यत्किल क्रमेणैकैकमर्थमालम्ब्य प्रवर्तते ज्ञानं तदेकार्थालम्बनादुत्पन्नमन्यार्थालम्बनात् प्रलीयमानं नित्यमसत्तथा कर्मोदयादेकां व्यक्तिं प्रतिपन्नं पुनर्व्यक्त्यन्तरं प्रतिपद्यमानं क्षायिक- मप्यसदनन्तद्रव्यक्षेत्रकालभावानाक्रान्तुमशक्तत्वात् सर्वगतं न स्यात् ।।५०।।
तिक्कालणिच्चविसमं सयलं सव्वत्थसंभवं चित्तं । जुगवं जाणदि जोण्हं अहो हि णाणस्स माहप्पं ।।५१।।
अथवा स्वसंवेदनज्ञानेनात्मा ज्ञायते, ततश्च भावना क्रियते, तया रागादिविकल्परहितस्व- संवेदनज्ञानभावनया केवलज्ञानं च जायते । इति नास्ति दोषः ।।४९।। अथ क्रमप्रवृत्तज्ञानेन सर्वज्ञो न भवतीति व्यवस्थापयति ---उप्पज्जदि जदि णाणं उत्पद्यते ज्ञानं यदि चेत् । कमसो क्रमशः सकाशात् । किंकिं
TIkA — je gnAn kramasha ek ek padArthane avalambIne pravarte chhe te (gnAn) ek padArthanA avalamban dvArA utpanna thaIne bIjA padArthanA avalamban dvArA naShTa thatun hovAthI nitya nahi hotun tathA karmodayane lIdhe ek *vyaktine pAmI pachhI anya vyaktine pAmatun hovAthI kShAyik paN nahi hotun, anant dravya -kShetra -kAL -bhAvane pahonchI vaLavAne ( – jANavAne) asamartha hovAne lIdhe sarvagat nathI.
bhAvArtha — krame pravartatun gnAn anitya chhe, kShAyopashamik chhe; evA kramik gnAnavALo puruSh sarvagna hoI shake nahi. 50.
have yugapad pravRutti vaDe ja gnAnanun sarvagatatva siddha thAy chhe (arthAt akrame pravartatun gnAn ja sarvagat hoI shake) em nakkI thAy chhe —
anvayArtha — [त्रैकाल्यनित्यविषमं ] traNe kALe sadAy viSham (asamAn jAtinA), [ सर्वत्रसंभवं ] sarva kShetranA [ चित्रं ] ane anek prakAranA [ सकलं ] samasta padArthone [ जैनं ] jinadevanun gnAn [ युगपद् जानाति ] yugapad jANe chhe. [अहो हि] aho! [ ज्ञानस्य माहात्म्यम् ] gnAnanun mAhAtmya!
86pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
*vyakti = pragaTatA; visheSh; bhed.