Pravach Ratno Part 1-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Kalash - 215 ; Kalash: Tika ; Date: 23-02-1978; Pravachan: 239.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 19 of 24

 

Page 172 of 225
PDF/HTML Page 185 of 238
single page version

172 shrī pravachan ratno-1

shrī kaḷash ṭīkā kaḷash – 21p pravachan kramāṅkaḥ 239 dināṅkaḥ 23–2–78


kaḷash ṭīkā 21p kaḷash pharīne (levāmān āve chhe)
शुद्ध द्रव्यनिरूपणापितंमतस्तत्त्वं समुत्पश्यतो
नैकद्रव्यगतं चकास्ति किमपि द्रव्यान्तरं जातुचित्।
ज्ञानं ज्ञेयमवैति यतु तदयं शुद्धस्वभावोदयः
किंद्रव्यान्तरचुम्बनाकुलधियस्तत्त्वाच्चयवन्त जनाः।। २३–२१५।।
जनाः तत्त्चात् किं च्यवन्ते

“he! sansārī jīvo’ - āchārya karuṇā karīne kahe chhe, ‘he jīvo!’ āhā! ‘jīvavastu traṇakāḷ shuddha svarūpe chhe.’ shun kahe chhe? bhagavān ātmā to shuddha svarūp ja chhe. parane kare nahi dayā dānanā bhāvane kare emey nathī.

parane kare to nahīn, dayā dānanā bhāvane kare evo nathī e to shuddha jīvavastu chhe, samasta gneyane jāṇe chhe, eṭale? andar rāg āve ene sparsha karyā vagar gnān jāṇe evo eno svabhāv chhe. shun kahyun samajāṇun? āhā! bhagavān gnān svarūp ātmā, ene koī dayā, dānādino rāg āve paṇ ethī paranī dayā karī shake e to prashna chhe ja nahīn. āhā! āvī chīj chhe. paṇ e bhāv āvyo ene gnān svabhāv sparshato nathī. shun kahyun? gnān svarūp bhagavān ātmā to chaitanya jyot chetanā, e rāgādi achetan svabhāvane sparshato nathī. āhā!

e to shuddha chaitanya vastu chhe em jenā gnānamān jaṇāyae ātmāne andar rāg thāy te rāgane sparsha karyā vagar rāgane jāṇe chhe. samajāṇun kāī? paranī dayā pāḷavī ādi to karī shakato nathī. kem ke parane aḍī shakato nathī. paṇ andaramān rāg āve e paṇ shuddha jīvanā svabhāvamān rāganun aḍavun ane chumban karavun eṭale sparshavun e chaitanya ghan bhagavān ātmānī sattā jāṇavā dekhavānī chhe e jāṇavā dekhavāmān je rāg āve ene paṇ spasharyā vinā te potānā kṣhetramān - bhāvamān rahī ene jāṇī lye chhe. chhe? kem bhraṣhṭa thāy chhe... evā anubhavathī kem bhraṣhṭa thāy chhe? eṭale rāgane jāṇatān ene em thaī jāy chhe ke are hun rāg rūp thaī gayo.. athavā rāg mārā svarūpe thaī gayo em jīv kem bhraṣhṭa thāy chhe? āhā!

bahu jhīṇī vāto chhe, bāpu! jain dharma bahu sūkṣhma chhe.. lokoe kalpanāo karī chhe e badhī bahāranī vāto.

ahīn to jīv shuddha svarūp chhe e rāgane jāṇatān rāgane aḍato nathī. e par gney chhe ane kharekhar e rāg chhe te chetanathī bhinna jāt chhe māṭe achetan chhe. e achetanane chetan aḍato nathī. āhā!

shrotā- ‘aḍe to shun vāndho āve?” uttaraḥ aḍe to vāndho e āve ke malin māne. mithyādraṣhṭi em māne. aḍe shun? sparshī shakato nathī. kemake rāg ane gnāyak bhāvanī vachche atyant abhāv chhe. rāg tattva e par tattva chhe. malin tattva


Page 173 of 225
PDF/HTML Page 186 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 173 chhe. achetan tattva chhe. bhagavān chetan tattva chhe. nirmaḷ tattva chhe... gnāyak svabhāvathī bharel tattva chhe. e rāgane aḍayā vinā gnān potānā bhāvamān rahī svakṣhetramān rahīne rāgane jāṇe chhe. paṇ loko rāgane jāṇatān tene jāṇun chhun. eṭale sparsha karun chhun em bhraṣhṭa kem thaī jāy chhe? āhāhāhā! chhellī gāthāo..

be vastu tadna bhinna chhe. bhinnane bhinna aḍī shakato nathī... “bahir loṭanti” e āvī gayun chhe... āhā! e rāgathī bhagavān ātmā “bahir loṭanti” .. bahār phare chhe, ane ātmānā svabhāvathī paṇ rāg “bahir loṭanti” ..

ek dravya bījā dravyane aḍatun nathī. āvī chokhkhī vāt chhe. jamīnane aḍato nathī.. e dākhalo āpyo hato ne chālavāno.. ā sharīr chāle (tyāre) pag jamīnane aḍato nathī. arere! ā vāt kyān chhe? .. kemake jamīnanī paryāy ane ātmānī paryāy vachche atyant abhāv chhe... atyant abhāvamān bhāv e sparsha-rūpe kem hoy shake?

āvun chhe...! vītarāg mārga.. satya.. koī alaukik chhe. sāmbhaḷavā maḷe nahīn bachārā kyān jāy? rakhaḍapaṭṭī chorāshīnī.. kāgaḍā kūtarānā avatār karī karīne marī gayo.. janma.. maraṇ. ahīnā to āchārya, mahārāj em kahe chhe ke ‘vastunun svarūp to pragaṭ chhe. shun pragaṭ chhe? rāgane sparshyā vinā par dravyane aḍayā vinā gnān ene jāṇe evun vastunun svarūp to pragaṭ chhe. āhāhāhā! samajāy chhe? bhāṣhā to sādī chhe.. bhāv ūṇḍā chhe. āhā!

ā bīḍī pīve chhe ene kahe chhe ke bīḍīne hāth aḍato nathī. em hoṭhane ātmā aḍato nathī. em rāg thayo tene ātmā aḍato nathī. āhā! āvun chhe!! juo to kharā! draṣhṭānt dīdhun bīḍīnun dākhalo.. dākhalā vagar samajāy kevī rīte? āhā!

shrotā- ātmā aḍato nathī to pachhī pīvāmān shun vāndho? javābaḥ pīvun kyān rahyun tyān? bīḍīne aḍato nathī.. hoṭh aḍato nathī. ātmā hoṭhane aḍato nathī. āvī vāt chhe, bhāī!

jinendra dev trilokanāth! paramātmāno mārga koī alaukik chhe. atyāre to sāmbhaḷavā paṇ maḷato nathī evī chīj thaī gaī chhe... shun.. thāy?

lyo have āve chhe. ‘jīv vastu sarvakāḷ shuddha svarūp chhe, samasta gneyane jāṇe chhe’ evā anubhavathī kem bhraṣhṭa thāy chhe? joyun? āhāhāhā! hun rāgane rāgamān peṭhā vinā mārāmān rahīne rāgane jāṇun āvā svabhāvano anubhav enāthī jīv kem bhraṣhṭa thāy chhe? ke hun rāgane aḍun chhun, rāgane sparshu chhun. sharīrane sparshun chhun. em rāgane jāṇanāro bhinna chhe evā anubhavathī (jīv) kem bhraṣhṭa thāy chhe...? samajāṇun kāī?

kevā chhe jano? are kevā chhe e jīvo jagat nā? “द्रव्यान्तरचुम्बनाकुलधियः” potānā dravyathī anerī gney vastune jāṇe chhe tethī “चुम्बन” jāṇe eṭale sparsha karyo? eṭale ashuddha thaī gayun? em jīv dravya jāṇīne āhāhā! sharīrane, vāṇīne gnān jāṇe chhatān gnān sharīr ke vāṇīne sparsha nahīn evo to gnānano svabhāv chhe enāthī jano anubhavathī bhraṣhṭa kem thāy chhe? ke hun ā sharīrane aḍun chhun...


Page 174 of 225
PDF/HTML Page 187 of 238
single page version

174 shrī pravachan ratno-1 āhā! ā sharīranī indriyo je chhe ene ātmā aḍato nathī āhā! chhatān anubhavamān to em āve chhe ke gnān sharīrane ke rāgane sparshatun paṇ nathī.. paṇ ene ṭhekāṇe hun sharīrane sparshu chhun... ā sharīr sumvāḷun chhe ene hun chāhun chhun evī rīte jīvane par dravya sāthe chumban sparsha kem māne chhe? jhīṇī vāt chhe prabhu, āhā! ā to janma maraṇanā ant lāvavānī vātu chhe bāpu enā phaḷ paṇ keṭalā? anant ānand ānand! āhā!

jīv tattva gnān svarūpe shuddha.. e par tattva chhe je jaḍ sharīr, vāṇī, kuṭumb, strī parivār ādi potāmān rahīne badhāne jāṇavāno svabhāv chhe chhatān paṇ hun āne aḍun chhun, āne sparshun chhun em gnānamān svarūpathī bhraṣhṭa kem thaī jāy chhe? āhāhāhā! samajāṇun kāī?

chumbanano artha ahīn ashuddha karyo; chumbanano artha sparsha thāy chhe. ā yuvān nathī letān? sharīrane bāḷakane.. e hoṭh paṇ aḍato nathī tyān em kahe chhe. āhāhāhā! ātmānun gnān to hoṭhane shun aḍe? paṇ hoṭh enā bāḷakane paṇ aḍatān nathī.. ā āvī vāt kemake pratyek tattva bhinna chhe. sharīr, vāṇī, man e ajīv tattva chhe; dayā-dān, vratanā bhāv e āsrav tattva athavā pūnyatattva chhe; bhagān chhe te gnāyak tattva chhe. āhā! ā āvī vāt chhe!

e gnāyak tattvanun svarūp ja evun chhe ke e parane aḍayā vagar jāṇe chhe. chhatān juo! jagatanā prāṇīo shun shun kare chhe? āhā! ame ā rāgane jāṇatā rāgane sparshīe chhīe tethī ame ashuddha thaī jaīe chhīe. āvī ā bhramaṇā kem thaī gaī? samajāṇun kāī?

ek tattva bhinna tattvane sparshe to be tattva ek thaī jāy... bhinna rahe nahīn.. ā to dhīrānā kām chhe, bhāī! ā to bahārathī koī vrat kare upavās ane tap kare ane māne ke dharma thaī gayo to e traṇ kāḷamān em nathī. paṇ vratanā e vikalpa ūṭhe ene paṇ sparshyā vagar gnānasvarūpī bhagavān potāmān rahī jāṇe chhatān āne hun sparshu chhun aḍun chhun ane tethī hun ashuddha thaī jaun chhun parane jāṇatān evo bhram agnānīne kem thaī jāy chhe?

bahu sūkṣhma vāt chhe. samajāy chhe kāī “द्रव्यान्तरचुम्बनाकुन्ताधियः” .. आकुलाधयः shun kīdhun? parane sparshīne gney vastunun jāṇapaṇun kaī rīte chhūṭe? parane hun aḍun chhun e kem chhūṭe? athavā paranun jāṇavun mane thāy chhe to paranun jāṇavun thayun e ashuddhatā thaī māṭe paranun jāṇavun kem chhūṭe? em agnānī bhram kare chhe. āhā..! samajāṇun kāī?

ene ghaṇe ṭhekāṇethī pāchho vāḷavo paḍashe. āhā..! ā kāī vātothī vaḍā thāy em nathī..! vaḍāmān jem anāj-tel-ghī joīe em ā māl chhe andarano.

chetan tattva chhe e achetan tattvane kem aḍe? achetan e to jaḍ to ṭhīk paṇ rāg e paṇ achetan chhe ene kem aḍe? āhāhā! eṭale ke ene kem sparsha? eṭale ke gnānane em thaī jāy ke rāg ne jāṇun chhun. eṭale hun ene sparshun chhun. eṭale enun gnān mane thāy eṭale ashuddha chhun eṭale enun gnān chhūṭe to hun shuddha thāun.. e bhram chhe. samajāy chhe kāī?

ahīn to haju paranī dayā pāḷun to dharma thāy.. arar! kāḷā ker kare chhe ne! ātmāne haṇī nākhe


Page 175 of 225
PDF/HTML Page 188 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 17p chhe.. maraṇ tulya kare chhe, kaḷash ṭīkāmān āvyun hatun.

jagat haṇāy chhe em āvyun hatun. ahīn to pote maraṇ tulya thaī jāy chhe. pote potāne maraṇ tulya karī nākhe chhe. eṭale ke jāṇe hun gnān darshan ānand svabhāvavāḷī chaitanya jāgatī jyot chhun em nathī mānato. e to jāṇe hun rāgane karun chhun ne rāgane sparshu chhun. eṇe jīvanā svarūpane maraṇatulya karī nākhyun.. jāṇanār dekhanār (evo) svabhāvane eṇe haṇī nākhyo. āhāhāhā!

parane to haṇī shakato nathī.. āhā! paṇ potāne vyavahār ratnatrayano rāg āve ene hun aḍun chhun. e to ṭhīk paṇ vaḷī em māne ke vyavahār ratnatrayathī mane nishchayano lābh thāy chhe.. are prabhu! tun gnān ane ānandano dhaṇī chho... (evo) tane rāganā vikārathī avikārano lābh thāy? avikārī tun chho to emānthī avikārīno lābh thāy āhā! samajāṇun kāī? āvo ā dharma!

āhīn to ethī āgaḷ jaīne ene jāṇavun kahe e (māne chhe ke) jāṇun eṭale hun ashuddha thaī jaun chhun.. potānun jāṇavun e to potāno svabhāv chhe. potāmān rahīne jāṇī shakāy e to eno svabhāv chhe. paranun jāṇavun thayun māṭe ashuddha thaī gayo. par vastu chhe ne? ene jāṇyun māṭe ashuddha thaī gayo. māṭe svane jāṇun to shuddha! ane parane chhoḍī daun.. parane jāṇavun e to potāno sva-par prakāshak svabhāv chhe. ene chhoḍavā jaīsh to tārī vastu chhūṭī jashe. āhāhāhā!

are! chorāshīnā avatāramān rakhaḍī maryo chhe anantakāḷ! āvī bhramaṇā kyāṅk kyāṅk aṭakavānān sthān anant chhūṭavānun sādhan ek svasvarūp! samajāṇun kāī?

ek dravyamān bījā dravyano abhāv chhe. aḍe kone? atyant abhāv chhe. āhāhāhā! ākarun kām! ā sharīrano pag jamīnane aḍe nahīn chhatān tyān jo kāṅkarī hoy ane lāge to em dekhāy āhā! lāgyun paṇ nathī. kāṅkarī sharīrane aḍī nathī. e sharīramān kanīk thayun ene gnān aḍayun nathī. āhāhāhā! enā taraphano aṇagamāno jarā vikalpa āvyo ene jyān (gnān) aḍayun nathī!

gnānano svabhāv evo chhe ja nahīn ke parane aḍavun! āhā! e to bhagavān potānā svabhāvamān rahī ane tenun gnān kare em kahevun e paṇ vyavahār chhe. e sambandhī potānun gnān ene e jāṇe chhe; ene sparshīne jāṇe chhe. rāgane sparshīne rāgane jāṇato nathī. āhāhāhā!

arere mārun shun thashe? hun kyān jaīsh? ane shun chhun hun? e to gnān svarūpī bhagavān chhe... e kyān jāy? ... āhāhāhā!

benano shabda āve chhe ne? jāgato jīv ūbho chhe ne e kyān jāy? e jāṇak svabhāvī bhagavān dhruv chhe ne! e pariṇame to jāṇavārūpe pariṇame par chhe māṭe parane jāṇavā māṭe pariṇame chhe em paṇ nathī. āhā!

e to potāno svabhāv ja sva par pariṇati jāṇavāno svabhāv chhe. e ātmagnapaṇun chhe. e svapaṇun chhe. paṇ agnānīne bhram thaī jāy chhe ke hun parane jāṇun chhun to bahār vayo gayo... parane jāṇun chhun to.. hun bahār gayo em ene thaī jāy chhe.

bhāre vāt chhe, bhāī! parane jāṇun chhun em kahevun e paṇ upachār chhe, vyavahār chhe, āhā!


Page 176 of 225
PDF/HTML Page 189 of 238
single page version

176 shrī pravachan ratno-1

ā āvī vāt chhe, bhāī! chaitanyasvarūpī bhagavān! sva-par prakāshak shakti hamārī tātai vachan bhed bhram bhārī gney shakti duvidhā prakāshī nijarūpā pararūpā bhāsī e rāg ane sharīr vāṇī e to par gney ene gnānamān potāmān rahīne tene jāṇavun em kahevāy vyavahārathī. paṇ ene aḍe chhe athavā ene jāṇe chhe māṭe ashuddha thaī gayun. gnān... e gnān bahāramān vahī gayun.. (em nathī) āhāhāhā!

bahārane jāṇe chhe māṭe gnān potānā sthānathī bhāvathī chhūṭīne bahāramān gayun. evo agnānīne bhram thaī jāy chhe. āhāhā!

shrotā- gnān sarvagat chhe ne? javāb- sarvagat nahīn e to vyavahārathī kahyun chhe. shrī pravachanasāramān kahyun chhe. “artho gnānamān chhe” eṭale ke enun gnān chhe tyān evo tyān artha chhe.

shrotā - artho gnānamān chhe. javāb- artho gnānamāñchhe em kahyun hoy to te artha sambandhīnun gnān gnānamān chhe.. em kahe chhe. artha to arthamān chhe.. āhā! pañchādhyāyīmānto kahyun chhe ke (gnānane) sarvagat māne te mithyābhāv chhe. sarvagat to svabhāv chhe 47 nayamān kaī apekṣhāe chhe.. potāne ane parane sarvane jāṇavānun svarūp chhe māṭe sarvagat paṇ parane jāṇavun... ek rīte parane jāṇatān gnān potānā astitvamānthī bahār chālyun gayun chhe em nathī. ek pradesh paṇ bhinna thaī shake nahīn āhā! potānā gharamān rahīne koī chālyā jatān lashkarane jue to e lashkaramān āṅkh gaī nathī ane lashkar āṅkhamān āvyun nathī. gharamān ūbho ūbho jue ke ā badhun nīkaḷ‌yun chhe... varaghoḍo... hāthī.. āhāhāhā!

em bhagavān gnān svarūpī chhe ne potāmān beṭho chhe... emān ā badhā prakāro jaḍanā rāganā lashkaro nīkaḷe e vakhate teno te sambandhīno svabhāv te kāḷe evun gnān thavāno svabhāv potāno potāthī chhe. e ashuddhatā nathī. parane jāṇyun māṭe gnān bahāramān vayun gayun nathī. andaramān peṭhā vagar (gnān) ā badhun e kaī rīte jāṇe?

bhāī...! ā agnine gnān jāṇe chhe te gnān shun agnimān peṭhun chhe? ā agni chhe em jaṇāy chhe ke nahīn? ā 84nī sālanī vāt chhe. keṭalā varṣha thayā? .. pa0 varṣha thayā. rāṇapuramān chomāsun hatun. badhā māṇaso ghaṇā āve... nām prasiddha kharūn ne! anyamatio paṇ āve.. derāvāsī āve sāmbhaḷavā.. paṇ andarathī potāno pakṣha mūkavo kaṭhaṇ paḍe. āhā! vāḍāmān je pakṣha laīne e beṭhā hoy emānthī khasavun ene ākarun paḍe.. āhā!

ahīn kahe chhe.. gney vastunun jāṇapaṇun kaī rīte chhūṭe em agnānī māne chhe.. jenā chhūṭavāthī jīv


Page 177 of 225
PDF/HTML Page 190 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 177 dravya shuddha thāy evī thaī chhe. jemanī buddhi āve chhe, tenun samādhān ām chhe ke- “yat gnānan gneyam avaiti tat अयं शुद्धस्वभावोदयः” jo em chhe ke gnān gneyane jāṇe chhe evun pragaṭ chhe.

gnānasvarūpī bhagavān ātmā, sharīr vāṇī kuṭumb vagere badhā par gney chhe, dev-guru-shāstra paṇ par gney chhe ane andaramān rāg āve dayā-dān e paṇ par gney chhe. ‘gnān gneyane jāṇe chhe evun pragaṭ chhe. te ā shuddha jīv vastunun svarūp chhe. शुद्धस्वभावोदयः e to shuddha jīv svabhāvanun pragaṭapaṇun chhe. sva-par prakāshak paṇun e to shuddha jīvano svabhāv pragaṭ chhe āhāhāhā! bhāre kām ākarūn! ā to ākho divas dhandhāmān paḍayo hoy jāṇe ā karun ne ā karyun ne... āhā! mārī nākhyo jīvane, maraṇatulya karī nākhyo chhe.

chaitanya jāgatī jyot sva-par prakāshak svarūpamān birājamān chhe ene paranā gneyane jāṇavun e to enun svarūp ja chhe.. e to shuddha jīvano uday thayelo svabhāv ja chhe. paranun jāṇavun e ashuddhatā chhe ane parane aḍe chhe to parane jāṇe chhe em nathī.

shrotā- par sāmun joīne jāṇe chhe..? javāb- par sāmu joīne jāṇe chhe e potāmān potāthī. shrotā- tyāre upayog kyān hoy chhe? javāb- upayog bhale.. chhe to par taraph paṇ jāṇe chhe te to potāthī potāmān rahīne. shrotā- upayogane parano āshray levo paḍe chhe ne? javāb- āshray phāshray kāī na maḷe. shrotā- paramān chhe ne? javāb- par mān nathī. parane jāṇavāmān chhe. jhīṇī vāt chhe. āhāhāhā! upayog bhale vikalpamān āvyo chhatān paṇ vikalpane upayog jāṇe chhe. evun enun svarūp chhe.

shrotā- upayog paramān jāy evo niyam nahīn? javāb - nā. nā. shrotā- upayog bahāramān.. hoy.. javāb- bahāramān nathī e andaramān potāmān chhe. shrotā- andaramān chhe. to moḍhun bahār chhe? javāb- nā moḍhun paṇ bahār nathī. moḍhun andar chhe. shrotā- sva sanmukh ane parasanmukh.. javāb- e svasanmukh.. draṣhṭi dhruv gnāyak upar ja paḍī chhe. shrotā- upayog to andaramān chhe. javāb- andar ja chhe e bhale rāgādi viṣhay kaṣhāyamān hoy chhatān e pote jāṇanāramān chhe. rāgamān nathī. āvun kām chhe ākarun... āhā!

are! jīndagīo chālī jāy chhe... maraṇane tulya thaī jashe... maraṇano ek samay āvashe tyān..


Page 178 of 225
PDF/HTML Page 191 of 238
single page version

178 shrī pravachan ratno-1 ām... chhūṭī jashe.. juvān avasthā hashe toy chhūṭī jashe. āhā! āhā! e chhūṭun ja tattva chhe enī sāthe ek kyān rahelo chhe. ek kṣhetre paṇ bhegun nathī.. potānā ane paranā kṣhetra.. ākāshanī apekṣhāe (ekakṣhetrāvagāh) kahevāy. sharīr ane karma... are! ahīn to rāganun kṣhetra paṇ bhinna gaṇyun chhe.. evun chhe.. “samvar adhikār” dayā-dān-bhaktinā pariṇām thāy... bhāī! e vikalpa chhe. enun kṣhetra eṭalun bhinna gaṇyun chhe. e bhinna kṣhetrane bhinna bhāvane gnānamān rahīne svamān rahīne jāṇavun e to svapar prakāshak jīvano shuddha uday bhāv chhe. sva par prakāshak jīvano svabhāv chhe. e potānun pragaṭapaṇun chhe. potāno e svabhāv chhe e uday to svabhāv ja chhe em kahe chhe.

e shuddha svabhāvanun ja pragaṭapaṇun chhe. have āvī vāto...! pakaḍāy nahīn.. bichārān shun kare? pachhī hālyā jāy chhe... kriyākāṇḍamān joḍāī jāy chhe. vrat karo ne apavās karo ne āyambil karo.. dharma thaī jashe.. arere! jīvane kyāy rakhaḍāvī māryo chhe... bhramaṇāmān ne bhramaṇāmān.

ahīn to e siddha kare chhe ke shuddha jīvano svabhāv to sva-par ne jāṇavun e apekṣhāe paranun kahevun chhe... gnān gnānane jāṇe ane gnānamān par vastu jaṇāy chhe. e to gnān chhe... ane gnān sivāy potānā bījā anantagaṇane jāṇe.. e paṇ par-prakāshak chhe. āhāhāhā! chhatān te gnān anantaguṇane jāṇe chhatān te guṇo gnānamān āvī nathī gayā. āhā! āvun chhe...

shrotā- tādātmya sambandh hovā chhatān judone judo rahe chhe? javāb- tādātmya sambandh gnān ane ātmā sāthe chhe.. rāg.. e sanyogī sambandh nathī em kahyunne e sanyogī bhāv chhe. e sanyogī bhāvane aḍato paṇ nathī.

shrotā- rāgane kṣhaṇik tādātmya kahevāy? javāb- e apekṣhāthī enī paryāyamān chhe ne e apekṣhāthī bākī paramārthe e sanyogī bhāv chhe; enī sāthe sambandh chhe ja nahīn. tādātmya sambandh nathī eṭale sambandh nathī.. em.. trikāḷanī sāthe sambandh nathī. paryāyanī sattā.. paryāyamān chhe ene jāṇatān gnān rāgane aḍīne jāṇe chhe em nahīn e to enī paryāyamān chhe te ashuddhatā batāvavī hoy e māṭe.

ahīn to enī paryāyamān chhe. tenī paryāy te kāḷe tene ane parane jāṇe evo potāmān rahīne rāgane jāṇe evo svabhāv chhe. gnān te vakhate paṇ rāgarūp thayun ja nathī. āhāhāhā! samajāṇun kāī?

e to shuddha svabhāvodayaḥ shuddha jīv svabhāv uday eṭale svarūp ja chhe em kahevun chhe. āhā! bhāvārtha- jem agnino dāhak svabhāv chhe. samasta dāhya vastune bāḷe chhe. draṣhṭānt āpe chhe. agnino dāhak svabhāv chhe. e badhī vastune bāḷe chhe. chhatān bāḷato thako agni potānā shuddha svarūpe chhe. agnino e vo ja svabhāv chhe badhāne agni kāī pararūpe lākaḍārūpe ke chhāṇā rūpe thaī bāḷ‌yun nathī.. āhā..! bāḷe chhe e paṇ vyavahār chhe kahyun ne!

‘bāḷato thako agni potānā shuddhasvarūpe chhe agnino evo ja svabhāv chhe.’ samajāvavun te shī rīte samajāvavun? āhāhāhā! lākaḍān-aḍāyā chhāṇā- agni e rūpe thāy chhe... e agni potānā svarūpe thaī chhe.. e chhāṇānā ākāre chhāṇānā svarūpe nathī thaī.


Page 179 of 225
PDF/HTML Page 192 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 179

potānun astitva kevaḍun chhe. keṭalun chhe ane kyān chhe em ānhī siddha karavun chhe. agni paṇ potānā astitvamān rahīne bāḷe chhe em kahevun paṇ e agnirūp thaīne chhe eto.

em parane jāṇe chhe e potānā svarūpe thaīne jāṇe chhe.. pararūpe thaīne jāṇe chhe em chhe.. nahīn.. āhāhāhā!

‘agni potānā shuddha svarūpe chhe’ ... joyun? shuddha svarūpe em bhāṣhā līdhī chhe. ‘agnino evo svabhāv chhe.’ ... e draṣhṭānt.. have siddhānt.. em jīv gnānasvarūp chhe’ ... chhe? jem agnino dāhak svabhāv chhe em jīvano gnānasvabhāv chhe. agni jem badhāne bāḷe chhe em samasta gneyane jāṇe chhe.. olāmān bāḷato thako agni potānā shuddha svarūpe chhe em jāṇato thako (jīv) potānā svarūpe chhe. āhāhāhā!

sarvagna ane sarvadrarshittva (shakti) mān e līdhun nathī? shaktimān! sarvagna e ātmagnapaṇun chhe.. ātmagna e sarvagnapaṇun chhe. sarvane jāṇe chhe em nahīn... ātmāno svabhāv ja sarvagna chhe.. e pote potāne jāṇe chhe.. sarvagna kahyun chhatān e ātmagna chhe.. āhāhā!

jhīṇun chhe, bhāī! shun thāy? anantakāḷathī janma maraṇ thāy chhe ene maṭāḍavāno upāy alaukik chhe.. āhā!

chaitanya sattā eṭale ke jenun hovāpaṇun ekalun chaitanyathī ja chhe. jenun hovāpaṇun ekalun chaitanyathī chhe ene pakaḍīne anubhav karavo enun nām pratham dharmanī sharūāt chhe. sattā eṭale jenun hovāpaṇun gnānapaṇe jenun hovāpaṇun chhe. e rāgapaṇe ke sharīrapaṇe jenun hovāpaṇun nathī.

ethī e gnān badhānne jāṇato thako chhatān potānā gnān svarūpe ja thaīne e rahyo chhe. parane jāṇatān parasvarūpe thaīne rahyo chhe em nathī.

āhā! ‘evo vastuno svabhāv chhe. gneyanā jāṇapaṇāthī jīvane ashuddhapaṇun māne chhe te na māno.’

āhā! par sambandhīnun gnān thatān hun parane aḍī gayo chhun athavā par mārāmān āvī gayun chhe em na māno.

have āvī vyākhyā! jhīṇī! hen! bahu ākarun paḍe... sampradāyamān to bas jāṇe vrat ane tap- bhakti, pūjā... yātrā bātrāne jāṇe dharma, ā vaḷī poṣhā ane sāmāyik... dayā... paḍikramaṇān.. badhī rāganī kriyāo chhe.

e vakhate rāg thayo paṇ kahe chhe ke jīvano svabhāvato jāṇavun ja chhe, e rāg kāḷe paṇ jīv rāgane ane potāne jāṇe chhe... ā to jīvano svabhāv chhe. e to shuddhajīvanun svarūp ja chhe. āhāhāhā!

paranun karavun e to na maḷe; paṇ rāganun karavun e paṇ na maḷe; paṇ rāganun jāṇavun e paṇ rāgamān jaīne jāṇe em paṇ nathī. āhāhāhā!

āvo ā mārga! vītarāg parameshvar! jinendra dev... gaṇadharo ane indronī vachcheno ā trilokanāthano pokār chhe. āhā! mārga ā chhe. bhāī! te sāmbhaḷ‌yun na hoy māṭe kāī bījī chīj thaī jāy?


Page 180 of 225
PDF/HTML Page 193 of 238
single page version

180 shrī pravachan ratno-1

shrotā- gnān rāgane to na jāṇe paṇ gnān nirmal paryāyane paṇ na jāṇe? javāb- paryāy potāne jāṇe chhe e to svanī chhe ne! shrotā- paryāy dravyane kyān aḍe chhe? javāb-potāne jāṇe chhe. paryāy paryāyane jāṇe chhe. anantī paryāyone jāṇe chhe. paṇ e anantī paryāyone aḍīne jāṇato nathī.

jhīṇun bahu! āhā! gnānanī ek ja paryāy eṭalī tākātavāḷī chhe ke ek ja paryāyamān chha dravyanā guṇ paryāy jaṇāy ane potānā trikāḷī dravya guṇ paryāy jaṇāy evī ek samayanī paryāyanī tākāt chhe; te paryāy parane to aḍatī nathī... āhāhāhā! .. ethī āgaḷ ahīn nathī kahevun... paṇ e paryāy dravyane paṇ aḍatī nathī. ahīn to paranī apekṣhānī vāt chhe. paryāy jo dravyarūpe thaī jāy to e ek samayanī chhe.. ne vastu trikāḷ chhe. āhā! trikāḷane aḍīne paryāy kām karatī nathī kemake be vachche paṇ abhāv chhe; atat bhāv! pravachanasāramān chhe. je paryāy bhāv chhe te dravyamān atat bhāv chhe; dravyabhāv chhe te paryāyamān atatbhāv chhe. paryāyamān svapar jāṇavāno svabhāv svataḥ chhe.. emān rāgane ane sharīrane jāṇavun ethī mārun gnān bhraṣhṭa thaī gayun ke paramān vayun gayun em.. na.. thī.. e agnānīnī anādinī bhramaṇā chhe. jīvano gnān svabhāv chhe te dayā vikalpanun karavun evun enun svarūp nathī. paṇ tene jāṇavun aḍīne evun paṇ enun svarūp nathī. enāthī bhinna rahīne potāne jāṇatān e jaṇāy jāy chhe, e to jīvano sva-parano gnānano uday chhe.. jīvano.. āhāhāhā...! samajāṇun kān... ī...?

e to sva-par prakāshamay gnānanun astitva chhe. e gnānanun astitva chhe.. e rāganun astitva nathī. samajāṇun kāī?

shrotā- gnānamān parano pratibhās.. thāy.. javāb- pratibhās thāy e bhāṣhā vyavahār chhe. shrotā- gnānane kāraṇe e thāy chhe...? javāb- nahīn! nahīn! pratibhās thāy e bhāṣhā vyavahār chhe. paṇ jevun tyān svarūp chhe evun gnānanun te kāḷe potāthī jāṇavun thaī jāy evun enun svarūp chhe.

shrotā- tyāre svachchhattva shaktinun kevun... javāb- e paṇ evun ja e paṇ pote potāne pūrṇa jāṇe chhe. draṣhṭānt paṇ shun kare? darpaṇano dākhalo āpīne kahyun chhe. svachchhattva shaktimān chhe. paṇ darpaṇamān je koī chīj jaṇāy chhe... e darpaṇanī thaī nathī. ahīn agni chhe... e darpaṇamān jaṇāy chhe to darpaṇamān jaṇāy chhe e shun agni chhe? e to arīsānī svachchhatā chhe. agnine hāth lagāḍatā uṣhṇa lāge chhe.. evī agni chhe shun tyān? e to arīsānī avasthā chhe... (arīsāne) hāth lagāḍatān tyān shun uṣhṇa lāge chhe? āhā! āvun jhīṇun chhe.. ā badhun andar jāṇavun paḍashe hon! .. e chorāshīnā avatār karī karīne marī gayo chhe. ā jāṇavānī e. bī. sī. ḍī. chhe... kakako chhe... ā


Page 181 of 225
PDF/HTML Page 194 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 181

shun kahyun? joyun? ‘jāṇato thako potānā svarūpe chhe- evo vastuno svabhāv chhe. gneyanā jāṇapaṇāthī jīvane ashuddhapaṇun māne chhe. te na māno’ gneyanā jāṇapaṇāthī jīvane ashuddhapaṇun māne chhe te na māno’ ... āhāhā! ‘jīv shuddha chhe.’

visheṣh samādhān kare chhe. kāraṇ ke “किम् अपि द्रव्यान्तरं एक द्रव्यगतं न चकास्ति।” juo “koī gneyarūp pudgal dravya athavā dharmāstikāy adharmāstikāy, ākāshadravya, kāḷadravya shuddhajīv vastumān ek dravyarūpe pariṇame chhe em shobhatun nathī.”

āhāhā! bījān chha dravyo shuddha jīv vastumān ek dravyarūpe āve chhe em nathī. jīv samasta gneyane jāṇe chhe paṇ gnān (to) gnānarūp chhe. āhāhāhā! gnān gnānarūp rahīne gnān jāṇe chhe em kahevun e gnānarūp chhe enun! badhāne jāṇe chhe paṇ e to gnānanun rūp chhe. e to jīvanun svarūp chhe. samajāṇun kāī? āj to jhīṇun bahu āvyun badhun ho! āvun sāmbhaḷavun to maḷe bāpā!

loko māne ke na māne, paṇ vastu sthiti ā chhe. āhā! param satyano pokār prabhuno.. to.. ā chhe āhā!

ahīn to tyān sudhī (kahe chhe) ke rāganā astitvamān tārun gnān gayun māṭe.. astitva agnimān jaīne jāṇe chhe. (em nathī)... tārā gnānamān rahīne te agninun svarūp ām chhe evun jaṇāy chhe te tārā gnānamān rahīne jaṇāy chhe. potānā astitvamān rahīne jaṇāy chhe. paranun astitva to temān kadī āvatun nathī, par sambandhīnun gnān... e paṇ kharekhar potānun gnān chhe, par sambandhīnun nathī. āhāhāhā! samajāṇun kāī?

pāchhaḷanā ā shloko bahu jhīṇā chhe. bhāṣhā sādhāraṇ chhe paṇ bhāv ghaṇān... uṇḍā chhe. have āmān charchā konī sāthe karavī? e āvyā hatā ne.. chandrashekhar... “charchā karīe” ... shvetāmbar... jīvā pratāpano bhatrījo... dīkṣhā līdhī chhe shvetāmbaranī... kahe “āpaṇe charchā karīe” kahyun ke bhāī! ame to charchā karatān nathī, bāpu...! shun kahīe? āhā! “tame sinh chho, to ame sinhanā bachchā chhīe. hun sinh chhun evun to men kīdhun nathī.. em eṇe em kīdhun hatun... pachhī chhevaṭe ubhān thatān bolyā ke “ā chashmā vagar jaṇāy?”

chashmānun astitva bhinna chhe ane jāṇanāranun astitva bhinna chhe... e chashmāthī jāṇe chhe em chhe nahīn. e to gnānanā astitvathī jāṇe chhe jīvā pratāp, hamaṇān gujarī gayā, kroḍapati sheṭh hatā, ā bhatrījāe dīkṣhā līdhī... līmbaḍī āvyā hatā. tame hatā tyāre tyān charchā karavā āvyā hatā. rāmavijayane mokalyā hatā tyān jāmanagar ghaṇān mās pahelā charchā... “lokonun ahit thāy chhe ke ā vrat-tap ane bhaktithī dharma nathī.. moṭī galatī ūbhī thāy chhe. bhāī! mārga to ā chhe, bāpu! tamane khoṭun lāgatun hoy to na māno tame, bākī vastu to ā chhe.

bākī ānāthī viruddha māne chhe e juṭhṭho chhe māṭe amāre charchā konī sāthe karavī? āhāhāhā.


Page 182 of 225
PDF/HTML Page 195 of 238
single page version

182 shrī pravachan ratno-1

ahīn to tyān sudhī laī gayā ke je kāḷe je prakārano.. e to vyavahār jāṇelo prayojanavān em āvyun chhe ne? eno artha pachhī karashe. je kāḷe je rāg āve dayā-dān-vratādino te prakāranun ja gnān ahīn potāne sva-par prakāshakanā sāmarthya...

ne laīne e rāg āvyo ene kāraṇe nahīn. e kāḷe āno svabhāv paryāyamān sva-par prakāshak āno ane āno bannenun jeṭalun svarūp chhe tevun jāṇavānī paryāy pragaṭī.

shrotā- par sambandhīnun potānun gnān javāb- e par sambandhīnun kahevun e vyavahār chhe. e paṇ nahīn.. e potānun chhe. shrotā- gnānamān āvyun to parano sambandh kyān gayo? javāb- koṇe kīdhun tamane? khabar nathī...! .. par chhe eṭalā sambandhanun svarūp potāmān jāṇavānī shakti chhe tethī potāmān jāṇe chhe. lokālokane jāṇe chhe e lokālokane laīne nahīn āhāhā!

e gnānanī paryāyanun eṭalun sāmarthya chhe ke “sva-par prakāshak” e svasvarūp ja chhe.. sva gney eṭalun enun svarūp chhe. āhā! samajāṇun?

badhun jhīṇun paḍayun āje. kalāk thayo. ā adhikār evo chhe... gāthā evī chhe! samay samayano paryāy evaḍo chhe. trikāḷ to dhruv chhe... paṇ ahīn potānī paryāy pragaṭ thāy chhe e jeṭalun sāme gneyanun pramāṇ chhe eṭalā pramāṇamān gnānanī paryāy potāmān potāthī pragaṭ thāy chhe. pūrī pragaṭe chhe tyāre ā prashna (raheto) nathī. samajāṇun kāī? āhā! je samayamān je gney sāme chhe teṭalā pramāṇamān gnānanī paryāy potāthī potāmān sva-par prakāsharūp svathī prakāshe chhe.

āvun chhe ā! ek akṣhar (jo) phare to badhun pharī jāy... āhā! ā vāt hatī ja nahīn. eṭale lokone navīn lāge. ā jāṇe badho navo dharma kāḍhayo? navo nathī, bāpu! anādino tun chho.. to svapar prakāshanun sāmarthya svathī-potāthī-potāmān anādinun chhe.

e chetan.. chetan.. chetan.. chetan...! e achetanane jāṇe em kahevun e paṇ vyavahār chhe. achetanamān rāg ane sharīr badhun achetan āvī gayun. āhā! ane tenā sambandhīnun teṭalun ja gnān e gney jeṭalun chhe eṭalun gnān ahīn sva-par prakāshan ene laīne pragaṭayun chhe eme ya nathī.

te samayano eno sva-par prakāshanun jeṭalun sāmarthya chhe tethī e pragaṭayun chhe te sva chhe. āhā! āhāhāhā!

pakaḍāy eṭalun pakaḍavun, bāpu! tārī līlā to apār chhe. ā koī paṇḍitāīnī chīj nathī. ā to antaranā svabhāvanā nādanī chīj chhe.


Page 183 of 225
PDF/HTML Page 196 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 183

shrotā- ā bhaṇatar judī jātanun chhe. vāt sāchī chhe... āhāhā...! eṭalī vāt kāne paḍe chhe ey bhāgyashāḷī chhe ne! āvī ā vāt! paramātmānā shrīmukhethī nīkaḷelī vāt chhe... samajāṇun kāī? kyāy ā nathī... prabhu! tun koṇ chho? kyān chho? kevo chho? samaye samaye tun kevaḍo chho? e par je gney chhe eṭalun ja ahīn gnān thāy.. ane svanun (paṇ) gnān thāy tevaḍo te samaye evaḍī paryāy tārī chhe.. (e) tārāthī āhā!

shrotā- āje tattvanī bahu majā āvī... javāb- ā shlok evo chhe. e vadhāre to ahīn “चुम्बन” mānthī āvyun “chumban” chhe ne! eno artha karī nākhyo “ashuddhaguṇ” paṇ chumbanano artha sparshavun chhe. e trījī gāthāmān karyo ne! ke potānā dravya-guṇ-paryāyane e sparshe chhe parane sparshato nathī. eno ā badho vistār chhe. āhāhāhā!

ā to gnānasvarūpī bhagavān... gnānamān ṭhare enī vātun chhe, bāpā! jevī jenī sattā eṭale hovāpaṇe chhe temān te ṭhare... āhāhāhā! samajāṇun kāī?

e vastu chhe. ‘jīv vastumān ek dravyarūpe pariṇame chhe em shobhatun nathī.’ rāgarūpe ātmā pariṇame chhe ke ātmā rāgarūpe thāy chhe ke gney ātmāpaṇe thāy chhe em shobhatun nathī. āhā! ‘jīv samasta gneyane jāṇe chhe, gnān gnānarūp chhe, gney vastu gneyarūp chhe; koī dravya potānun dravyattva chhoḍīne anya dravyarūpe to nathī thayun... evo anubhav kone chhe te kahe chhe. āhāhā! “shuddhadravyanirūpaṇāpittamayeḥ” samasta vikalpathī rahit shuddha chetanāmātra jīv vastunā pratyakṣha anubhavamān sthāpyun chhe buddhinun sarvasva jeṇe evā jīvane.

‘nirūpaṇ’ eṭale pratyakṣha anubhav. āhāhā! joyun kathan chhe enun vāchya chhe ene ahīn līdhun pachhī. ‘nirūpaṇ’ vāchya chhe ene nirūpaṇ shabdathī kahyun āhāhā! evā jīvane ā hoy chhe. āvo anubhav ene hoy chhe em kahevun chhe ahīn... āhāhāhā..!

jeṇe bhagavān ātmā gnān svarūpī.. emān buddhine sthāpīne gnānano anubhav karyo ene ā vāt hoy chhe. agnānīne e vāt hotī nathī. chāhe to sādhu thayo hoy pāñch mahāvrat pāḷato hoy paṇ agnānī chhe ene ā vāt shobhatī nathī... ene hotī nathī.

‘sattā mātra shuddha jīvavastune pratyakṣha āsvāde chhe. joyun? “तत्त्वंसमुत्पश्यतः” samyakprakāre ugrapaṇe pashyataḥ āsvāde chhe. evā jīvane āhāhāhā! āvā jīvane ā hoy chhe. vastunun svarūp jevun chhe evun ene pragaṭ chhe.. ke parane jāṇatān paramān gnān gayun nathī... parathī gnān thayun nathī.

jīv samasta gneyane jāṇe chhe,... samastagneyathī bhinna chhe evo svabhāv samyagdraṣhṭi jīv jāṇe chhe. lyo... pramāṇ vachan gurudev.