷash-266ḥ 233

ahā! svarūpanī draṣhṭi vinā, agnānī jīv ekalā rāganā raṅge raṅgāyo chhe. dayā, dān, vrat, tap ityādi rāganī kriyāomān te rachyo rahe chhe. te rāgane ja dekhe chhe, rāgane ja sarje chhe, ne rāgane ja āchare chhe. tene mithyādarshan-gnān-chāritranun ja ācharaṇ chhe. dharmanī kriyānun to tene bhāney nathī. shuddha chaitanyanā āshraye je nirvikalpa dashāo thāy tenī to ene gandhey nathī. tene svabhāvanun bhavan ja nathī ne! e to ekānte rāganī kriyāomān dhāmā nākhīne tyān ja ramī rahyo chhe. ahā! anek kriyākāṇḍ karavā chhatān tene sansār-paribhramaṇ ja ūbhun rahe chhe; te sansāramān ja-84nā avatāromān ja -rakhaḍe chhe.

ahā! karmanun jor chhe māṭe agnānīne svarūpanun abhavan chhe em nathī. enī undhī shraddhāne laīne ene svarūpanun abhavan chhe. potānī undhī shraddhānun jor chhe tethī agnānī rakhaḍe chhe. karma mārga āpe to dharma thāy em karmanān undhān lākaḍān enāmān garī gayā chhe. em karma-karmanun jor mānīne eṇe nij ātmasvabhāvano tyāg karī dīdho chhe. are bhāī, karma chhe, paṇ e to jaḍ-dhūḷ bāpu! e tane shun kare? tārī draṣhṭi badal to sr̥uṣhṭi badalāī jashe.

ek vār ek laukikamān prasiddha sant puruṣh rājakoṭamān amārā vyākhyānamān āvelā. tyāre kahelun ke-par jīvonī dayā pāḷavāno bhāv te rāgabhāv chhe, shubharāg chhe, bandhanun kāraṇ chhe, te dharma nathī. vaḷī je jīv māne chhe ke hun paranī dayā pāḷī shakun chhun te mūḍh chhe. rāgamān dharma māne ey mūḍh chhe, ne paranī dayā pāḷavānun māne tey mūḍh chhe. temane ā vāt jachī nahi. paṇ shun thāy? mithyābhāv to antaranā puruṣhārthathī ja maṭe ne! svarūpane bhūlī javun te bhūl chhe, ne potānī bhūlane laīne ja jīv sansāramān bhame chhe. ‘apane ko āp bhūl ke herān ho gayā.’ rāganī kriyāmān je dharma mānī beṭhā chhe te mithyādraṣhṭi agnānī jīvo chhe, ne te chār gatimān paribhrame chhe. āvī vāt!

* * *
kaḷash – 266

have ā arthanun kaḷasharūp kāvya kahe chheḥ-

(वसन्ततिलका)
ये ज्ञानमात्रनिजभावमयीमकम्पां
भूमिं
श्रयन्ति कथमप्यपनीतमोहाः ।
ते साधकत्वमधिगम्य भवन्ति सिध्दा
मूढास्त्वमूमनुपलभ्य
परिभ्रमन्ति।। २६६।।

shlokārthaḥ– [ये] je puruṣho, [कथम् अपि अपनीत–मोहाः] koī paṇ prakāre jemano moh dūr thayo chhe evā thayā thakā, [ज्ञानमात्र–निज–भावमयीम् अकम्पां भूमिं] gnānamātra nijabhāvamay akamp bhūmikāno (arthāt gnānamātra je potāno bhāv te-may nishchaḷ bhūmikāno) [श्रयन्ति] āshray kare chhe, [ते साधकत्वम् अधिगम्य सिध्दाः भवन्ति] teo sādhakapaṇāne pāmīne siddha thāy chhe; [तु] parantu [मूढाः] jeo mūḍh (-mohī, agnānī, mithyādraṣhṭi) chhe, teo [अमूम् अनुपलभ्य] ā bhūmikāne nahi pāmīne [परिभ्रमन्ति] sansāramān paribhramaṇ kare chhe.

bhāvārthaḥ– je bhavya puruṣho, gurunā upadeshathī athavā svayamev kāḷalabdhine pāmī mithyātvathī rahit thaīne, gnānamātra evā potānā svarūpane pāme chhe, teno āshray kare chhe, teo sādhak thayā thakā siddha thāy chhe; parantu jeo gnānamātra evā potāne pāmatā nathī, teo sansāramān rakhaḍe chhe. 266.

* kaḷash 266ḥ shlokārtha uparanun pravachan *

‘ये’ je puruṣho, ‘कथम् अपि अपनीत–मोहाः’ koī paṇ prakāre jemano moh dūr thayo chhe evā thayā thakā, ‘ज्ञानमात्र–निज–भावमयीम् अकम्पां भूमिम्’ gnānamātra nijabhāvamay akamp bhūmikāno (arthāt gnānamātra je potāno bhāv