यदयं स्वयमात्मा धर्मो भवति स खलु मनोरथ एव । तस्य त्वेका बहिर्मोहद्रष्टिरेव विहन्त्री । सा चागमकौशलेनात्मज्ञानेन च निहता, नात्र मम पुनर्भावमापत्स्यते । ततो वीतरागचारित्रसूत्रितावतारो ममायमात्मा स्वयं धर्मो भूत्वा निरस्तसमस्तप्रत्यूहतया नित्यमेव परिणतत्वात् परमवीतरागचारित्रे सम्यगभ्युत्थितः उद्यतः । पुनरपि कथंभूतः । महप्पा मोक्षलक्षण- महार्थसाधकत्वेन महात्मा धम्मो त्ति विसेसिदो समणो जीवितमरणलाभालाभादिसमताभावनापरिणतात्मा स श्रमण एवाभेदनयेन धर्म इति विशेषितो मोहक्षोभविहीनात्मपरिणामरूपो निश्चयधर्मो भणित इत्यर्थः ।।९२।। अथैवंभूतनिश्चयरत्नत्रयपरिणतमहातपोधनस्य योऽसौ भक्तिं करोति तस्य फलं दर्शयति —
anvayArtha — [यः आगमकुशलः] je AgamamAn kushaL chhe, [निहतमोहदृष्टिः] jenI mohadraShTi haNAI gaI chhe ane [विरागचरिते अभ्युत्थितः] je vItarAgachAritramAn ArUDh chhe, [महात्मा श्रमणः] te mahAtmA shramaNane [धर्मः इति विशेषितः] (shAstramAn) ‘dharma’ kahel chhe.
TIkA — A AtmA svayam ( – pote) dharma thAy te kharekhar manorath chhe. tene vighna karanArI to ek 1bahirmohadraShTi ja chhe. ane te (bahirmohadraShTi) to 2Agamakaushalya tathA AtmagnAn vaDe haNAI gaI hovAthI have mane pharIne utpanna thavAnI nathI. mATe vItarAg- chAritrarUpe pragaTatA pAmelo ( – vItarAgachAritrarUp paryAye pariNamelo) mAro A AtmA
1. bahirmohadraShTi = bahirmukh evI mohadraShTi. (AtmAne dharmapaNe thavAmAn vighna karanArI ek bahirmohadraShTi ja chhe.)
2. Agamakaushalya = AgamamAn kushaLatA – pravINatA.