Pravach Ratno Part 1-Gujarati (English transliteration). Date: 01-07-1978; Pravachan: 22.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 9 of 24

 

Page 69 of 225
PDF/HTML Page 82 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 69

pravachan kramAnk – 22 dinAnk 1–7–78

(kahe chhe ke) ‘vaLI dAhyanA, baLavAyogya padArthanA AkAre thavAthI agnine dahan-bALanAr kahevAy chhe’ - agni, baLavAyogya padArthane AkAre thavAthI, te agnine ‘bALanAr’ em kahevAmAn Ave chhe, jANe ke parane bALato hoy! em kahevAmAn Ave, kahevAmAn Ave! topaN dAhyakRut ashuddhatA tene nathI’ - je agni, baLavAlAyak (padArtha) rUpe thaI, tethI te baLavAlAyak padArthane kAraNe, agni e (nA AkAre thaI, em nathI.

e agni, pote ja potAnA svabhAvathI, potAne prakAshatI ane parane prakAshatI (te) pote ja pariName chhe agnirUpe, agnirUpe e bALe chhe ene AkAre e (agni) thayo, mATe eTalI parAdhInatA (agnine) thaI, em nathI. (tyAn to) agni, pote ja pote potAnA AkAre pariNamelI chhe.

‘gneyAkAr thayo, e gnAnAkAr potAno chhe.’ Avun chhe! chhe ne? (shrotA) hA, jI. ‘to paN dAhyakRut ashuddhatA tene nathI’ tevI rIte gneyAkAr thavAthI gneyakRut ashuddhatA tene nathI’ - gnAyak, jeno jANak svabhAv (eTale ke) potAne jANavun. ane I bIjI chIjanA AkAre gnAn pariNamyun-gneyAkAr thayel gnAn, te gnAyakabhAvane gnAyakapaNun prasiddha chhe (eTale) ‘jANanAr’ chhe evun prasiddha chhe. ‘topaN gneyakRut ashuddhatA tene nathI.’ ‘jANanAr’ jaNAvAyogyane AkAre thayun gnAn, chhatAn tene jaNAvAyogyane kAraNe, I (gnAnanI) paryAy thaI, em nathI.

AhA.. hA! e to gnAnAkArarUpe pariNaman ja potAnun (gnAyakanun) e jAtanun chhe. (emAn) paranun jANavun chhe ane parane jANavAno paryAy thayo I (gnAnaparyAy) potAno, potAthI thayo chhe, paravastu chhe I rAgAdi tethI ahInyAn rAg ne paranun gnAn thayun, em nathI.

AhA.. hA! tyAn sudhI to Avyun’ tun! (kahe chhe) ‘kAraN ke gneyAkAr avasthAmAn’ - ‘je gnAn chhe’ gney jaNAy e jaNAvAlAyak padArtha, te padArthane AkAre, avasthAmAn-e gneyAkAr avasthAmAn, gnAyakapaNe je jaNAyo, e to gnAyakapaNe jaNAyo chhe, parapaNe jaNAyo chhe, em chhe nahIn..! AhA.. hA! jANavAnA prakAsh kALe, gneyane-rAgane jANatAn chhatAn, e rAgane AkAre gnAn thayun em nathI. ene kAraNe (e AkAr) nathI. e potAno svaparaprakAsh svabhAv chhe, svane prakAshe chhe ne rAgane prakAshe chhe, e svanIprakAshashaktine kAraNe prakAshe chhe!! e rAgane kAraNe parane prakAshe chhe (ke) gneyAkAr. gneyane kAraNe ashuddhatA- parAdhInatA thaI em nathI. AhA..! Avun chhe!

nyAyanun tattva jhINun bahun! AhA.. hA! chhe? (kahe chhe ke) ‘gneyAkAr avasthAmAn gnAyakapaNe jaNAyo’ joyun? tyAn rAganun gnAn thayun em kahevun te vyavahAr chhe. e rAgasambandhInun gnAn (kahevAy te) gnAnanun gnAn ahInyAn potAnun thayun chhe AhA... hA!


Page 70 of 225
PDF/HTML Page 83 of 238
single page version

70 shrI pravachan ratno-1

(shrotA) potAnun gnAn kahevun e bhed thayo ne? (uttara) bhed chhe ne..! eTalun karttA-karmapaNun siddha karavun chhe ne..! kem ke AnhI to kartA paryAyane siddha karavI chhe. svane jANanArun gnAnane paranun jANanArun gnAn, e sva-paraprakAshak gnAn, te A gnAyakanun kArya chhe, karma chhe, ne AtmA teno karttA chhe. ahA..! rAg chhe.. enun gnAn AnhI thayun mATe rAg kartA chhe ne gneyAkAr-rAgane AkAre gnAn thayun te rAganun kArya chhe, em nathI! jhINI vAt chhe bApu! bahu.. AhA.. hA!

AhA.. hA.! AchArye em kahyun hatun ne..! mAro ane parano moh haNAvA mATe hun kahIsh’ e amRutachandrAchArye emAnthI kADhayun, jyAn pote kADhayun trIjA shlokamAn. ke hun A TIkA karun chhun temAn mArI shuddhatA thajo, kemake anAdinI mane ashuddhatA chhe, muni chhun-AchArya chhun paN hajI ashuddhatAno ansh anAdino chhe e A TIkAnA kALamAn-pATh evo chhe ke TIkAthI.. -paN, eno artha e chhe ke TIkAnA kALamAn mArun lakSha dhruv dhyey upar chhe, enAn joramAn ashuddhatA TaLajo,! , em AchArya pote kahe chhe, ke ‘hun je A samayasAr kahIsh, e mArA bhAv ane dravyashrutithI kahIsh’ ane bhAvavachan ane dravyavachanathI kahIsh. AhA..! sAmAnA (sAmbhaLanArAnA) dravyavachan ane dravyashruti nathI kIdhI. (jo ke) sAmAmAn to anant siddhane sthApyA chhe, e sthApyA chhe eTale ke je sthApe chhe, tene sthApyA chhe- em kahevAmAn Ave chhe.

AhA.. hA! ahInyAn to kahe chhe je A ‘vanditu savvasiddhe’ -sarva siddhone sthApyA chhe men mArI paryAyamAn, enun nAm ‘vanditun savvasiddhe’! kemake dhyey je-sAdhya je AtmA!! enA dhyeyanA sthAne siddha chhe, mATe siddhane hun namaskAr karun chhun, eTale ke siddhane hun mArI paryAyamAn sthApu chhun. e mArI paryAy, pote siddhapaNAne pAmashe! ane paryAy, siddha evI mArI thaI, te taraph jashe ja mATe hun ene vandan karun chhun, mATe men mArI paryAyamAn ene sthApyA chhe!

AhA..? ane shrotAo paN.. badhA shrotAo em nahIn (parantu) je shrotAo! jemaNe potAnI gnAnanI paryAyamAn anantA siddhane sthApyA em men kahyun paN e (shrotA pote) sthApe jyAre, enI ekasamayanI alpagna avasthA, ene eNe (shrotAe) gney karIne sAmbhaL‌yun, sAmbhaLIne paryAyamAn lIn thaI (paryAyane ekAgra karIne) siddhane e sthApe, eTale ke rAgathI pRuthak thaIne, gnAnanI paryAyamAn sthApe (arthAt) enun lakSha, jem ‘arihantanA dravyaguNaparyAyano jANanAro potAne jANe’ - em kahyun, em anantA siddhone jeNe (potAnI) paryAyamAn sthApyA, ene anantA siddhone paryAyamAn jANyA!!

AhA.. hA! ekasamayanI gnAnanI paryAye anantA siddhone jANyA!! I to ek arihantane jANyA kaho ke anant arihantane jANyA kaho-em ek siddhane jANyA kaho ke anant siddhane jANyA kaho, badhun ek ja chhe. e anantA siddha je alpagna avasthAmAn jANyA, anant je sarvagno chhe ene sthApyA AnhI mArAmAn, e to mArI vAt rahI (AchArye kahyun paN) men paramAn sthApyA (kahyun) paN e sthApe tyAre (men) paramAn sthApyA em vyavahAr kahevAmAn Ave chhe.

AhA... hA! enI alpagna dashAmAn, anantA sarvagnone ‘वंदितुं’ – vande chhe eTale ke sthApe chhe AhA.. hA! e anantA siddhone je paryAy jANe-sthApe e paryAy, vivek karIne dravya taraph DhaL‌yA vinA rahe nahIn, AhA.. hA! AvI vAtun chhe! ghaNI gambhIr!! gAthAmAn jem jem UnDun jAshe ne... enAn


Page 71 of 225
PDF/HTML Page 84 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 71 taLiyAn jhINAn bahu!

evA shrotAo je chhe ke jeNe paryAyamAn anantA siddhone potAmAn pote potAthI sthApyA chhe. ‘men sthApyA chhe’ - (em) AchArye kahyun, e to nimittathI (kathan) chhe.

AhA.. hA! evA shrotAone, siddhapaNun potAnun svarUp chhe, tenI draShTi thAy chhe. ane te (svarUp) shrutakevaLI ane kevaLIe kahelun chhe. to I (potAmAn siddhone sthApanAr shrotA) paN shrutakevaLI thashe ja, shrutakevaLI eTale samakitI! jeNe anantA siddhone potAnI alpagna paryAyamAn sthApyA chhe..!! are, bApu! e kaI vAt chhe!

AhA..! jeno paryAy alpagna-ek samayano (anubhavamAn) bhale asankhya samay thAy-anantA siddhonun gnAn kare ane paryAyamAn sthApe ke rAkhe! (eTale ke) jenI paryAyamAn anantA siddho rahe AhA.. hA! evun jeNe pote karyun, evA shrotA (ahInyAn) lIdhA chhe. AhA.. hA.. hA..! bAkI to Am... anantavAr bhagavAn (arihantadev) pAse gayo ne vAt- (divyadhvanimAn) sAmbhaL‌yun chhe, anantavAr gayo! Am anantavAr bhagavAn pAse to sAmbhaL‌yun chhe! paN, je shrotA, potAnI ekasamayanI alpagnaavasthA hovA chhatAn.. anantA sarvagno-siddhone alpagnamAn sthApe chhe-rAkhe chhe, enun lakSha ane draShTi (nij) dravya upar jashe. ane tenA lakShe sAmbhaLashe e sAmbhaLatAn, tenI ashuddhatA TaLI jashe. e lakShane kAraNe, sAmbhaLavAnA kAraNe nahIn. samajANun kAI..?

(TIkAkAr AchAryadev kahe chhe) ane mAro moh paN TaLI jashe, mAro moh anAdino chhe, trIjA shlokamAn (kaLashamAn) em kahyun ke mArAmAn moh-anAdinAn kaluShit pariNAm mArAmAn chhe. (अविरतम् अनुभाव्य–व्याप्ति–कल्माषिताया] AhA.. hA! AchArya chhe! sant chhe!!

AhA.. hA.! ek bAju em kahevun ke samyagdraShTine rAg chhe ja nahIn, dukh chhe ja nahIn-I to kaI apekShAe?

anantAnubandhI ane mithyAtvanI apekShAe samyagdraShTine rAg ane dukh nathI. (parantu) AhA...! ahInyAn to AchArya pote kahe chhe, are! kundakundAchArya! A gAthAnA arthanI TIkAn karatAn (amRutachandrAchArya) pote kahe chhe ke mArAmAn moh chhe. e moh kyArano chhe? anAdino chhe. pahelI gAthAmAn kahyun chhe ke mAro moh anAdino chhe. AhA.. hA! e ja vAt trIjA kaLashamAn amRutachandrachArye lIdhI chhe. e moh mArAmAn, asthiratAno ho? samyagdarshan-gnAnachAritra to chhe, muni chhe ne! Anandano anubhav chhe. tenI sAthe thoDo rAg, anAdino chhe. gayo chhe ne thayo chhe, em nathI. AhA... hA... hA! AvI rIte shrI kundakundAchAryanI gAthAnI TIkA karanAr shrIamRutachandrAchArya kahechhe, ke shrI kundakundAchArya Am kahevA mAge chhe. paN prabhu! tame kyAn emanA gnAnamAn-hRudayamAn vayA gyA!! tame? ke bhaI.. jem vastunI sthiti chhe em ame kahIe chhIe.

AhA.. hA! potAno bhagavAn arihantanA dravya-guN-paryAyane jANe!! e jANanAro (potAnA) AtmAne jANe-em kahyun.

to, A to anantA siddhanA paryAyane je jANe eTale ke sthApe. AhA.. hA! ene samyagdarshan, svanA


Page 72 of 225
PDF/HTML Page 85 of 238
single page version

72 shrI pravachan ratno-1 lakShe, thayA vinA rahe nahIn. ane te shrutakevaLI eTale samakitI. -shrutakevaLI eTale bAr ang ne chaud pUrvanA visheSh gnAnavALo enun kAI nahIn-e shrutakevaLI thAy, ane pachhI kevaLI thashe! AhA.. hA.. hA! gajab vAt chhe ne..!!

lyo! A siddhAnt kahevAy, ek-ek shlokano pAr Ave nahIn, enI gambhIratA! santonI! digambar munio!! enI vANI! e vANImAn gambhIratA na UnDapano.. pAr na maLe!!

e ahInyAn kahe chhe, ke jyAre AtmAne ame ‘gnAyak’ kahyo ane gnAyakapaNe’ ‘gnAyak’ jaNAyo, to ‘jANanArane to jANyo’ paN ‘jANanAr’ chhe em kahevAy chhe to parane paN jANe chhe em thayun! .. ke parane jANe chhe bhale em kahyun; paN kharekhar to par chhe ene jANe chhe, em nathI.

par-rAgAdi chhe, tene (jANanAro) jANe chhe, e rAgane laIne jANe chhe em nathI! paN I gnAnanI paryAyanun sva–paraprakAshak sAmarthya ja evun chhe pote, potAne jANe chhe, gnAyak bhAvaparyAyanI vAt chhe ho! dravyane to jANe chhe. AhA.. hA! gajab vAt chhe!! vastusvarUpachidAnandaprabhu! ‘gnAyakapaNe te jaNAyo’ lakShamAn Avyo, draShTimAn Avyo. paN ene ‘jANanAro’ kahIe chhIe te sva-paraprakAshak, to parano ‘jANanAro’ em Avyun? ke svane jANyo ane paranun jANavun paN emAn Avyun?! tyAre kahe chhe ‘paranun jANavun emAn nathI Avyun’ parasambandhInun gnAn potAnun potAthI (potAne) thayun chhe. te AkAre te ‘gnAyakanun gnAn’ gnAnanA paryAye, gnAnane jANyun, e jANavAnA paryAyane eNe jANyo. (arthAt par-rAgane eNe jANyo nathI) AhA.. hA! samajANun kAI...? Akarun kAm bahu bApu! mArag evo chhe vItarAg sarvagnano! sarvagnano dharma susharNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAv ANI;

anAth ekAnt sanAth thAshe, enA vinA koI na bAhya shAshe. (shrImadrAjachandra) AhA.. hA! muni mahArAj kahe chhe mArA ane tArA mohanA nAsh mATe, ohoho! ‘kolakarAr!’ eTalo badho prabhu! potAnA mohanA nAsh mATe to bhale tame kaho, paN.. shrotAne mATe! par kahyA ne...! anantA siddhone emaNe paranA paryAyamAn sthApyA chhe. mohanA nAsh mATe. men sthApyA chhe e to (munimahArAje pote) vAt karI chhe. AhA... hA! ekasayamanI alpagna paryAyamAn anantA siddhone sthApyA chhe.

(sAmbhaLanAr shrotAnI) e paryAy, andar jhUkIne (Atma) dravya taraph ja jAy. eTalI e paryAyamAn (tAkAt) chhe ke teNe anant sarvagnane rAkhyA, e paryAy, sarvagnasvabhAvI prabhu (Atmadravya) enI upar ja, enun lakSha jAy. jeNe, ekasamayanI paryAyamAn, anantA sarvagnone, sthApyA.. rAkhyA.. AdaryA satkAr karyo... svIkAr karyo ane te ekasamayanI paryAyamAn, anantA sarvagnane jANyA.. te samayanI paryAyane jANIne, e jANe chhe ne..!

AhA.. hA! teno AtmA gnAyakapaNe te jaNANo! paN I ‘gnAyak’ chhe eTale ke ‘jANanAro’ chhe em kahyun, to temAn parane ‘jANe chhe’ evun je Ave chhe to (te to) parane AkAre gnAn thayun, te parane laIne thayun em nathI. dharmIne paN hajI rAg Ave ne rAganun gnAn thAy sa. sAr bAramI gAthAmAn kahyun chhe ne...


Page 73 of 225
PDF/HTML Page 86 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 73 (vyavahAr) jANelo prayojanavAn bhAShA to chArekor ek, avirodh vAtane siddha kare chhe.

AhA. hA! e... ‘gnAyakapaNAmAn’ je rAg-vyavahAr Avyo te jaNANo te rAg chhe tene jANe chhe, te rAg chhe mATe ahInyAn rAganun gnAn, gneyAkAre gnAn thayun em nathI. AhA.. hA! Avo mArag eTale sAdhAraN mANas bichAro shun kare? vItarAg! sarvagna parameshvar trilokanAth! traNalok jeNe jANyA, e parameshvaranun A badhun kathan chhe. ek siddhanun kahoke anantA siddhanun kaho, ek tIrthankar nun kaho ke anantA santonun kaho!!

AhA.. hA! ane muni to chhe, enI paryAyamAn traN kaShAyano abhAv chhe jinadashA jemane pragaTI chhe!! ene muni kahIe. e muni kahe chhe ke ‘hun A samayasAr ne kahIsh’ A ‘kahIsh’ (kIdhun) to vikalpa chhe ne...! (munimahArAj kahe chhe) vikalpa chhe paN mArun jor tyAn nathI. (men kahIsh em kahyun) to hun tyAn ‘svabhAv’ taraphanA joramAn, lakShanI vAt tyAn karIsh, mArun jor to tyAn chhe. gajab chhe ne...!! tethI ashuddhatA TaLI jashe, em sAmbhaLanArane paN anantA siddhone pote jyAn paryAyamAn anantA siddhone jeNe sthApyAn, teNe sAmbhaLatAn... svalakShe sAmbhaLe chhe, amArI pUraN vAt Avashe, ethI amane ane tamane svalakShathI moh TaLashe. I asthiratA (amArI) emAn TaLI jashe ane shrutakevaLI thashe eTale samakitI thashe ja. shrut kevaLIe kahelun chhe, I (anubhavIne) shrutakevaLI pote thashe ja eTale samakitI thashe ja. pachhI kevaLI thashe. AhA.. hA! (bhAI!) A gAthAno Avo artha chhe. pAr paDe tevun nathI, digambar santo eTale kevaLInA keDAyato! bAkI badhAe kalpanAnI vAtun karI chhe saune, AhA...! AmAnto ek-ek shabdanI pAchhaL keTalI gambhIratA chhe, bhAI!

e kahe chhe ke bhale! ame ‘gnAyak’ kahIe chhIe, ane ‘gnAyak’ ne jANyo!! ane ‘jANanAre’ paN jANyo!! have I ‘jANanAro’ chhe to parano “jANanAro”chhe I bhegun Avyun’ sva-paraprakAshak chhe ne?!

to, parano ‘jANanAro’ chhe mATe parane jANe chhe (eTale ke) par chhe tene AkAre gnAn ahInyAn thayun! (to,) par chhe te svarUpe gnAn thayun to...., eTalI to gneyakRut ashuddhatA AvI ke nahIn? ahA..! eTalI gneyakRut-prameyakRut parAdhInatA AvI ke nahIn?

nA, eto, rAganA gnAnakALe ke sharIranA gnAnakALe gnAn-gnAyakapaNAnI paryAyapaNe ja jaNAyo chhe, teNe (sAdhake) rAganI paryAy tarIke na rAgathI gnAn thayun chhe, em jANyun nathI. AhA.. hA! ko ‘bhAI! bIje chhe AvI vAtun?! are, prabhu! tane khabar nathI, bhAI! AhA..! tArun dravya ne tArI paryAy, enun sAmarthya kevun chhe!!

AhA.. hA! ahIn to kahechhe ke rAg ne sharIrane ke je kaI dekhAy, te kALe tene AkAre gnAn thayun, mATe ene kAraNe thayun em nathI. amAro gnAnano svabhAv ja evo chhe ke svane jANatAn, paranun jANavAno paryAy mAro potAthI potAno thayo chhe, ene ame jANIe chhIe. AhA.. hA!

are, prabhunI vANI to juo! AhA..! evA santonI sAkShAt maLe evI vANI! AhA.. hA! gajab vAtu chhe ne...!

(kahe chhe ke) e ‘gneyAkAr avasthAmAn gnAyakapaNe jaNAyo-gnAnanI paryAy tarIke e jaNAyo chhe.


Page 74 of 225
PDF/HTML Page 87 of 238
single page version

74 shrI pravachan ratno-1 e paranI paryAy tarIke jaNAyo, em chhe.. nahIn. AhA.. hA! chhe ne sAme pustak chhe! bhAI! mArag bahu jhINo bApu! jene anant sansArano ant ane anant guNanI paryAy Adi anant pragaTe. bApu! e mAragaDA koI alaukik chhe e gnAnAkAr avasthAmAn e hoy. rAgane jANavAnI avasthAmAn gnAyakapUrNa je jaNAyo chhe. e gnAyakanI paryAyapaNe je jaNAyo chhe anyanI paryAyapaNe te jaNAyo chhe em chhe nahIn.

AhA...! ‘gneyakRut ashuddhatA tene nathI’ eTale? rAganI e vakhate sharIranI kriyA te vakhate thAy, te rIte gnAn pote pariName-jANe, chhatAn te gneyakRutanI ashuddhatA-parAdhInatA gnAnanA pariNamanane nathI. AhA.. hA! je gnAnanun pariNaman thayun, te gneyAkAr avasthAmAn gnAyakapaNe thayun chhe ‘te jANanAro jaNAyo chhe’ paN jaNAy evI chIj jaNAtI nathI. je jaNAy chhe e chIj (rAg-sharIrAdi) emAn jaNAI nathI. ‘jANanAro jaNAyo chhe tyAn’ gUDh vAtun chhe bhAI! alaukik chetanasvarUp ja alaukik chhe bApu!

AhA..! ekasamayanI paryAyamAn sarvagnane sthApIne gajab kAm karyAn chhe ne! upADI lIdhA chhe!! jeNe sthApyA potAnI paryAyamAn anantA siddhone, ene sansArathI upADI lIdhA chhe, ene ja ho? ekalA shrotA tarIkene nahIn.

AhA.. hA! jeNe... anantA... siddhone... potAnI... paryAyamAn sthApyAn ane jene gnAnanun- gnAyakanun gnAn thayun te gnAn, rAg ne parane jANe tethI tene gneyakRut-prameyakRut ashuddhatA na thaI (kAraN ke) e to gnAyakanI paryAy thaI, ene e jANe chhe. e rAgane jANavA kALe rAgaAkAre gnAn thayun, e rAgane kAraNe gnAn te AkAre thayun em nathI. te kALe gnAn ja potAnA gnAnAkAre thavAno paryAyano svabhAv chhe te rIte thayun. ‘to te vakhate rAg jaNAyo nathI’ ‘jANanAro’ jANanAranI paryAy tene te jANe chhe. samajANun kAI...?

AhA... hA! ‘te’ .... ‘gnAnAkAr avasthAmAn gnAyakapaNe jaNAyo’ ‘te’ ..... ‘svarUp prakAshananI (svarUpane jANavAnI) avasthAmAn paN pote jaNAyo chhe’ shun kIdhun I?

ke, A gnAyakaprabhu! potAne gnAyak tarIke jyAn jANyo! samyagdarshan-gnAnamAn jaNAyo, e vakhate je gnAnamAn, rAgAdi par (padArtha) jaNAy, e kALe paN teNe te rAgane (parane) jANyo chhe em nahIn. (parantu) rAgasambandhInun potAnun gnAn, potAthI thayun chhe tene te jANe chhe, ‘gneyAkAr avasthAnA kALamAn, paN (sAdhak) potAnI avasthAne jANe chhe. ane svarUp-prakAshananI avasthAmAn paN (pote jaNAyo chhe) bey vAt lIdhIne....!!

shun kIdhun? ‘gneyAkAr avasthAmAn gnAyakapaNe jaNAyo... ‘te’ ‘svarUp prakAshananI avasthAmAn paN pote jaNANo chhe’ AhA.... hA! svarUpaprakAshananI avasthAmAn paN, te ‘gneyAkAr gnAnanA’ kALe paN, gnAyakanI paryAyamAn, ‘jANanAro chhe’ tenI paryAy jaNANI chhe, ane svarUp prakAshananI avasthAmAn paN ‘jANanAro chhe’ tenI paryAy jaNANI chhe. draShTAnt Ape chhe. ‘dIvAnI jem’; kartA-karmanun ananyapaNun hovAthI... gnAyak ja chhe.

AhA...! pote jANanAro mATe pote ‘kartA’ , potAne jANyo mATe pote ‘karma’ , A paryAyanI vAt chhe ho!! ‘jANanAr’ ne jANyo ane paryAyane jANI-e jANavAnun paryAyanun kArya, kartA gnAyak, enun te


Page 75 of 225
PDF/HTML Page 88 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 7p kArya chhe. e rAg-vyavahAr jANyo mATe vyavahArakartA ane jANavAnI paryAy kArya em nathI. AhAhAhA! keTalun samADayun chhe!!

agnAnI kahe ke men pandar divasamAn (samayasAr) vAnchI nAkhyun! bApA, bhAI! tAro prabhu (AtmA) koN chhe? (kevo chhe) aine jANavA mATe AvI vANI! bhAI, are! anantakALanA paribhramaNanA ant Ave, eno sAcho prayatna ten karyo nathI. Undho prayatna karI ne mAnyun chhe ke ame k kkarIe chhIe, dharma karIe chhIe, herAn thaIne chAragatimAn rakhaDe chhe!

AhA.. hA! AnhI kahe chhe, ke bhagavAn AtmAne jyAre sarvagnapaNe sthApyo ne jyAre sarvagnasvabhAvanun bhAn thayun, tyAre teNe sva-gnAnane-jANanArane to jANyo, paN te vakhate parane jANyun chhe te vakhate paN, jANanAranI paryAyane ja e jANe chhe. ‘jANanAranI paryAy tarIke jaNAyo chhe’ -te vakhate paN rAganI paryAy tarIke jaNAyo, mATe jANe chhe em nathI. AhA.. hA..!

A to pustak sAme chhe, kyA shabdano artha thAy chhe! AhA..! bhagavAn paramAtmA, enI vANI ane muninI vANImAn pher nathI. munio ADatiyA thaIne A sarvagnanI vANI ja kahe chhe. bhAI! tame sAmbhaLI nathI, te vAt! AhA.. hA..!

tun koN chho..? ane tun koN (kone) jANanAro chho? ke hun gnAyak chhun ane hun mArI paryAyane jANanAro chhun. e gnAnanI paryAy e mArun kArya chhe- ‘karma’ chhe ane ‘kartA’ hun chhun.

kharekhar to, paryAy ‘kartA’ ne paryAy ja ‘karma’ chhe. paN, ahIn gnAyakabhAvane kartA tarIke siddha karIne, gnAnaparyAy tenun kArya chhe-em siddha karyun chhe. kharekhar to, te gnAnanI paryAy tenun ‘kArya’ chhe ane te vakhatano je paryAy chhe te ja e paryAyano ‘kartA’ chhe.

Akhun, dravya chhe e to dhruv chhe e to dhruv chhe, e to kartA chhe nahIn, kartA kahevo e to upachAr chhe. ane dhruv chhe e to pariNamato nathI, badalAto nathI. badalanArI paryAy je gnAyakane jANanArI thaI, e parane jANavAkALe paN, potAnA gnAnapaNe pariNamI, mATe te pote ja ‘kartA’ ne pote ja potAnun ‘karma’ chhe. rAg ‘kartA’ ne gnAnanI paryAy tenun ‘kArya’ chhe em nathI. AhA. hA..! jenA ek padamAnthI bahAr nIkaLavun kaThaN paDe, eTalI to gambhIratA chhe!!

AhA.. hA! bApu! prabhu! tun mahAprabhu chho bhAI! tun mahAprabhu chho.. ne tArI paryAy paN mahAprabhunI chhe!! je jaNAyo chhe enI e paryAy chhe AhA.. hA! e prabhunI paryAy chhe, e rAganI nahIn AhA.. hA!

A gnAnamAn svane jyAn jANyo, te vakhate A paranun jANavun tyAn thAy chhe ne...! e paranun jANavun thayun I parane laIne jANavun thayun em nathI. e jANavAno paryAy ja pote, potAnA svapar prakAshak svabhAvanI pariNamavAnI tAkAtathI pote pariNamyo chhe. tethI te paryAy ‘kArya’ chhe ne te ja paryAy ‘kartA’ chhe ne dravya bhale kartA kahevAmAn Ave chhe AhA.. hA!


Page 76 of 225
PDF/HTML Page 89 of 238
single page version

76 shrI pravachan ratno-1

kharekhar, ShaTkArakanun pariNaman paryAyamAn chhe, dravyamAn ShaTkArakanI shakti chhe, paN pariNaman nathI. samajANun kAI...?

tethI ja... je gnAnanI paryAye potAne jANyo, te ja paryAye, rAgasambandhInA potAnA gnAnanI paryAyane teNe jANI. (sAdhakane) vikalpa je UThe chhe tenun je gnAn thAy chhe, te gnAnanI paryAyane, gnAnaparyAy pote potAthI jANe chhe ane te (gnAnaparyAy) potAthI thaI chhe. vyavahArathI thaI nathI.

paryAy, vyavahArane jANanArI paryAy (sAdhakadashAmAn) vyavahAr Avyo rAgAdi ane te gnAnanI paryAy, enAthI (vyavahArathI) thaI chhe em nathI. emAn kyAn gnAn hatun? rAgamAn kyAn gnAn hatun ke rAg jANe! jemAn gnAyakanun gnAn bharelun chhe gnAyakamAn (te jANe chhe) AhA... hA! jyAn andaramAn gnAn thatAn, jANanAro jANe chhe, to te jANanAro pote potAne jANe chhe ane jANanAro potAnI paryAyane jANe chhe.

‘rAgane jANe chhe’ em kahevun te paN vyavahArathI kathan chhe. AhA.. hA! samajANun kAI...? lyo! ‘dIvAnI jem’ - ‘karttA-karmanun ananyapaNun chhe’ anerApaNun nathI. kartA chhe te ja karma chhe ne karma chhe teno te ja kartA chhe. samajANun kAI...? eTale ke ‘thanAro’ ane ‘thayun’ te be ananya chhe. judA judA nathI. kartA=thanAro; karma=thayun, te be ananya chhe, te bey ek ja vastu chhe.

AhA... hA! ‘ananyapaNun hovAthI gnAyak ja chhe.’ pote jANanAro e ‘karttA’ mATe pote karttA, rAgasambandhInun gnAn thayun chhe te gnAnanI paryAyano karttA pote chhe ane tenun ‘karma’ paN enAmAn chhe.

e gnAnamAn, rAgane jANe chhe em nathI ne rAgane laIne jANe chhe em nathI. AhA.. hA! have AvI vyAkhyA! sAdhAraN bichArA jIvo ke je sampradAyamAn paDayA hoy ane Akho di’ kyArey vakhat maLato na hoy, jindagI jAy. AhA...! emAn be dhaDI sAmbhaLavA jAy ne... maLe evun satyathI viruddhanI vAtun maLe!!

(kahe chhe) ‘e gneyAkAr avasthAmAn paN gnAyakapaNe je jaNAyo te svarUpaprakAshananI avasthAmAn paN gnAyak paNe jaNAyo, gnAyak ja chhe. chhe ne chhello shabda! vachchenun lakhAN mUkI dyo. (ane pachhI vAncho) ‘dIvAnI jem’ - karttA-karmanun ananyapaNun hovAthI, te svarUpaprakAshananI avasthAmAn paN gnAyak ja chhe’ em chhe ne...? olun to (dIvAnI jem) draShTAnt chhe.

AhA.. hA! koI em jANe ke, ApaNe samayasAr sAmbhaL‌yun chhe, mATe emAn kAI navInatA na hoy, em nathI prabhu! AhA..! e... navI vastu chhe bApu! bhagavAn!

shun kIdhun? ‘pote jANanAro mATe pote karttA’ -rAganI, sharIranI kriyA thaI, enun AnhI gnAn thayun, e gnAnanun kArya potAnun chhe. e kArya, rAganun sharIranun nathI, tethI te kArya pote-gnAnanI paryAy jANe chhe te karttA ane potAne jANyo mATe. pote karma paryAyanI vAt chhe ho! ahInyAn. jaNAy chhe paryAy, e paryAy enun ‘kArya’ jaNAy chhe rAg em nathI, tem rAgathI ahIn jANavun thayun-kArya thayun em nathI. e rAganun kArya nathI, e gnAyakanun kArya chhe. samajAnun kAI?

AhA.. hA! e sarakAranA kAyadA gahan hoy sAdhAraN! A to traN lokanA nAthanA


Page 77 of 225
PDF/HTML Page 90 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 77 kAyadA!! (gahanamAn gahan!) AhA... hA! sarvagnasvarUp, to tenA kAyadA kevA hoy bApA! ek-ek gAthAmAn keTalI gambhIratA chhe!!

AhA.. hA! ‘pote jANanAro mATe pote kartA’ -kono jANanAro? potAnI paryAyano AhA.. hA.. hA! kevaLI, lokAlokane jANe chhe, e paN nahIn. kevaLI potAnI paryAyane jANe chhe. AhA.. hA! paryAy tenun kArya chhe ne karttA tenun dravya, eTale gnAn (paryAy) chhe. AhA.. hA! lokAlok chhe mATe AnhI (tenun) gnAn thayun chhe paranun-em nathI. ahA! samajANun kAI AmAn?

A prashna to tryAsInI sAlamAn UThelo, samvat 1983, keTalAn varas thayAn? ekAvan. ekAvan varas pahelAn (A) prashna uThayo’ to ke A lokAlok chhe mATe kevaLagnAn chhe ke lokAlokanun gnAn chhe ke gnAn potAthI chhe lokAlokanun chhe nahIn. A ek prashna hato. sheThe em kahyun ke lokAlok chhe to tenun AhIn gnAn thayun chhe. jyAre vIrajIbhAIe nA pADI ke em nathI. pachhI banne ThaThe AvyA, ane mane pUchhayun. kIdhun bApu! em nathI. kevaLagnAn to potAthI thAy chhe. kevaLagnAnanA kAryano kartA AtmA karma kevaLagnAn lokAlok kartA ne kevaLagnAn ‘karma’ eTalA badhA shabdo tyAn tyAre nahotA e vakhate, paN lokAlok chhe mATe gnAnaparyAy thaI chhe em nathI. AhA.. hA! samajANun kAI...?

are re! ek paN vAtane... sarvagnanA nyAyathI barAbar jANe, to ek ‘bhAv’ jANe emAn badhA ‘bhAv’ jANe emAn badhA ‘bhAv’ (yathArtha) jaNAy jAy paN ekakey bhAvanA ThekANAn na maLe! AhA... hA! are re! jindagI pUrI thavA AvI to paN je karavAnun hatun te rahI gyun!! karyA.. dhumADA ekalA pApanA! are! puNyanAn paN ThekANAn na maLe! ene mATe chAr-chAr kalAk sAcho satsamAgam karavo joIe.

AhA...! satsamAgam paN kone kahevo tenI paN hajI samajaN nathI karI ane satshAstranun chAr-chAr kalAk vAnchan kare hammeshA, to puNya to bandhAy, enAn ya ThekANAn na maLe! dharam to na maLe, paN puNyanAn ya ThekANAn na maLe!! satshAstra, satsamAgam, e beno parichay, chovIs kalAkamAn chAr kalAk rahe te puNya bAndhe, dharam nahIn. dharam to rAgathI pRuthak paDIne sarvagnapaNAnun svarUp mArun svarUp chhe, evo antaramAn anubhav kare, draShTi karIne tyAre tene samyagdarshan thAy. samajANun kAI... ?

to kahe chhe ke ‘jem dIpak ghaTapaTAdine prakAshit karavAnI avasthAmAn ya dIpak chhe’ dIvo je chhe ne...! e ghaTane, paTane-paT eTale vastra, ane prakAshavAkALe to dIvo to dIvo ja chhe. e dIvo, ghaT- paTane prakAshe eTale e-rUpe thayo chhe? nA, ‘dIpak ghaT-paTAdine prakAshit karavAnI avasthAmAn ya dIpakaj chhe’ shun kIdhun? dIvo, ghaT-paTAdinI avasthAne prakAshavAkALe dIvo to dIvArUpe chhe. e ghaT-paTane prakAshavA kALe, ghaTapaTanI avasthApaNe e dIvo thayo nathI, ghaTapaTane laIne prakAshe chhe em nathI. dIvAnA prakAshane laIne prakAshe chhe. em ghaT-paTane gnAn prakAshe chhe, e gnAn enun nathI, e potAnA (gnAn) prakAshane laIne prakAshe chhe. AhA.. hA!’ jem dIpak ghaT-paTAdine prakAshit karavAnI avasthAmAy dIpak ja chhe.’ ‘ane potAne, potAnI jyotirUp shikhAne, prakAshavAnI avasthAmAn paN dIpak ja chhe. em, ‘gnAyak’ rAgane-parane jANavA kALe paN, gnAyakanI paryAyanun gnAn chhe ane potAne prakAshavA kALe paN gnAnanI


Page 78 of 225
PDF/HTML Page 91 of 238
single page version

78 shrI pravachan ratno-1 paryAy ja chhe. AhA... hA! parane jANavA kALe, enI paryAy parane laIne thaI chhe, em nathI.

AhA..! ghaTapaTane prakAshavA kALe dIvo, ghaTapaTane laIne prakAshe chhe em nathI. dIvAno potAno ja prakAshak svabhAv chhe, ghaTapaTane prakAshavAno. ghaTapaTane prakAshavA kALe paN dIvo to dIvo ja chhe! potAnI jyotine prakAshavA kALe paN dIvo to dIvo ja chhe.

Avun jhINun bApu! ek kalAkamAn keTalun Avyun! (samajavAnI) navarAsh na maLe, phurasad nathI, Akho’ di pAp ADe ane sharIranA rakShaN mATe hoy to Akho di’ salavAy jAy! Anun Am karyun ne.. Anun Am karyun ne.. chhatAy sharIranun je thavAnun hoy te thAy, enAthI kAI na thAy. A to, puruShArthathI thAy ja.

AhA.. hA.. hA! dIvo, ghaT eTale ghaDo ne paT-vastrAdi, koyalA ke nAgane prakAshavA kALe paN dIvo to dIvArUpe rahIne ja prakAshe chhe. shun pararUpe thaIne te prakAshe chhe? ane parane prakAshe chhe? nA. dIvo, dIvAne prakAshe chhe. temaj potAne prakAshavAnA kALe paN dIvo dIvAne ja prakAshe chhe.

em, bhagavAn AtmA-jANanAro, jaNAy chhe te avasthAmAn paN gnAyakapaNe ja pote rahyo chhe. parapaNe thayo nathI ne parane laIne thaI nathI avasthA! ane potAne jANavAkALe paN pote chhe, potAnI paryAy chhe. have! Avun badhun yAd rAkhavun! Avo mArag chhe prabhuno (AtmAno) bApu! traNalokanA nAth tIrthankaradev sivAy e tattva kyAy chhe nahIn.

traNalokano nAth! tIrthankaradev!! AhA.. hA! paN e vAtun karye (hAthamAn na Ave!) bahu sUkShma chhe prabhu! e koI paisA kharchI nAkhe karoD- bekaroD mATe dharam thaI jAy, em nathI. AhA.. hA! sharIranI kriyA karI nAkhe apavAsAdi kare! sharIrano baLuko apavAsAdi kare ane jANapaNAnA-ekalI buddhino prakAsh karavAvALA buddhinI vAto karyA kare, paN antar shun chIj chhe, ene keLavavA jato nathI!

ahIn kahe chhe ke ‘anya kAI nathI’ tem ‘gnAyakanun samajavun’ eTale? ‘jANanAro’ bhagavAn AtmA, svane jANatAn-paryAyamAn svane jANyo, te ja paryAyamAn parane paN jANyun e parane jANavAnI paryAy potAnI chhe ne potAthI ja thaI chhe, eTale (parane jANyun kahyun to paN) kharekhar, to potAnI paryAyane eNe jANI chhe. kAraN ke paryAyamAn kAI gney AvyA nathI. jem ghaTapaTane dIvo prakAshe chhe eTale kAI dIvAnA prakAshamAn ghaTapaT kAI AvI gayA nathI ke dIvAnA prakAshamAn teo kAI peThA nathI. AhA.. hA! samajANun kAI...? em, bhagavAn chaitanyadIvo chaitanyachandraprabhu! enun jene antaramAn gnAn thayun, rAgathI bhinna paDIne, sarvagnasvabhAvI AtmA chhe em enun jenu antaramAn gnAn thayun, rAgathI bhinna paDIne, sarvagnasvabhAvI AtmA chhe em jyAn bhAn thayun, tyAn alpagnaparyAyamAn sarvagnasvabhAvanun bhAn thayun, to e je alpagnaparyAy thaI te sarvagnasvabhAvInI chhe, e gnAyakanI paryAy chhe. svane jANe te ane te ja paryAy parane jANe, te paryAy paN gnAyakanI paryAy chhe. e paranI paryAy chhe ne parane laIne thaI chhe.. em chhe nahIn.

AhA.. hA! ek vAr madhyastha thaIne sAmbhaLe ne..! nyAn Agrah rAkhIne paDayA hoy ke ‘AnAthI Am thAy ne AnAthI Am thAy’ vrat karavAthI samvar thAy ne tapasyA karavAthI nirjarA thAy! vrat,


Page 79 of 225
PDF/HTML Page 92 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 79 nishchayavrat kone kahevun, enI khabar na maLe! vrat karIe to samvar thAy ne apavAs karIe to nirjarA thAy! are, bhagavAn! e vratanA vikalpo je vyavahAranA chhe e puNyabandhanun kAraN chhe. e apavAsanA je vikalpo chhe vyavahAranA e paN puNyabandhanun kAraN chhe, jo rAgamand karyo hoy to! tyAn samvar, nirjarA nathI. AhA.. hA!

(Ahoho!) tyAn to eme ya kahyun chhe ne..! 320 gAthA. te udayane jANavAkALe paN gnAnanI paryAyane jANe, nirjarA kALe paN nirjarAnI paryAyane jANe chhe te nirjarAne karato nathI. udayane jANavun kahevun paN (sAdhakane) potAne rAgane jANe chhe te gnAnanI paryAy tarIke ene jANe chhe. nirjarAne kALe jANe chhe e paN nirjarAnI paryAy nathI eTale ke nirjarAnI je paryAy gnAnarUp thaI chhe e e jANe chhe. bandhane jANe eTale bandhanun gnAn thayun chhe e jANe, te gnAnanI paryAyane jANe chhe. mokShane jANe, udayane jANe, avipAk-savipAk, sakAm-akAm nirjarAne jANe-e chAr bol lIdhA chhe ne...! savipAk, avipAk, sakAm, akAmanA AhA.. hA!

digambar santoe to gajab kAm karyAn chhe! tene samajanArA.. viral pAke! bAkI AvI vAt bIje kyAy chhe nahIn bhAI! enI UnDapanI vAtu ame shun kahIe!!

AhA...! ane kartA-karmanun ananyapaNun chhe, em kahyun. eTale shun? ke ‘kartA’ anyane ‘kArya’ anya, em hoI shake nahIn. ‘kartA’ gnAnanI paryAyano AtmA ane paryAyanun ‘kArya’ rAgAdi jANavun e enun ‘kArya’ em nathI. kartA-karma ananya ja hoy chhe. ananyapaNun eTale? te ja kartA ne te ja ‘karma’! AhA.. hA! tej kartA ne te ja kArya, em kahe chhe. AhA.. hA! rAgane jANavAkALe gnAn, gnAnarUpe ja thayun chhe tethI tenun ‘kartA’ gnAn ane ‘karma’ paN gnAn!!

e rAganun gnAn (kahevAy chhe chhatAn) rAg kartA ne rAganun gnAn karma em nathI. AhA.. hA! vyavahAr ratnatrayano vikalpa UThayo, ane enun je gnAn thayun, te ene laIne gnAn thayun chhe ne? (uttara are, emAn kyAn gnAn hatun ke tenAthI gnAn thAy, gnAn to AhIn chhe, AtmAmAn!!

svaparaprakAshak gnAn Ave chhe ne..! samayasAr nATakamAn Ave chhe (sAdhya-sAdhak ‘svaparaprakAshak shakti hamArI, tA tain vachan bhed-bhram bhArI’ -svaprakAsh gney ane paraprakAsh gney-bey vastu gney, gney svane par bey, chhatAn paN parane jANavAkALe paryAy, pote potAthI jANe chhe (potAne) ahInyAn e siddha karavun chhe. visheSh kaheshe.

* * *
prashna sva-par prakAshak svabhAvamAn be paNun Avyun chhe ke
ekapaNun?
uttara shakti ek chhe. ek paryAyamAn akhanDapaNun chhe, be paNun
nathI. sva-par prakAshanun sAmarthyapaNun ek chhe. bhed pADIne be paNun
kahevAy chhe.
(paramAgam sAr bol-870)