Pravachansar-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 266 of 513
PDF/HTML Page 297 of 544

 

गमयति तथा अशेषशेषद्रव्याणां प्रतिपर्यायं समयवृत्तिहेतुत्वं कारणान्तरसाध्यत्वात्समय- विशिष्टाया वृत्तेः स्वतस्तेषामसंभवत्कालमधिगमयति तथा चैतन्यपरिणामश्चेतनत्वादेव शेष- द्रव्याणामसंभवन् जीवमधिगमयति एवं गुणविशेषाद्द्रव्यविशेषोऽधिगन्तव्यः ।।१३३ १३४।।

अथ द्रव्याणां प्रदेशवत्त्वाप्रदेशवत्त्वविशेषं प्रज्ञापयति तृतीयस्थले गाथात्रयं गतम् अथ कालद्रव्यं विहाय जीवादिपञ्चद्रव्याणामस्तिकायत्वं व्याख्याति

evI ja rIte (kAL sivAy) bAkInAn samasta dravyone darek paryAye samayavRuttinun hetupaNun kALane jaNAve chhe, kAraN ke temane *samayavishiShTa vRutti kAraNAntarathI sadhAtI hovAne lIdhe (arthAt temane samayathI vishiShTa evI pariNati anya kAraNathI thatI hovAne lIdhe) svata temane te (samayavRuttihetutva) sambhavatun nathI.

evI ja rIte chaitanyapariNAm jIvane jaNAve chhe, kAraN ke te chetan hovAthI sheSh dravyone te sambhavato nathI.

A pramANe guNavisheShathI dravyavisheSh jANavo.

bhAvArthapUrve darshAvyun tem sparsha -ras -gandh -varNathI pudgaladravyonun astitva jaNAy chhe. ahIn amUrta dravyonun astitva temanAn visheSh lakShaNothI pragaT karavAmAn Avyun chhe.

chaitanyapariNAmarUp lakShaN anubhavamAn Avatun hovAthI anant jIvadravyonun astitva jaNAy chhe. jIvAdi samasta dravyo jenA nimitte avagAh (avakAsh) pAme chhe evun koI dravya hovun joIe; te dravya lokAlokavyApI AkAsh chhe. jIv -pudgalo gati karatAn jaNAy chhe, tethI jem mAchhalAnne gatimAn nimittabhUt jaL chhe tem jIv -pudgalone gatimAn nimittabhUt koI dravya hovun joIe; te dravya lokavyApI dharmadravya chhe. jem manuShyane sthitimAn nimittabhUt pRithvI chhe tem jIv -pudgalone sthitimAn nimittabhUt koI dravya hovun joIe; te dravya lokavyApI adharmadravya chhe. jem kumbhAranA chakrane pharavAmAn khIlI nimittabhUt chhe tem (kAL sivAyanAn) sarva dravyone pariNamanamAn nimittabhUt koI dravya hovun joIe; te dravya asankhyAt kALANuo chhe ke jemanA paryAyo samay, ghaDI, divas, varSha ityAdirUpe vyakta thAy chhe.

A pramANe guNabhedathI dravyabhed nakkI thayo. 133 -134. have dravyono +pradeshavattva ane apradeshavattvarUp visheSh (bhed) jaNAve chhe

266pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-

*kAL sivAyanAn dravyonI pariNati ‘ek samayamAn A pariNati thaI chhe’ em samayathI vishiShTa chhe arthAt vyavahAre temAn samayanI apekShA Ave chhe mATe temAn koi dravyakALadravyanimitta hovun joIe.

+pradeshavattva = pradeshavALApaNun