Pravach Ratno Part 1-Gujarati (English transliteration). Date: 05-01-1979; Pravachan: 161.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 15 of 24

 

Page 130 of 225
PDF/HTML Page 143 of 238
single page version

130 shrI pravachan ratno-1

pravachan kramAnk–161 dinAnka pa–1–79

samayasAr! panchotter gAthA. ‘have pUchhe chhe ke AtmA gnAnasvarUp arthAt gnAnI thayo em kaI rIte oLakhAy? AnhI gnAnI to thayo chhe, ene pudgalakarmanA sanyogathI rAgAdi thAy, teno paN ‘jANanAr’ chhe. evo gnAnI kahyo chhe ne...! anAdino to agnAnI hato, AnhI to gnAnIpaNun kahevun chhe ne..! samyaggnAn thayun chhe, AtmA parathI bhinna chhe ane vartamAn paryAy gnAnanI, ane rAgathI bhinna karIne, e paryAyane dravyamAn vALI chhe ane jene antar samyaggnAn thayun chhe- gnAnanIparyAyamAn pUraNagney gnAnamAn jaNANun chhe, ene AnhI gnAnI kahevAmAn Ave chhe. samajANun...?

eTale, AnhI nirvikalpa samAdhimAn hoy, tyAre ja gnAnI kahevAy, ane vikalpa UThe (e gnAnI na kahevAy) (shrotA) gnAnI, sAdhakane adhUrI dashA chhe! (uttara) chhatAy ene rAg hoy ja nahIn, em e kahe chhe, abuddhipUrvak hoy, buddhipUrvak hoy nahIn, ene gnAnI kahevo-em eNe kahyun chhe, (parantu) em nathI ahInyA!

tethI to, pahelo prashna A chhe (shiShyano) ke AtmA gnAnasvarUp-gnAnI thayo-dharmI thayo em kem oLakhAy? enAn chinha shun? enAn endhAN shun? enun lakShaN shun? ‘tenun chinha kaho’ tenAn lakShaN kaho, em pUchhe chhe. amRutachandra AchArya kahe chhe ho! ‘कथम् अयमात्मा ज्ञानिभूतो लक्ष्यत ईति चेत्’ – sanskRit (mAn) chhe. e jayachand panDitanun nathI. jhINI vAt chhe!

‘gnAnI thayo thako’ kem oLakhAy? tenun lakShaN shun? eTale, chothAguN-sthAnathI gnAnI gaNavAmAn Avyo chhe, I vAt pATh siddha kare chhe.

कम्मस्स य परिणामं णोकम्मस्स य तहेव परिणामं।
ण करेइ एयमादा जो जाणदि सो हवदि णाणी।। ७५।।

thAy chhe kharA rAgAdi! ‘जाणदि सो हवदि णाणी’ shun kIdhun samajANun? rAg Adi thAy chhe, nirvikalpamAn ja paDayo chhe to ene je gnAnI kahevo em nahIn. (gnAnIne) rAgaAdi thAy chhe, paN te rAgano ‘jANanAr’ rahe chhe. rAg mAro svabhAv nathI. hun enAthI bhinna chhun. em ‘jANanAr’ rahe chhe, ane rAg hoy chhe.

tethI... rAgano ‘jANanAr’ ne ‘rAganungnAn’ chhe ne te AtmAnun gnAn chhe (gnAnIne) em Avyun ne...! (pAThamAn) to.. AnhI to rAg chhe buddhipUrvak! ruchipUrvak nahIn.

AhA... hA! dharmI-samyagdraShTi, eTale ke gnAnI thAy, ene kem oIkhAy? tenun lakShaN shun? em pUchhayun chhe. samajANun kAI...? A to pharIvAr lIdhun chhe.

pariNAm karma taNun ane nokarmanun pariNAm je-te nav kare je, mAtra jANe, te ja AtmA gnAnI chhe. 7p.

AhA... hA! have, TIkA!


Page 131 of 225
PDF/HTML Page 144 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 131

‘nishchayathI’ - kharekhar ‘moh’ eTale ke par taraphanI jarI rAganI dashA hoy, pahelun ‘samuchchay’ moh lIdho chhe, paN mithyAtva na levun. ke par taraphano hajI bhAv hoy chhe. e ‘moh’ samuchchay kahIe chAritramohanI vAt chhe. darshanamohanI vAt nathI AnhI. I andar pariNAmamAn paN taraphanA valaNavALo rAg hoy chhe e ‘moh’ enA peTAbhed, rAgaane dveSh ane sukh, dukh - kalapanA thAy chhe sukh duanI, e ‘AdirUpe’ antarangamAn utpanna thatun, je karmanun pariNAm’ -dravyakarmane bhAvakarma bey bhegAn lIdhAn. jaDakarma je chhe e dravyakarma chhe ane enAn nimittathI thatAn paryAyamAn moh, rAg, dveSh, sukh, dukh chhe, e antarangapariNAm e karmanA pariNAm chhe, e pudganA pariNAm chhe! AhA... hA! AvI vAtun! ane, tamAro prashna hato ke dravyakarma AmAn kyAn Avyun? paN dravyakarma-bhAvakarma bey AvI gayun AmAn.

AhA...! bhagavAn Atma, jyAn pote rAgathI to bhinna paDIne ne paryAyane-gnAn paryAyane, antaramAn-sAmAnyamAn paryAyane vALI chhe, eTale AmAn visheSh paN AvI gyun ne sAmAnya paN AvI gayun. shun kIdhun? rAg no Avyo. rAgathI bhinna paDI ane gnAnanI paryAy-visheSh je chhe e visheSh- guNanI visheSh e paryAyane, Am vALI sAmAnyamAn, eTale visheSh nesAmAnya bey AvI gayun. rAg bhinna rahI gyo!! AhA... hA! samajAy chhe, jhINI vAt chhe bhAI..?

visheSh je gnAnaparyAy chhe, ene rAgathI to bhinna chhe paryAy! ethI rAgathI to bhinna karIne gnAnaparyAy upar lakSha karI, e paryAyane vALI dhruvamAn!! utpAd thayelI paryAy gnAnanI chhe, ene- dhruvamAn-vALI! eTale ke dhruv sAmAnya chhe, paryAyane-visheShane emAn vaLI eTale visheShane sAmAnya bey thaI gayun!

eTale, olA vedAntI, em kahe ke visheSh chhe ja nahIn. (AtmA) ekalo kUTastha chhe. to kUTasthano nirNay karanAr koN? AhAhA! samajANun kAI...?

vedAnt, sarvavyApakano.. moTo bhAg atyAre chhe ne..! paN e ‘nishchayAbhAsRu’ chhe. kem... ke vastu chhe ekasamayamAn trikAL! eno nirNay karanAr dhruv kyAn chhel eno nirNay karanAr visheSh paryAy chhe. AhA... hA! e anitya chhe, paryAy chhe I anitya chhe, e anitya chhe e nityane jANe chhe. ‘anitya chhe te nityano nirNay kare chhe!’

AhA...hA...hA...! chhe ne...? AhA..! eTale kahe chhe ke ‘kharekhar’ , AgaL 87 gAthAmAn kaheshe. ke mithyAtvanA be bhed chhe. AnhI pariNAm mithyAtvanA! (ane) darshanamohanA rajakaN. evI rIte mithyAtvanA be bhed, avratanA be bhed, agnAnanA be bhed, krodhanAdinA be bhed, em leshe. tyAn to phakat benI bhinnatA siddha karavI chhe.

AnhI to have rAganI bhinnatA karIne gnAn thayun chhe te gnAn kevun hoy? ene AnhI siddhi karavun chhe! samajANun kAI...? (samayasAr) 87 gAthA chhe ne...! samajANun kAI..?

(samayasAr gAthA 87) ‘मिच्छतं पुणं दुविहं जीवमजीवं तहेव अणणाणं’ chhe ne...! be prakAranA mithyAtva, ek AtmAnA pariNAm mithyAtva (ane bIjun) darshanamoh-jaDanA pariNAm mithyAtva! jaDanA-ajIvanA ne jIvanA - em bey bhinna pADIne, bhinna siddha karavun chhe.

AnhIyAn to... bhinna paDelun jene gnAn thayun chhe, rAgathI bhinna paDelI gnAnaparyAy ane e paryAyane


Page 132 of 225
PDF/HTML Page 145 of 238
single page version

132 shrI pravachan ratno-1 jeNe, Am-sAmAnyamAn vALI chhe- jene gnAn thayun chhe e gnAnanun lakShaN-endhAN shun? samajANun kAI?

AhA.. hA! gAthA bahu UnchI chhe! bhAIe pharIvAr levAnun kahyun te... Inun I Ave evun kAI chhe?!

chhe to chothun, pAnchamun, chhaThThun, sAtamun, ethI AnhI A pratyakShane siddha kare chhe. ke rAg Adi hoy chhe. ane te sambandhInun gnAn, AnhI gnAn kare chhe. /I chhe to potAnun gnAn, e sambandhInun e nimittathI kathan chhe. chhatAn tyAn rAg chhe tene I jANe chhe, eTale ke buddhipUrvak rAg chhe tene I jANe chhe–eTale ke khyAlamAn Ave chhe ke rAg chhe em. A sadbhUt upachArathI/khyAlamAn Ave chhe ke rAg, chhatAn gnAnI, dharmajIv, e rAgane ‘jANanAro’ rahe chhe.

kemake AtmA gnAnasvarUp chhe evun jyAn antar bhAn thayun tethI tenI paryAyamAn gney je pUraNagnAyak chhe tenun gnAn thayun. e gnAnanIparyAyanA kALamAn, rAg je hoy chhe enun paN I svaparapankAshak paryAy hovAthI, I gnAnanI paryAy ShaTkArakarUpe pariNamatI utpanna thAy chhe! are... Avun chhe! jhINo mArag bhAI...!

kyAn.. ya.. rAgathI pAr ne ekasamayanI paryAyathI pAr... bhinna andar? 73 mAn Avyun ne...! anubhUti bhinna chhe!

AhA.. hA! kharekhar to ahInyA gnAnI-bhAn thayun AtmAnun- jene rAgathI bhinna paDI ane paryAyane gnAyakatrikALI! gnAyakasvabhAv! dhruv svabhAv! trikALI ekarUp-gnAyakasvabhAv!! enun jene vartamAn paryAyamAn te taraph vALIne gnAn thayun chhe tene ahInyA gnAnI kahevAmAn Ave chhe. AnhI koI AtmA DarI jAy to ja gnAnI chhe, em chhe nahIn.

vastu ja evI I to kahe chhe agnAn chhe, bAramA sudhI agnAn chhe ne..! paN I to ajANapaNeochhun gnAn chhe em chhe, tyAn koI viparINagnAn chhe em nathI. samajANun kAI...? bAramA (guNasthAn) sudhI agnAn kahyun chhe I to ochhun gnAn chhe em kIdhun chhe, viparIt gnAn nathI.

AnhI chothe, samyagdarshan (thayun) AnhI to gnAnI kem oLakhAy? em prashna karyo chhe ne.. nirvikalpasamAdhimAn rahelo vItarAg kem oLakhAy em nathI pUchhayun ahA...! jene Atmadharam! vastu shuddha chaitanyadhan! evun jene rAgathI bhinna paDI ane paryayane antaramAn vALI chhe. e... paN paryAy chhe ne vALun chhun evo bhed tyAn nathI paN samajAvavAmAn shun Ave? .. samajANun kAI...? paryAy... je paralakShamAn chhe e paryAyato tyAn rahI gaI, pachhItI paryAy dravyamAnthI thAy ne dravya taraph DhaLe e samay ek ja chhe! AhA.. Are... Are... AvI vAtun chhe.! vItarAg mArag bApA, alaukik chhe bhAI...!

AhA...! kahe chhe, e pariNAm je karmanun chhe, puNya ne pAp, dayA ne dAn, vratane bhakti AdinA pariNAm thayAn. paN e pariNAm karmanun pariNAm chhe, jIvanun nahIn. kemake jIv je chhe e anantaguNano pinD svabhAv shuddha chhe, to je anantaguN chhe e shuddha chhe, to shuddhanA pariNAm shuddha hoy- em AnhI siddha karavun chhe ne...! paryAyamAn ashuddhatA chhe I pachhI siddha karashe... samajANun kAI...? enAmAn-paryAyamAn ashuddhi pachhI siddha karashe.

AhA...! AnhI to je vastu chhe e shuddha chhe, anant, anant, anant guNano pinD sAgar prabhu!


Page 133 of 225
PDF/HTML Page 146 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 133 e badhA-anantaguNo shuddha chhe ane tethI tenun pariNaman paN shuddha chhe. AhA...! e guNanun pariNaman koI vikRut chhe em hoI shake nahIn.

ethI vikRut je chhe e nimittane AdhIn thaIne thAy chhe. enun ja e hovA chhatAn agnAnI I mArAn chhe em mAne chhe. ane gnAnI nimittane AdhIn thayel hovA chhatAn, ene tenAmAn rAkhIne, pote tenun gnAn/enI hayAti chhe mATe kare chhe emey nahIn. tenun gnAn enI gnAnanI paryAyamAn–svanun ane paranun gnAn potAthI potAmAn thayun chhe... tene te jANe chhe!

AhA...! rAgane jANe chhe em kaheshe.. paN kharekhar to ene Am jANe chhe. (shrotA) enA thayelA gnAnane jANe chhe! (uttara) gnAnane jANe chhe. (shrotA) aTapaTun chhe! (uttara) samajAy eTalun samajavun bApu! A to vItarAg trilokanAth! tIrthankar dev! jineshvaranI sAkShAt vANI chhe!!

(kahe chhe ke) ‘nishchayathI-kharekhar moh, rAg, dveSh, sukh, dukh AdirUpe antarangamAn-’ antarangamAn (kahyun) joyun? I kahetA ‘tA ne kAl... ke khanDavAmAn sanAvadano bhAI chhe, I kahe A pariNAm chhe I jaDanA levAn, jIvanA vikArI pariNAm no’ levA... kIdhun em nahIn, em nathI! AhA... hA... hA! A to ‘antarang utpanna thatun’ (kahyun chhe) e jIvanA pariNAm vikArI chhe, moh, rAg, dveSh, sukh, dukh Adi, e karmanun pariNAm chhe. jIvanun nahIn, e jIvanA pariNAm nahIn.

(shrotA) jIv to shuddha pariName! (uttara) jIv to shuddha chhe mATe enA shuddha pariNAm hoy. e AnhI siddha karavun chhe. karttAkarma, siddha karavun chhe ne...! to AtmA karttA thaIne karma thAy, e to shuddha thAy. kAraN shuddha! enAn guNo shuddha, pavitra, Anandakand chhe e to. (AtmA) to anant-anant guNono pAr nathI, evo bhanDAr chhe! chhatAn anant guNamAn ekkey guN anantA- anantA-anantA- anantA-anantA... guNamAnthI ekkey guN rAgapaNe thAy evo koI guN ja nathI.

(shrotA) guN rAgapaNe thAy to maTe ja nahIn! (uttara) maTe ja nahIn, guN koI rAgapaNe thAy to, I maTe ja nahIn. ashuddha jo dravya thAy to koI di ‘maTe nahIn. paryAyanI ashuddhatA hoy to maTe chhe. dhruv (Atmadravya) ashuddha hoy to (ashuddhatA) maTe ja nahIn, to to (AtmA) ashuddha kAyam rahe!

AhA...hA! dhIme.. thI... samajavAnI vAt chhe bApu A to! vItarAg mArag chhe bhAI...! parameshvar trilokanAth! jineshvaranI vANI sIdhI chhe ‘A’! santo dvArA, bahAr AvI chhe.

AhA..! e karmanun pariNAm kIdhun, kone? jIvamAn thatAn gnAnIne rAg-dayA-dAn-vrat-bhakti- paramAtmAnI stuti, e badhAn rAg antarangakarmanA pariNAm chhe. A.. hA.. hA.. !

AnhI dravyakarma, bhAvakarma bey bhegun! I to bhAIe prashna karyo’ to ne pahelAn (ke) jIv, dravyakarma-bhAvakarma-nokarmathI rahit chhe, to pachhI AmAn bhAvakarma-nokarmathI rahit Avyun, dravyakarma kyAn Avyun? paN... I dravyakarma ja ahIn bhAvakarmapaNe pariName chhe em levun chhe AnhI, eTale dravya, bhAv, nokarma traNey AvI gayA. AhA... hA..! are... re! AvI vAt! lokone maLavI mushkel paDe! samajavI to... AhAhA bhagavAn AtmA, rAgathI bhinna paDI ane paryAyane dravyamAn vALI chhe! jenI gnAnanI paryAyamAn, Akhun-pUraN gneyanu gnAn thayun chhe, e gnAnIne gnAnanun lakShaN shun hoy? em pUchhayun chhe.


Page 134 of 225
PDF/HTML Page 147 of 238
single page version

134 shrI pravachan ratno-1

AhA...hA! to... kahe chhe ke sAmbhaL prabhu! e karma jaD chhe. ane enAn nimittathI thayelAn upAdAn/ashuddhaupAdAnathI paryAyamAn-AtmAmAn chhe, paN AnhI ashuddhaupAdAnanun kArya, karmanA nimittathI thatAn, karmamAn nAkhI devun chhe.

ane AnhI shuddha upAdAn bhagavAn AtmA! emAn to shuddha-vItarAgI pariNAm hoy. AhAhA.. hA! eno ya kartA kaheshe I upachArathI chhe. to... vikArano, pariNAmano kartA to upachArathI paN nahIn.. samajANun kAI...?

AhA.. hA! A to... gambhIr vANI chhe prabhu!! e karma pariNAm kIdhun. (have, kahe chhe) ‘ane sparsha-A sharIramAn chhe. sparsha, ras, gandh, rang ane shabdavANI, bandh- andar, sansthAn, sthUlatA, sukShmatA eTale paramANuo, AdirUpe bahAr utpanna thatun- karmarUpe paryAy je thAy, sharIrarUpe paryAy je thAy, mananA paramANunrUpe paryAy thAy, vANInA-shabdarUpe paramANurUpe paryAy thAy, e badhun bahAr utpanna thatun/ olun antarang pariNAmamAn, A bahAramAn- je nokarmanun pariNAm, sharIr Adi, vANInA paryAy, ‘te badhun ya pudgalapariNAm chhe’ - bey! pahelAn karmanA pariNAm kIdhAn ne A nokarmanA pariNAm, e pudgalanApariNAm chhe. AtmAnA nahI!

AhI..! gnAnanI vyAkhyA chhe ne AnhI..! ahA.. AhA.. hA! gnAnI to gnAnasvabhAvane jANyo chhe te rAgathI to bhinna jANyo chhe, bhinna jANyun chhe eTale rAgano pariNAm te jIvanA pariNAm chhe em AnhI nathI.

AhA... hA! e bahAr thatun nokarmanun pariNAm ‘te badhuy’ eTale karmapariNam ane nokarmanun pariNAm ‘te badhun ya pudgalapariNAm chhe’ pudgalanA pariNAm chhe, jaDanA pariNAm chhe! AhA.. hA!

(kahe chhe) ‘paramArthe-kharekhar,’ nishchayathI lIdhun’ tun ne pahelun enAn prashna, paranAn chhe em, em ‘paramArthe, jem ghaDAne ane mATIne ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI’ shun kahe chhe? mATI chhe te pote kartA chhe -vyApak chhe ane dhaDo chhe te tenun vyApya chhe -karma chhe-tenun kArya chhe. samajANun kAI...? mATI chhe e vyApak chhe-prasare chhe, /em AnhI atyAre to em kahevun chhe ne, bAkadhI to paryAy paryAyathI thAy chhe.

to mATI vyApak chhe eTale kartA chhe eTale ke badalanAr chhe evI je mATI I vyAk chhe, ane ghaDo tenun vyApay-kArya-karma enI dashA chhe, dhaDo e mATInI dashA chhe, e kumbhAranI dashA nahIn, kumbhAranun kArya nahIn. AhA.. hA! samajAy chhe?

kAl Avyun ‘tun e ja Ave, evun kAI chhe! AhAhA.. AhA.. hA! ‘jem ghaDAne ane mATIne vyApya/dekho vyApya pahelun lIdhun chhe. vyApya- vyApakabhAvano’ dekho! dhaDo chhe te vyApya chhe/ e shabda pahelo lIdho chhe. dhaDo vyApya chhe vyApya eTale kArya, kArya eTale ke paryAy chhe. konI...? mATInI, vyApak eTale mATI. mATI karttA ane mATI vyApak, eno dhaDo vyApya, ane kArya enun chhe I mATInun! dhaDo I mATInun kArya chhe, ghaDo I kumbhAranun kArya nathI.

AhA... hA! Avo mArag chhe!


Page 135 of 225
PDF/HTML Page 148 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 13p

(shrotA) paN kumbhAr pariNAm karato dekhAy chhe ne...! (uttara) kumbhAranA pariNAmano te e kartA. ghaDanA pariNAmano kartA, e kyAthi Ave? paryAyane aDato ya nathI ne kumbhAr to I ghaDAnI paryAyane aDato ya nathI! ek bIjAmAn to abhAv chhe! AhAhA...! AhA.. !! I to kharekhar to karmano uday chhe ene rAg aDato nathI, tem rAg udayane aDato nathI. em rAg svabhAvane ya aDato nathI mATe vibhAvanI utpatti karmathI thaI chhe em kIdhun chhe. bAkI to karmano uday thyone AnhI rAg thyo evun kAI nathI, rAg chhe te uday-jaDanA udayane aDato nathI.

chhatAn... svabhAvanun e kArya nathI, mATe te vibhAvanun kArya, e karmanun kArya chhe em kahIne karmanA pariNAm kIdhAn chhe! AhA.. hA! samajANun kAI...?

chhe ne sAme pustak? A sAmbhaLavAnun maL‌yun! kAle kahevAy gayun hatun ne..! pharIthI lIdhun. ‘A’ AhA... hA! A sharIranI je cheShTAo ne sharIranI je AkRuti chhe, e badhAn paramANuonAn pariNAm chhe. nokarma je sharIr chhe tenAn pariNAm chhe. AhA..! A sundaratA dekhAy ne AkarShit dekhAy, I badhAn pariNAm-paryAy-kArya, te sharIranA rajakaNo chhe tenun e kArya chhe. (shrotA) pudgalanA pariNAm chhe! (uttara) hA, enun kArya chhe, I ene AkarShe chhe! sundar chhe sharIrane A chhe, A chhe.. rUpALun chhe, sundar chhe ne namaNun chhe! paN e to jaDanI paryAy chhe ne prabhu! e to pudagal-jaD-nokarmanI paryAy chhe. AhA.. hA! ane rAg dveSh dayA-dAn-vrat-bhaktinA pariNAm, e karmanA pariNAm chhe! ke paryAyamAn utpanna thayelAn, guNamAn ne dravyamAn e nathI. to e paryAyamAn utpanna thAy chhe, te nimittane AdhIn thayelAn chhe te nimittanA chhe em kahevAmAn Avyun chhe. AhA..! shuddha upAdAnane AdhIn thayelAn e nathI.

AhA...hA! shuddha je gnAtA-draShTA, anant guNano pinD pavitra prabhu! ene AdhIn thayelAn to shuddha hoy evI... ashuddhatAnA pariNAm je chhe ashuddhanishchayanaye tene AnhI vyavahAr kahIne, tene nimitta AdhIn thayelAn kahIne, paramAn nAkhI dIdhA chhe.

AhA.. hA! bhAI.. Avun chhe! AhA.. hA! A to ogALavA jevun chhe bApu! A to.. anantakALamAn eNe karyun nathI, are.. re! Avo manuShyabhav anantakALe maLe, enI kimmatun karIne karavA jevun to ‘A’ chhe AhA..! bAkI to badhI agnAnadashA!! kartAkarma mAne bahAramAn rakhaDashe. AhA..!

AhA.. hA! ‘paramArthe, jem ghaDAne ane mATIne ja’ -dhaDo te vyApya eTale kAm chhe, kArya chhe. mATI kAraN chhe te vyApak chhe. e kArya-kAraN bhavano ‘sadbhAv hovAthI’ -dhaDo te kArya chhe ne mATI te kAraN chhe. e sadbhAv hovAthI ‘kartAkarmapaNun chhe’ - mATI kartA ne dhaDo tenun kArya, kumbhAr kartAne dhaDo tenun kArya, em nathI. AvI vAtun have! besAravI! roTalI thAy chhe A roTalI, e roTalInA pariNAm, je loT chhe tenA chhe. e velaNun chhe, tenAthI e roTalInA pariNAm thayA nathI. kAraN ke velaNun chhe te loTane aDatun’ ya nathI.

kemake loTanA paramANuo velaNAnnA paramANuo-bey vachche abhAv chhe. abhAv chhe tethI tene aDatA nathI. AhA.. hA! tethI te roTalInA pariNAm, roTalI paryAy chhe ne...! e pariNAmano kartA loT, A (roTalI) loTanA paramANuo chhe. A strI kartA nahIn. tAvaDI kartA nahIn, agni kartA nahIn, velaNun kartA nahIn..


Page 136 of 225
PDF/HTML Page 149 of 238
single page version

136 shrI pravachan ratno-1

AhA... hA! AvI vAt! AvI chhe! vItarAg mArag bApA! A to sarvagnamAn chhe, bIje kyAy chhe nahIn. vItarAg sarvagna sivAy, anyamatamAn e vAtanI gandhe’ ya nathI! AhA...! (atyAre to) jenA matamAn chhe, I UpajyA chhe ene ya khabar nathI, ke shun chhe ‘A mArga’!

AhA...! ‘ghaDAne ane mATIne vyApya-vyApakabhAvano vyApay-vyApakapaNAno em lIdhun chhe sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe.

‘tene-pudgalapariNAmane’-eTale dayA-dAn-puNya-pAp-vrat-bhakti Adi rAgAdinA pariNAm... ne ane sharIranA pariNAmane. ‘ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI’ AhA.. hA!

jem mATIne ane ghaDAne kartAkarmapaNun chhe em rAg-dveShanA, puNya-pApanA bhAvane ane ‘pudgalane kartAkarmapaNun chhe’ -pudgalakartA ane rAgadveSh enun kArya! pudgal vyApak ane puNya-pApanA, dayA-dAnanA, vrat-bhaktinA vikalpa e vyApya, e enun pudgalanun kArya chhe!!

AhA. hA... hA..! AnhI to rAgathI bhinna paDayun evun je gnAn, e gnAnInun lakShaN shun? em pUchhayun chhe ne...! AhA..! dharmI je thayo-samyagdraShTi thayo, enun shun lakShaN gnAnanun? Ane gnAn thayun, enun endhAN shun?

ke je rAgAdinA pariNAm thAy ane sharIranA pariNAm thAy-e badhAn pudgalanA pariNAm chhe tene gnAnI gnAnamAn rahIne rAgane aDayA vinA ‘svaparaprakAshakapaNe pariName chhe, te gnAnanun pariNAm te gnAnInun kArya chhe, gnAnInun rAg kArya chhe’ -em nathI. AhA.. hA!

AhA...! ‘tem pudgalapariNAmane’ eTale puNya-pApanA bhAvane ane sharIranA pariNAmane- beyane pudgalapariNAm kahyA chhe. ‘ane pudgalane’ (eTale) karmanA paramANune ane A sharIranA paramANune ‘vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe’ -pudgal-karma je jaD chhe te kartA chhe ane dayA-dAn-rAgAdi bhaktinA pariNAm te kartAnun kArya chhe. (shrotA) rAg-dveSh Adine rUpI kahyA chhe?! (uttara) rUpI shun? jaD kahyA chhe, e to ‘pudgal’ AnhI kaheshe. AnhI hajI to pudgalapariNAm kIdhAn, pachhI to ‘pudgal’ kaheshe.

AhA.. jIvadravya judo! paryAy nirmaL thaI te judun! rAgAdibhAv judAn! e pudgal chhe, evI vAtun bApA! vItarAg.. bhAgyashALIne to kAne paDe tevI vAt chhe! bApA!! A.. vastusthiti chhe bApA! (shrotA) bIje kyAy nathI... (uttara) sAchI vAt chhe bApA!

AhA.. hA! ‘pudgaladravya svatantra (paNe)’ e karma je pudgal chhe, sharIr je pudgal chhe e svatantrapaNe vyApak hovAthI - e karma pudgal chhe ne sharIranA paramaNu pudgal chhe-bey svatantrapaNe vyApak hovAthI, pudgalapariNAmanA kartA chhe’ AtmAmAn gnAnIne je rAg-dveSh thAy, e gnAnIne thatAn nathI, e pudgal pariNAm chhe te pudgalathI thayelAn chhe! AhAhA! chhe? e pudgal svatantrapaNe-kartA levun chhe.. ne!

karttA ene kahIe ke je svatantrapaNe kare (te kartA) to karmanA pudgal, svatantrapaNe puNya-pApane dAy-dAn, vrat-bhaktinA pariNAm kare chhe, AhA.. hA! samajANun kAI...?

are! deh chhUTI jashe, ekalo chAlyo jashe. A vAt sAchI nahIn samaje samyaggnAn nahIn thAy te


Page 137 of 225
PDF/HTML Page 150 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 137 kyAn raheshe bhaviShyamAn!! chorAshInA avatAramAn, ajANyA dhare, ajANyA kShetre avatarashe!!

mATe kahe chhe ke ‘ekavAr jAN, tun tArA AtmAne’ AhA.. hA.. hA! bhagavAn AtmA, shuddhaguN sampanna prabhu chhe ne bhAI..! e shuddhaguN sampannanun vikArI kArya shI rIte hoy? vikArI kArya je chhe e vyavahAraney ne ashuddhanaye chhe ne enAmAn...! e vyahAranayano viShay je chhe e karmathI thayo chhe em AnhI siddha karavun chhe. AtmAnA shuddhaguNothI vikAr shI rIte thAy?

eTale ‘pudgal svatantrapaNe’ (kare chhe) em kIdhun pAchhun. karmanA pudgalo svatantrapaNe kartA thaIne e dayA-dAn ne bhakti-vratanA (Adi) bhAv thAy chhe! samajANun kAI...? kartA siddha karavun chhe ne...! A svatantrapaNe kare te karttA ane karttAnun iShTa te karma! kartAnun iShTa-priy te tenun kArya!! to karma, kartA svatantrapaNe chhe, tenun puNya-pApanA bhAv vikAr tenun iShTa kArya chhe.

AhA.. hA! AtmAne puNya-pApanA bhAv iShTa nathI. dharmIne puNya-pAp iShTa nathI. ethI dharmIne te iShTakArya je karmanun teno te ‘jANanAr’ kahevo, e paN vyavahArathI chhe. (dharmI-gnAnI) enAn gnAnanAn pariNAmane te jANe chhe, rAgane nahIn. AhA... hA.! Avun svarUp chhe!

thoDun paN ene satya hovun joIe ne bApu! paramAtmA trilokanAth, jineshvaradev, parameshvaranun A vachan chhe!!

AhA.. hA! Indro ne gaNadharonI samakShamAn, bhagavAn birAje chhe, te vANI A rIte karI rahyA chhe! AhA..! kundakundAchArya (tyAn) gayA, ‘A’ badhun sAmbhaL‌yun, gnAnI to hatA, visheSh spaShTa thayun!! AvIne ‘A’ shAstra banAvyAn! AhA...! bhagavAnano ‘A’ sandesh chhe. traNalokanA nAth, tIrthankaradev, sarvagnaprabhu! eno ‘A’ sandesh chhe.. ke je koI dharmI ane gnAnI thAy, tene je rAganA pariNAm thAy, te rAganA pariNAmano karttA, pudgal chhe! ane te paN.. AtmAnI kaI paN apekShA rAkhyA vinA, pudgal svatantrapaNe karttA thaIne, te bhagavAnanI stutino bhAv, bhaktino bhAv, rAgano bhAv svatantrapaNe kare chhe. samajANun kAI...?

AhA..! e’ pudgalapariNAm!! (kahe chhe ke) ‘pudgaladravya svatantrapaNe vyApak hovAthI pudgalapariNAmano kartA chhe svatantra kIdho ne...! ‘ane pudgalapariNAm te vyApak vaDe svayam vyapAtun hovAthI AhA.. hA!

e dayA-dAn-vratanA-bhaktinA, bhagavAnanI bhaktino, je stutino je rAg, e pudgal pariNAm te vyApak vaDe svayam vyapAtun hovAthI - e pudgal pariNAm-rAgabhAv vyApak evo je enAthI svayam vyapAtun hovAthI svayam kArya thatun hovAthI-pudgalamAn svayam kArya thatun hovAthI, AhA.. hA... hA A kAl to AvI gayun chhe.

shun kahyun..? ke gnAnI.. dharmI.. ene kahIe, ke jene rAgAdinA pariNAm, dayA-dAn-bhakti (AdinA) Ave te pariNAmane svatantrapaNe karma kartA hovAthI, (eTale) te puNya-pApanA bhAvakarmanun kArya karmanun chhe e dharmInun kArya nahIn, e samyagdraShTi jIvanun e kArya nahIn. AhA.. hA.

ek bAju em kahevun ke ‘panchAstikAyamAn’ (kahyun chhe ke) jeTalA dayA-dAn-vrat-bhakti, kAm- krodhanAn


Page 138 of 225
PDF/HTML Page 151 of 238
single page version

138 shrI pravachan ratno-1 pariNAm thAy, te ShaTkArakapaNe jIvanI paryAyamAn paryAyathI thAy chhe. tyAn astikAy enun svatantrapaNun siddha karavun chhe -parathI bhinnapaNun siddha karavun chhe. 62 gAthA. vikAranA pariNAm ShaTkArakapaNe (UbhA thAy chhe) dravyaguNanI apekShA vinA, nimittanI apekShA paN nahIn, e vikAranA pariNAm ShaTkArakapaNe paryAyamAn svatantrapaNe (upanna thAy chhe) vikArapariNAm kartA, vikArapariNAm kArya, vikAr (pote ja) sAdhan, vikAr apAdAn (sampradAn) vikAr enAthI, pote rAkhyun, vikAranA AdhAre vikAr e ShaTkArak, evA ShaTkArak chhe ‘panchAstikAy-62 gAthA’

moTI charchA, varNIjInI hAre thaI’ tI. bAvIs varSha pahelAn, IsarI. kIdhun A pramANe chhe, to te kahe nahIn, nahIn, nahIn, e to abhinnanI vAt chhe. abhinnanI eTale shun kIdhun. e vikArI pariNAm ek samayamAn mithyAtvanA thAy chhe e paN rAg-dveShanA pariNAm (utpanna thAy chhe) e ShaTkArakanun pariNaman paryAyanun paryAyamAn chhe e paryAyane dravyaguNanI apekShA nathI, e vikArane karmanA nimittanI apekShA nathI. AhA.. hA! eTalun tyAn siddha karavun chhe, enAmAn chhe. ek!

(bIjun) ‘pravachanasAranI 102 gAthAmAn’ e vikArI pariNAm thAy, te.. te, te samaye teno utpanna thavAno kAL chhe, jIvamAn je samaye je kAI mithyAtva-rAgAdi thAy, te samaye te utpanna thavAno te janmakShaN chhe, utpattino te kAL chhe, em siddha karyun chhe. be!

trIjun, e kALalabdhine kAraNe jIvane te, te prakAranA rAg nA pariNAm thAy, te kALe ja thAy, te kALalabdhi chhe em kIdhun chhe. traN!

chothun ‘A’ teto tenun astitva tenAmAn chhe em siddha karyun. have gnAnI je thayo, te gnAnI chhe te rAganA pariNAmathI bhinna paDIne potAnI gnAnanI paryAyane gnAyakamAn vALIne.... AhA... hA! e kAI ochho puruShArtha chhe! (shrotA) ananto puruShArtha chhe! (uttara) AhA.. hA! jenI dashAnI dishA pharI gaI, jenI gnAnaparyAyanI dashAnI dishA pharI gaI, andar gaI!!!

AhAhA! evA gnAnIne je kaI rAg enA pariNAmamAn dekhAy chhe-dayA... dAnanA... bhaktinA.. vratanA... stutinA... pUjAnA e pariNAmane, pudgalakarma svatantrapaNe vyApak hovAthI, paranI ene koI apekShA nathI/nabaLAI karmanI chhe AtmAnI mATe AnhI thayA e AnhIn apekShA nathI. (e pariNAmane pudgalakarma svatantrapaNe kare chhe)

AhA.. hA! e paN AnhI gnAnIthI vAt lIdhI chhe, AnhI kAI nirvikalpa samAdhivALo chhe enI AnhI vAt lIdhI ja nathI, AnhI gAthA! ‘karttA-kam’ mAn e badho adhikAr chhe koI em kahe chhe nirvikalpa samAdhimAnthI khasyo eTale gnAn nahIn agnAn!

bhAI...! mAragaDA andar judA!! AhA.. hA.. hA! AhA.. hA! ‘ane pudgalapariNAm te vyApak vaDe svayam vyapAtun hovAthI’ -shun kIdhun? pahelun kartA kahyun ke pudgaladravya je karma chhe te svatantra vyApak thaIne pudgalapariNAm UbhA thAy chhe to (have) karma siddha karavun chhe. ‘ane pudgalapariNAm te vyApak vaDe’ eTale karmanA-pudgalanA prasaravA vaDe-kartA vaDe ‘svayam vyapAtun hovAthI’ - e rAg Adi puNya-dayA-dAn AdinA bhAv e svayam pote potAnun kArya thayun hovAthI-


Page 139 of 225
PDF/HTML Page 152 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 139 vyApyarUp thatun hovAthI karma chhe. AhA.. hA... hA! (shrotA) pudgalanun kArya kahyun? (uttara) e pudgalanun kArya chhe. bhagavAnanI stuti karavI kahe chhe. par chhe ne...! eno rAg.. e karmanun kArya chhe! karma svatantrapaNe karIne kartA thayelo chhe, I enI (jIvanI) nabaLAI chhe mATe thayelo chhe em nathI.

ahInyAn to gnAnIne gnAnanI sabaLAI chhe. ‘jANanAr-dekhanAr’ Ubho thayo chhe ethI te rAganA pariNAmane karmanun kArya gaNI, rAganun gnAn karanAro gnAnI chhe em kahevun I paN vyavahAr chhe (ane) e gnAnanA pariNAmane kare chhe em kahevun hajI e ya vyavahAr chhe. ‘gnAnapariNAm gnAn kare chhe’ te nishchay chhe.

AhA... hA! Avo chhe bApu mArag! bahu UnDo mArag chhe! AhA..! UnDo ne gambhIr!! AhAhA! (agnAnI kahe) vyavahArathI nishchay thAy, are bApu! A shun kahe chhe? evun hoy! nirUpaN kare, jagatamAn badhun hoy chhe anek mat, sampradAy chhe! e hoy chhe enun kAI nahIn! AhA.. hA!

AnhI to... paramAtmA! traNalokanA nAth! enI vANImAn Avyun, e santo ADatiyA thaIne jagatane jAher kare chhe! ‘mAl’ bhagavAnanA dharano chhe, tIrthankaradev parameshvarano, I santoe e ‘mAlane’ keTalo’ ka lIdho chhe ane e anubhavI thaIne vAt kare chhe, pUraN to sarvagna chhe!

AhA... hA! ‘ane pudgaladravya vaDe svayam vyapAtun thakun’ joyun? e vikAranA pariNAm svayam kArya karmanun thAy chhe. ohoho! chovIs tIrthankaranI stuti karI chhe ‘svayambhUstotra’ mAn samantabhadraAchArye, paN kahe chhe ke paranI stuti chhe te vikalpa chhe. tyAn lakhyun chhe pAchhun. AhA..! e... rAganA pariNAmanun vyApya thavAthI, vyApak pudgalanun te kArya chhe. AhA...! are..! A mArag evo bApA shun thAy? bhAI...? samajAy chhe ‘A’ e mumbaI-mumbaImAn kyAy na maLe! tamArA vepAr dhandhAmAn, paisA- baisAmAn! karoDapati kahevAy, karoDopatine A badhun lAmbulapasIndar... karoDapati! loko kahe, pati.. ne paN e karoDano ne...! jaDano.. ne! jaDano pati to jaD hoy, bhensano dhaNI pADo hoy!! (shrotA) duniyAmAn ene DAhyA kahe chhe! (uttara) duniyAmAn gAnDA badhA! to emAn to bol bolA ja hAle ne...!

AhA... hA! ‘svayam vyapAtun hovAthI’ vyApyarUp thatun hovAthI karma chhe’ ‘tethI pudgaladravya vaDe kartA thaIne’ , - e karma vaDe kartA thaIne, sharIr vaDe kartA thaIne, ‘karmapaNe karavAmAn Avatun’ (arthAt) kAryapaNe je karavAmAn Avatun samasta karmanokarmarUp pudgalapariNAm’ -samasta rAgAdinA pariNAm I karmanA ane sharIranA pariNAm I nokarmanA e pudgalapariNAm ‘tene je AtmamA, - AhA...! tene je AtmA! pudgalapariNAmane ane AtmAne’ AhA.. hA! bAkI baheshe thoDun ‘ka, paramadi’ pAchhA AvavAnA chhe. kAl to ATham chhe ne...! e AvavAnA chhe ne badhA, enA sATu bAkI chhe ne kAl!

AhA...! shun kIdhun? ‘karmanokarmarUp pudgal pariNAm’ eTale rAganA dayAnA, bhaktinA, stutinA pariNAm, e karmanA pariNAm, AtmAnA nahIn. ane sharIranI hAlavA-chAlavAnI paryAy, bolavAnI paryAy eno kartA paramANun enAn (sharIranA-nokarmanA) e pudagalapariNAm, tene je AtmA pudgalapariNAmane ane AtmAne ghaT ane kumbhAranI jem vyApyavyapakabhAvano abhAv (hovAthI)’ joyun? pahelA sadbhAv kahyo pachhe pAchhun abhAv kahyo!


Page 140 of 225
PDF/HTML Page 153 of 238
single page version

140 shrI pravachan ratno-1

jem mATIne ane ghaDAne sadbhAv sambandh chhe, em AtmAne ane rAgane kartAkarmapaNAno sadbhAv sambandh nathI. AhA.. hA!

e vAte vAte pher! Avo mArag! manuShyapaNun hAlyun jashe! bApA! enI sthiti pUrI thashe ke khalAs! pachhI ten shun karyun? e pariNAm tArA tArI hAre raheshe! AhA..! AnhI to pAnch, pachIs, pachAs varas chhe dhULamAn...! anantakAL bhaviShyamAn chhe! I A rAganA pariNAm mArun kArya chhe ne shun kartA e agnAnabhAv chhe!

kemake prabhu (Atmadravya) shuddha chhe, tyAn kartAkarmapaNun kyAthi Ave (vikAranun) ? shuddha chhe to shuddhanun kArya ashuddhatA hoy shI rIte? e apekShAe ashuddhanun kArya ashuddhanishchanaye kahI, vyavahAr kahIne nimitta pudgal chhe te pudgal rAg kare chhe em kahyun!

AhA.. hA! ‘ghaT ane kumbhAranI jem’ I pudgalapariNAmane ane AtmAne, e dayA-dAn- vrat-bhakti-stuti AdinA pariNAmane ane AtmAne, ghaT ane kumbhAranI jem vyApyavyApakabhAvano abhAv hovAthI, AhA.. hA! e vyApya nAm kArya, jem ghaT vyApya ane kumbhAr vyApak nathI, em pudgalapariNAm e vyApya ane AtmA vyApak em nathI.

e.. pudgal vyApak ane rAgAdi tenun vyApya chhe. samajANun kAI..? AhA.. hA! have Ave chhe! ‘kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI’ -kartAkarmapaNAnI asiddhi, to paramArthe AtmA karato nathI. AhA.. hA! e dayA-dAn ne bhaktine stutinA pariNAmano paramArthe- sAchIdraShTithI AtmA kartA nathI.

visheSh kahevAshe... (pramAN vachan gurudev!)

* * *