यो हि न खलु ज्ञानात्मानमात्मानमेकमग्रं भावयति, सोऽवश्यं ज्ञेयभूतं द्रव्यमन्यदासीदति । तदासाद्य च ज्ञानात्मात्मज्ञानाद्भ्रष्टः स्वयमज्ञानीभूतो मुह्यति वा, रज्यति वा, द्वेष्टि वा; तथाभूतश्च बध्यत एव, न तु विमुच्यते । अत अनैकाग्र्यस्य न मोक्षमार्गत्वं सिद्धयेत् ।।२४३।। वा दुस्सदि वा दव्वमण्णमासेज्ज जदि मुह्यति वा, रज्यति वा, द्वेष्टि वा, यदि चेत् । किं कृत्वा । द्रव्यमन्यदासाद्य प्राप्य । स कः । समणो श्रमणस्तपोधनः । तदा काले अण्णाणी अज्ञानी भवति । अज्ञानी सन् बज्झदि कम्मेहिं विविहेहिं बध्यते कर्मभिर्विविधैरिति । तथाहि — यो निर्विकारस्वसंवेदनज्ञानेनैकाग्रो भूत्वा स्वात्मानं न जानाति तस्य चित्तं बहिर्विषयेषु गच्छति । ततश्चिदानन्दैकनिजस्वभावाच्च्युतो भवति । ततश्च रागद्वेषमोहैः परिणमति । तत्परिणमन् बहुविधकर्मणा बध्यत इति । ततः कारणान्मोक्षार्थिभि- रेकाग्रत्वेन स्वस्वरूपं भावनीयमित्यर्थः ।।२४३।। अथ निजशुद्धात्मनि योऽसावेकाग्रस्तस्यैव मोक्षो
have, anekAgratAne mokShamArgapaNun ghaTatun nathI (arthAt anekAgratA te mokShamArga nathI) em darshAve chhe —
anvayArtha — [यदि] jo [श्रमणः] shramaN, [अन्यत् द्रव्यम् आसाद्य] anya dravyano Ashray karIne [अज्ञानी] agnAnI thayo thako, [मुह्यति वा] moh kare chhe, [रज्यति वा] rAg kare chhe [द्वेष्टि वा] athavA dveSh kare chhe, to te [विविधैः कर्मभिः] vividh karmo vaDe [बध्यते] bandhAy chhe.
TIkA — je kharekhar gnAnAtmak AtmArUp ek agrane ( – viShayane) bhAvato nathI, te avashya gneyabhUt anya dravyano Ashray kare chhe, ane teno Ashray karIne gnAnAtmak AtmagnAnathI bhraShTa evo te svayam agnAnI thayo thako, moh kare chhe, rAg kare chhe athavA dveSh kare chhe; ane evo ( – mohI, rAgI athavA dveShI) thayo thako bandhAy ja chhe, parantu mukAto nathI.