आगमहीणो समणो णेवप्पाणं परं वियाणादि ।
न खल्वागममन्तरेण परात्मज्ञानं परमात्मज्ञानं वा स्यात्; न च परात्मज्ञानशून्यस्य परमात्मज्ञानशून्यस्य वा मोहादिद्रव्यभावकर्मणां ज्ञप्तिपरिवर्तरूपकर्मणां वा क्षपणं स्यात् । तथाहि — न तावन्निरागमस्य निरवधिभवापगाप्रवाहवाहिमहामोहमलमलीमसस्यास्य जगतः समणो णेवप्पाणं परं वियाणादि आगमहीनः श्रमणो नैवात्मानं परं वा विजानाति; अविजाणंतो अत्थे अविजानन्नर्थान्परमात्मादिपदार्थान् खवेदि कम्माणि किध भिक्खू क्षपयति कर्माणि कथं भिक्षुः, न कथमपि इति । इतो विस्तरः — ‘‘गुणजीवा पज्जत्ती पाणा सण्णा य मग्गणाओ य । उवओगोवि य कमसो वीसं तु परूवणा भणिदा ।।’’ इति गाथाकथिताद्यागममजानन्, तथैव ‘‘भिण्णउ जेण ण जाणियउ णियदेहहं परमत्थु । सो अंधउ अवरहं अंधयहं कि म दरिसावइ पंथु।।’’ इति दोहकसूत्रकथिताद्यागमपदसारभूतम-
anvayArtha — [आगमहीनः] AgamahIn [श्रमणः] shramaN [आत्मानं] AtmAne (potAne) ane [परं] parane [न एव विजानाति] jANato nathI ja; [अर्थान् अविजानन्] padArthone nahi jANato [भिक्षुः] bhikShu [कर्माणि] karmone [कथं] kaI rIte [क्षपयति] kShay kare?
TIkA — kharekhar Agam vinA 1parAtmagnAn ke 2paramAtmagnAn thatun nathI; ane parAtmagnAnashUnyane ke paramAtmagnAnashUnyane mohAdidravyabhAvakarmono ke 3gnaptiparivartanarUp karmono kShay thato nathI. te A pramANe —
pratham to, AgamahIn evun A jagat — ke je niravadhi (anAdi) bhavasaritAnA pravAhane vahevaDAvanArA mahAmohamaLathI malin chhe te — dhatUro pIdhelA manuShyanI mAphak pra. 55
1. parAtmagnAn = paranun ane AtmAnun gnAn; paranun ane potAnun gnAn; sva -paranun bhedagnAn.
2. paramAtmagnAn = paramAtmAnun gnAn; ‘hun sakaL lokAlokane jANanArA gnAnasvabhAvavALo param AtmA
chhun’ evun gnAn.
3. gnaptiparivartan = gnaptinun palaTAvun te; jANanakriyAno palaTo. (gnAnanun ek gneyathI bIjA gneyamAn palaTAvun te gnaptiparivartanarUp karma chhe.)