Page -32 of 513
PDF/HTML Page 1 of 546
single page version
Page -31 of 513
PDF/HTML Page 2 of 546
single page version
Page -30 of 513
PDF/HTML Page 3 of 546
single page version
ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਲਾਗਤ ਮੂਲ੍ਯ ਰੁ. ੧੮੩=੦੦ ਪੜਾ ਹੈ. ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਓਂਕੀ ਆਰ੍ਥਿਕ ਸਹਯੋਗਸੇ ਇਸਕਾ ਵਿਕ੍ਰਿਯ ਮੂਲ੍ਯ ਰੁ. ੧੦੦=੦੦ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਉਨਮੇਂ ਸ਼੍ਰੀ ਘਾਟਕੋਪਰ ਦਿਗਂਬਰ ਜੈਨ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁ ਮਂਡਲ, ਮੁਂਬਈਕੀ ਓਰਸੇ ੫੦% ਆਰ੍ਥਿਕ ਸਹਯੋਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਸੇ ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਵਿਕ੍ਰਿਯ- ਮੂਲ੍ਯ ਮਾਤ੍ਰ ਰੁ. ੫੦=੦੦ ਰਖਾ ਗਯਾ ਹੈ.
Page -28 of 513
PDF/HTML Page 5 of 546
single page version
Page -27 of 513
PDF/HTML Page 6 of 546
single page version
ਜ੍ਞਾਨੀ ਸੁਕਾਨੀ ਮਲ਼੍ਯਾ ਵਿਨਾ ਏ ਨਾਵ ਪਣ ਤਾਰੇ ਨਹੀਂ;
ਆ ਕਾਲ਼ਮਾਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਜ੍ਞਾਨੀ ਸੁਕਾਨੀ ਬਹੁ ਬਹੁ ਦੋਹ੍ਯਲੋ,
ਮੁਜ ਪੁਣ੍ਯਰਾਸ਼ਿ ਫਲ਼੍ਯੋ ਅਹੋ ! ਗੁਰੁ ਕ੍ ਹਾਨ ਤੁਂ ਨਾਵਿਕ ਮਲ਼੍ਯੋ.
ਬਾਹ੍ਯਾਂਤਰ ਵਿਭਵੋ ਤਾਰਾ, ਤਾਰੇ ਨਾਵ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਨਾਂ.
ਨਿਜਾਲਂਬੀਭਾਵੇ ਪਰਿਣਤਿ ਸ੍ਵਰੂਪੇ ਜਈ ਭਲ਼ੇ,
ਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਵਹੇਵਾਰੋ ਚਿਦਘਨ ਵਿਸ਼ੇ ਕਾਂਈ ਨ ਮਲ਼ੇ.
ਜੇ ਵਜ੍ਰੇ ਸੁਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁ ਸਤ੍ਤ੍ਵ ਝਲ਼ਕੇ ; ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਾਤੋ ਤੂਟੇ;
ਕ ਰੁਣਾ ਅਕਾਰਣ ਸਮੁਦ੍ਰ ! ਤਨੇ ਨਮੁਂ ਹੁਂ;
ਹੇ ਜ੍ਞਾਨਪੋਸ਼ਕ ਸੁਮੇਘ ! ਤਨੇ ਨਮੁਂ ਹੁਂ,
ਆ ਦਾਸਨਾ ਜੀਵਨਸ਼ਿਲ੍ਪੀ ! ਤਨੇ ਨਮੁਂ ਹੁਂ.
ਵਾਣੀ ਚਿਨ੍ਮੂਰ੍ਤਿ ! ਤਾਰੀ ਉਰ -ਅਨੁਭਵਨਾ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ ਭਾਵੇ ਭਰੇਲੀ;
ਭਾਵੋ ਊਂਡਾ ਵਿਚਾਰੀ, ਅਭਿਨਵ ਮਹਿਮਾ ਚਿਤ੍ਤਮਾਂ ਲਾਵੀ ਲਾਵੀ,
ਖੋਯੇਲੁਂ ਰਤ੍ਨ ਪਾਮੁਂ,
Page -26 of 513
PDF/HTML Page 7 of 546
single page version
ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨਤੀਰ੍ਥਪ੍ਰਣੇਤਾ ਵੀਤਰਾਗ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਵੀਰਸ੍ਵਾਮੀਕੀ ॐਕਾਰ ਦਿਵ੍ਯਧ੍ਵਨਿਸੇ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਔਰ ਗਣਧਰਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਗੌਤਮਸ੍ਵਾਮੀ ਆਦਿ ਗੁਰੁਪਰਮ੍ਪਰਾ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਏ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਨੁਭੂਤਿਪ੍ਰਧਾਨ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਪ੍ਰਵਾਹਕੋ ਝੇਲਕਰ, ਤਥਾ ਵਿਦੇਹਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਸ੍ਥ ਜੀਵਨ੍ਤਸ੍ਵਾਮੀ ਸ਼੍ਰੀ ਸੀਮਨ੍ਧਰਜਿਨਵਰਕੀ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਵਨ੍ਦਨਾ ਏਵਂ ਦੇਸ਼ਨਾਸ਼੍ਰਵਣਸੇ ਪੁਸ਼੍ਟ ਕਰ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ ਭਗਵਤ੍ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਉਸੇ ਸਮਯਸਾਰਾਦਿ ਪਰਮਾਗਮਰੂਪ ਭਾਜਨੋਂਮੇਂ ਸਂਗ੍ਰੁਹੀਤ ਕਰਕੇ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਪਿਪਾਸੁ ਜਗਤ ਪਰ ਸਾਤਿਸ਼ਯ ਮਹਾਨ ਉਪਕਾਰ ਕਿਯਾ ਹੈ
ਸ੍ਵਾਨੁਭਵਪ੍ਰਧਾਨ – ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਸ਼੍ਰੁਤਲਬ੍ਧਿਧਰ ਭਗਵਤ੍ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਣੀਤ ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਰੂਪ ਪ੍ਰਭੂਤ ਸ਼੍ਰੁਤਰਚਨਾਓਂਮੇਂ ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਿਯਮਸਾਰ ਔਰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਸ਼੍ਟਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤ — ਯਹ ਪਾਁਚ ਪਰਮਾਗਮ ਮੁਖ੍ਯ ਹੈਂ . ਯੇ ਪਾਁਚੋਂ ਪਰਮਾਗਮ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮ- ਭਾਰਤੀਕੇ ਅਨਨ੍ਯ ਪਰਮੋਪਾਸਕ, ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਯੁਗਪ੍ਰਵਰ੍ਤਕ, ਪਰਮੋਪਕਾਰੀ ਪੂਜ੍ਯ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਨਜੀਸ੍ਵਾਮੀਕੇ ਸਤ੍ਪ੍ਰਭਾਵਨੋਦਯਸੇ ਸ਼੍ਰੀ ਦਿ੦ ਜੈਨ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਮਂਦਿਰ ਟ੍ਰਸ੍ਟ (ਸੋਨਗਢ) ਏਵਂ ਅਨ੍ਯ ਟ੍ਰਸ੍ਟ ਦ੍ਵਾਰਾ ਗੁਜਰਾਤੀ ਏਵਂ ਹਿਨ੍ਦੀ ਭਾਸ਼ਾਮੇਂ ਅਨੇਕ ਬਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁਕੇ ਹੈਂ . ਉਨਕੇ ਹੀ ਸਤ੍ਪ੍ਰਤਾਪਸੇ ਯੇ ਪਾਁਚੋਂ ਹੀ ਪਰਮਾਗਮ, ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮ – ਅਤਿਸ਼ਯਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰ ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਵਰ੍ਣਪੁਰੀ (ਸੋਨਗਢ)ਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰਕੇ ਪਚੀਸਵੇਂ ਸ਼ਤਾਬ੍ਦੀ – ਸਮਾਰੋਹਕੇ ਅਵਸਰ ਪਰ (ਵਿ. ਸਂ. ੨੦੩੦ਮੇਂ), ਵਿਸ਼੍ਵਮੇਂ ਅਦ੍ਵਿਤੀਯ ਏਵਂ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯ ਐਸੇ ‘ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਵੀਰ – ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ – ਦਿਗਮ੍ਬਰ – ਜੈਨ – ਪਰਮਾਗਮਮਂਦਿਰ’ਕੀ ਭਵ੍ਯ ਦਿਵਾਰੋਂ ਪਰ ਲਗੇ ਸਂਗੇਮਰ੍ਮਰਕੇ ਧਵਲ ਸ਼ਿਲਾਪਟ ਪਰ (ਆਦ੍ਯ ਚਾਰ ਪਰਮਾਗਮ ਟੀਕਾ ਸਹਿਤ ਔਰ ਅਸ਼੍ਟਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਕੀ ਮੂਲ ਗਾਥਾ) ਉਤ੍ਕੀਰ੍ਣ ਕਰਾਕਰ ਚਿਰਂਜੀਵੀ ਕਿਯੇ ਗਯੇ ਹੈਂ . ਅਧੁਨਾ, ਪਰਮਾਗਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਏਵਂ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੀ ‘ਤਤ੍ਤ੍ਵਪ੍ਰਦੀਪਿਕਾ’ ਟੀਕਾਕੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਨੁਵਾਦਕੇ ਹਿਨ੍ਦੀ ਰੂਪਾਨ੍ਤਰਕਾ ਯਹ ਛਠਵਾਁ ਸਂਸ੍ਕਰਣ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਪ੍ਰੇਮਿਯੋਂਕੇ ਹਾਥਮੇਂ ਪ੍ਰਸ੍ਤੁਤ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਸ਼੍ਰੁਤਪ੍ਰਭਾਵਨਾਕਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਨਨ੍ਦ ਅਨੁਭੂਤ ਹੋਤਾ ਹੈ .
ਜਿਨਕੇ ਪੁਨੀਤ ਪ੍ਰਭਾਵਨੋਦਯਸੇ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ – ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਭਾਰਤੀਕਾ ਇਸ ਯੁਗਮੇਂ ਪੁਨਰਭ੍ਯੁਦਯ ਹੁਆ ਹੈ ਐਸੇ ਹਮਾਰੇ ਪਰਮੋਪਕਾਰੀ ਪੂਜ੍ਯ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਨਜੀਸ੍ਵਾਮੀਕੀ ਉਪਕਾਰਮਹਿਮਾ ਕ੍ਯਾ ਕਹੀ ਜਾਯੇ ? ਉਨਹੀਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਵੀਰਸ੍ਵਾਮੀ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਰੂਪਿਤ ਏਵਂ ਤਦਾਮ੍ਨਾਯਾਨੁਵਰ੍ਤੀ ਭਗਵਤ੍ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸਮਯਸਾਰ, ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਆਦਿ ਪਰਮਾਗਮੋਂਮੇਂ ਸੁਸਂਚਿਤ ਸ੍ਵਾਨੁਭਵ
Page -25 of 513
PDF/HTML Page 8 of 546
single page version
ਮੁਦ੍ਰਿਤ ਵ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਧਾਨ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਾਮ੍ਰੁਤਕਾ ਸ੍ਵਯਂ ਪਾਨ ਕਰਕੇ, ਇਸ ਕਲਿਕਾਲਮੇਂ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਸਾਧਨਾਕੇ ਪਾਵਨ ਪਥਕਾ ਪੁਨਃ ਸਮੁਦ੍ਯੋਤ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਤਥਾ ਰੂਢਿਪ੍ਰਸ੍ਤ ਸਾਮ੍ਪ੍ਰਦਾਯਿਕਤਾਮੇਂ ਫਁਸੇ ਹੁਏ ਜੈਨਜਗਤ ਪਰ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਪ੍ਰਧਾਨ ਸ੍ਵਾਨੁਭੂਤਿਮੂਲਕ ਵੀਤਰਾਗ ਜੈਨਧਰ੍ਮਕੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮੇਂ ਲਾਕਰ, ਅਨੁਪਮ, ਅਦ੍ਭੁਤ ਏਵਂ ਅਨਨ੍ਤ – ਅਨਨ੍ਤ ਉਪਕਾਰ ਕਿਯੇ ਹੈਂ
ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਵਿਦ੍ਯਾਕੇ ਦਾਤਾ, ਪੂਜ੍ਯ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਨਜੀਸ੍ਵਾਮੀਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਪਰਮਾਗਮ ਪਰ ਅਨੇਕ ਬਾਰ ਪ੍ਰਵਚਨੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਸਕੇ ਗਹਨ ਤਾਤ੍ਤ੍ਵਿਕ ਰਹਸ੍ਯੋਂਕਾ ਉਦ੍ਘਾਟਨ ਕਿਯਾ ਹੈ . ਇਸ ਸ਼ਤਾਬ੍ਦੀਮੇਂ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰੁਚਿਕਾ ਏਵਂ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞਾਨਕਾ ਜੋ ਨਵਯੁਗ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤ ਰਹਾ ਹੈ ਉਸਕਾ ਸ਼੍ਰੇਯ ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਸ਼੍ਰੀਕੋ ਹੀ ਹੈ .
ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਸ਼੍ਰੀਕੇ ਪੁਨੀਤ ਪ੍ਰਤਾਪਸੇ ਹੀ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਜਗਤਕੋ ਜੈਨ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਸ਼੍ਰੁਤਕੇ ਅਨੇਕ ਪਰਮਾਗਮਰਤ੍ਨ ਅਪਨੀ ਮਾਤ੍ਰੁਭਾਸ਼ਾਮੇਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਏ ਹੈਂ . ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕਾ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਨੁਵਾਦ (ਜਿਸਕਾ ਯਹ ਹਿਨ੍ਦੀ ਰੂਪਾਨ੍ਤਰ ਹੈ) ਭੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰਕੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਗਦ੍ਯਪਦ੍ਯਾਨੁਵਾਦਕੀ ਭਾਁਤਿ, ਪ੍ਰਸ਼ਮਮੂਰ੍ਤਿ ਭਗਵਤੀ ਪੂਜ੍ਯ ਬਹਿਨਸ਼੍ਰੀ ਚਮ੍ਪਾਬਹਿਨਕੇ ਬੜੇ ਭਾਈ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਰਸਿਕ, ਵਿਦ੍ਵਦ੍ਰਤ੍ਨ, ਆਦਰਣੀਯ ਪਂ੦ ਸ਼੍ਰੀ ਹਿਮ੍ਮਤਲਾਲ ਜੇਠਾਲਾਲ ਸ਼ਾਹਨੇ, ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਦਿਯੇ ਗਯੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦਰ੍ਸ਼ੀ ਉਪਦੇਸ਼ਾਮ੍ਰੁਤਬੋਧ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੇ ਗਹਨ ਭਾਵੋਂਕੋ ਖੋਲਨੇਕੀ ਸੂਝ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰ, ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਜਿਨਵਾਣੀਕੀ ਅਗਾਧ ਭਕ੍ਤਿਸੇ ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾਮੇਂ — ਆਬਾਲਵ੍ਰੁਦ੍ਧਗ੍ਰਾਹ੍ਯ, ਰੋਚਕ ਏਵਂ ਸੁਨ੍ਦਰ ਢਂਗਸੇ — ਕਰ ਦਿਯਾ ਹੈ . ਸਮ੍ਮਾਨਨੀਯ ਅਨੁਵਾਦਕ ਮਹਾਨੁਭਾਵ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਿਕ ਵਿਦ੍ਵਾਨ ਹੋਨੇਕੇ ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿਚਾਰਕ, ਗਮ੍ਭੀਰ ਆਦਰ੍ਸ਼ ਆਤ੍ਮਾਰ੍ਥੀ, ਵੈਰਾਗ੍ਯਸ਼ਾਲੀ, ਸ਼ਾਨ੍ਤ, ਗਮ੍ਭੀਰ, ਨਿਃਸ੍ਪ੍ਰੁਹ, ਨਿਰਭਿਮਾਨੀ ਏਵਂ ਵਿਵੇਕਸ਼ੀਲ ਸਜ੍ਜਨ ਹੈਂ; ਤਥਾ ਉਨਮੇਂ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਭਰਾ ਮਧੁਰ ਕਵਿਤ੍ਵ ਭੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸਕੇ ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਉਨਕੇ ਪਦ੍ਯਾਨੁਸਾਰ ਏਵਂ ਅਨ੍ਯ ਸ੍ਤੁਤਿਕਾਵ੍ਯੋਂਸੇ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਯਾ ਹੋਤੇ ਹੈ . ਵੇ ਬਹੁਤ ਵਰ੍ਸ਼ੋਂ ਤਕ ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਕੇ ਸਮਾਗਮਮੇਂ ਰਹੇ ਹੈਂ, ਔਰ ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਕੇ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਪ੍ਰਵਚਨੋਂਕੇ ਸ਼੍ਰਵਣ ਏਵਂ ਸ੍ਵਯਂਕੇ ਗਹਨ ਮਨਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਅਪਨੀ ਆਤ੍ਮਾਰ੍ਥਿਤਾਕੀ ਬਹੁਤ ਪੁਸ਼੍ਟਿ ਕੀ ਹੈ . ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਰ੍ਥਕੇ ਮੂਲ ਰਹਸ੍ਯੋਂ ਪਰ ਉਨਕਾ ਮਨਨ ਅਤਿ ਗਹਨ ਹੈ . ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾਰ ਏਵਂ ਟੀਕਾਕਾਰ ਉਭਯ ਆਚਾਰ੍ਯਭਗਵਨ੍ਤੋਂਕੇ ਹ੍ਰੁਦਯਕੇ ਗਹਨ ਭਾਵੋਂਕੀ ਗਮ੍ਭੀਰਤਾਕੋ ਯਥਾਵਤ੍ ਸੁਰਕ੍ਸ਼ਿਤ ਰਖਕਰ ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਯਹ ਸ਼ਬ੍ਦਸ਼ਃ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕਿਯਾ ਹੈ; ਤਦੁਪਰਾਨ੍ਤ ਮੂਲ ਗਾਥਾਸੂਤ੍ਰੋਂਕਾ ਭਾਵਪੂਰ੍ਣ ਮਧੁਰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪਦ੍ਯਾਨੁਵਾਦ ਭੀ (ਹਰਿਗੀਤ ਛਨ੍ਦਮੇਂ) ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਅਨੁਵਾਦਕੀ ਅਤੀਵ ਅਧਿਕਤਾ ਲਾਤਾ ਹੈ ਔਰ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਪ੍ਰੇਮਿਯੋਂਕੋ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉਪਯੋਗੀ ਹੋਤਾ ਹੈ . ਤਦੁਪਰਾਨ੍ਤ ਜਹਾਁ ਆਵਸ਼੍ਯਕਤਾ ਲਗੀ ਵਹਾਁ ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਾ ਯਾ ਪਦਟਿਪ੍ਪਣ ਦ੍ਵਾਰਾ ਭੀ ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਅਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਾ ਕੀ ਹੈ .
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਭਗਵਤ੍ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੇ ਸਮਯਸਾਰਾਦਿ ਉਤ੍ਤਮੋਤ੍ਤਮ ਪਰਮਾਗਮੋਂਕੇ ਅਨੁਵਾਦਕਾ ਪਰਮ ਸੌਭਾਗ੍ਯ, ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਸ਼੍ਰੀ ਏਵਂ ਪੂਜ੍ਯ ਬਹਿਨਸ਼੍ਰੀਕੀ ਪਰਮ ਕ੍ਰੁਪਾਸੇ, ਆਦਰਣੀਯ ਸ਼੍ਰੀ
Page -24 of 513
PDF/HTML Page 9 of 546
single page version
ਹਿਮ੍ਮਤਭਾਈਕੋ ਸਮ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਆ ਏਤਦਰ੍ਥ ਵੇ ਸਚਮੁਚ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨੀਯ ਹੈਂ . ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਸ਼੍ਰੀਕੀ ਕਲ੍ਯਾਣੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਝੇਲਕਰ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਪਰਿਸ਼੍ਰਮਪੂਰ੍ਵਕ ਐਸਾ ਸੁਨ੍ਦਰ ਭਾਵਵਾਹੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰ ਦੇਨੇਕੇ ਬਦਲੇਮੇਂ ਸਂਸ੍ਥਾ ਏਵਂ ਸਮਗ੍ਰ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਜਿਜ੍ਞਾਸੁ ਸਮਾਜ ਉਨਕਾ ਜਿਤਨਾ ਉਪਕਾਰ ਮਾਨੇ ਵਹ ਕਮ ਹੈ . ਯਹ ਅਨੁਵਾਦ ਅਮੂਲ੍ਯ ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਭਾਰਤੀ ਏਵਂ ਗੁਰੁਦੇਵਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਮਾਤ੍ਰ ਪਰਮ ਭਕ੍ਤਿਸੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਕਰ ਅਪਨੀ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਿਕਤਾ ਦ੍ਵਾਰਾ ਕਿਯੇ ਗਯੇ ਇਸ ਅਨੁਵਾਦਕਾ ਮੂਲ੍ਯ ਕੈਸ ਆਂਕਾ ਜਾਯੇ ? ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕੇ ਇਸ ਅਨੁਵਾਦਰੂਪ ਮਹਾਨ ਕਾਰ੍ਯਕੇ ਬਦਲੇਮੇਂ ਸਂਸ੍ਥਾ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਕੁਛ ਕੀਮਤੀ ਭੇਟਕੀ ਸ੍ਵੀਕ੍ਰੁਤਿਕੇ ਲਿਯੇ, ਉਨਕੋ ਆਗ੍ਰਹਪੂਰ੍ਣ ਅਨੁਰੋਧ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਥਾ ਤਬ ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਵੈਰਾਗ੍ਯਪੂਰ੍ਵਕ ਨਮ੍ਰਭਾਵਸੇ ਐਸਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰ ਦਿਯਾ ਥਾ ਕਿ ‘‘ਮੇਰਾ ਆਤ੍ਮਾ ਇਸ ਸਂਸਾਰਪਰਿਭ੍ਰਮਣਸੇ ਛੂਟੇ ਇਤਨਾ ਹੀ ਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੈ, ਦੂਸਰਾ ਮੁਝੇ ਕੁਛ ਬਦਲਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹਿਯੇ’’ . ਉਨਕੀ ਯਹ ਨਿਸ੍ਪ੍ਰੁਹਤਾ ਭੀ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਪ੍ਰਸ਼ਂਸਨੀਯ ਹੈ . ਉਪੋਦ੍ਘਾਤਮੇਂ ਭੀ ਅਪਨੀ ਭਾਵਨਾ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਵੇ ਲਿਖਤੇ ਹੈਂ ਕਿ — ‘‘ਯਹ ਅਨੁਵਾਦ ਮੈਂਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਪ੍ਰਤਿ ਭਕ੍ਤਿਸੇ ਔਰ ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਸ਼੍ਰੀਕੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾਸੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਕਰ, ਨਿਜ ਕਲ੍ਯਾਣਕੇ ਲਿਯੇ, ਭਵਭਯਸੇ ਡਰਤੇ ਡਰਤੇ ਕਿਯਾ ਹੈ’’ .
ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਦੂਸਰੇ ਸਂਸ੍ਕਰਣਕੇ ਅਵਸਰ ਪਰ ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਸ਼੍ਰੀਕੇ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਚਨ੍ਦੂਲਾਲਭਾਈ ਖੀਮਚਨ੍ਦ ਝੋਬਾਲਿਯਾ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਹਸ੍ਤਲਿਖਿਤ ਪ੍ਰਤਿਯੋਂਕੇ ਆਧਾਰਸੇ ਸਂਸ਼ੋਧਿਤ ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕ੍ਰੁਤ ‘ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ’ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾ ਭੀ ਇਸ ਹਿਨ੍ਦੀ ਸਂਸ੍ਕਰਣਮੇਂ ਜੋਡ ਦੀ ਹੈ . ਹਿਨ੍ਦੀ ਸਂਸ੍ਕਰਣਕੇ ਲਿਯੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਨੁਵਾਦਕਾ ਹਿਨ੍ਦੀ ਰੂਪਾਨ੍ਤਰ ਪਂ੦ ਪਰਮੇਸ਼੍ਠੀਦਾਸਜੀ ਜੈਨ ਨ੍ਯਾਯਤੀਰ੍ਥ (ਲਲਿਤਪੁਰ)ਨੇ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਤਦਰ੍ਥ ਉਨਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਉਪਕ੍ਰੁਤਭਾਵ ਤਥਾ ਇਸ ਸਂਸ੍ਕਰਣਕੇ ਸੁਨ੍ਦਰ ਮੁਦ੍ਰਣਕੇ ਲਿਯੇ ‘ਕਿਤਾਬਘਰ’ ਰਾਜਕੋਟਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਕ੍ਰੁਤਜ੍ਞਤਾ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ .
ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਆਚਾਰ੍ਯਭਗਵਨ੍ਤੋਂਨੇ ਕਹੇ ਹੁਏ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮਨ੍ਤ੍ਰਕੋ ਗਹਰਾਈਸੇ ਸਮਝਕਰ, ਭਵ੍ਯ ਜੀਵ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਧਰ੍ਮਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰੋ — ਯਹੀ ਹਾਰ੍ਦਿਕ ਕਾਮਨਾ . ਭਾਦੋਂ ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਾ ੨, ਵਿ. ਸਂ. ੨੦੪੯, ‘੭੯ਵੀਂ ਬਹਿਨਸ਼੍ਰੀ – ਚਮ੍ਬਾਬੇਨ – ਜਨ੍ਮਜਯਨ੍ਤੀ’ਸਾਹਿਤ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਸਮਿਤਿ
Page -23 of 513
PDF/HTML Page 10 of 546
single page version
ਇਸ ਗ੍ਰਂਥ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕਾ ਅਗਲਾ ਸਂਸ੍ਕਰਣ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੋ ਜਾਨੇਸੇ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਓਂਕੀ ਮਾਂਗਕੋ ਧ੍ਯਾਨਮੇਂ ਰਖਕਰ ਯਹ ਨਵੀਨ ਸਾਤਵਾਂ ਸਂਸ੍ਕਰਣ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਿਯਾ ਜਾ ਰਹਾ ਹੈ. ਇਸ ਸਂਸ੍ਕਰਣਮੇਂ ਅਗਲੇ ਸਂਸ੍ਕਰਣਕੀ ਕ੍ਸ਼ਤਿਯੋਂਕੋ ਸੁਧਾਰਨੇਕਾ ਯਥਾਯੋਗ੍ਯ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ.
ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਬਤਾਯੇ ਹੁਏ ਭਾਵੋਂਕੋ ਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਸ਼੍ਰੀਨੇ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਖੋਲਾ ਹੈ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਯਥਾਰ੍ਥ ਸਮਝਕਰ, ਅਨ੍ਤਰਮੇਂ ਉਸਕਾ ਪਰਿਣਮਨ ਕਰਕੇ ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜ੍ਞਾਨਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਆਨਨ੍ਦਕੋ ਸਬ ਜੀਵ ਆਸ੍ਵਾਦਨ ਕਰੇ ਯਹ ਅਂਤਰੀਕ ਭਾਵਨਾ ਸਹ.....
ਮਹਾਵੀਰ ਨਿਰ੍ਵਾਣੋਤ੍ਸਵ ਦੀਪਾਵਲੀ ਤਾ. ੨੬ -੧੦ -੨੦੧੧
Page -22 of 513
PDF/HTML Page 11 of 546
single page version
ਏਨੀ ਕੁਂ ਦਕੁਂ ਦ ਗੂਂਥੇ ਮਾਲ਼ ਰੇ,
ਜੇਮਾਂ ਸਾਰ -ਸਮਯ ਸ਼ਿਰਤਾਜ ਰੇ,
ਗੂਂਥ੍ਯੁਂ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਰੇ,
ਗੂਂਥ੍ਯੋ ਸਮਯਨੋ ਸਾਰ ਰੇ,
ਜਿਨਜੀਨੋ ॐਕਾਰਨਾਦ ਰੇ,
ਵਂਦੁਂ ਏ ॐਕਾਰਨਾਦ ਰੇ,
ਮਾਰਾ ਧ੍ਯਾਨੇ ਹਜੋ ਜਿਨਵਾਣ ਰੇ,
ਵਾਜੋ ਮਨੇ ਦਿਨਰਾਤ ਰੇ,
Page -21 of 513
PDF/HTML Page 12 of 546
single page version
ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਪ੍ਰਣੀਤ ਯਹ ‘ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ’ ਨਾਮਕਾ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ‘ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧ’ਕੇ ਸਰ੍ਵੋਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਆਗਮੋਂਮੇਂਸੇ ਏਕ ਹੈ.
‘ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧ’ਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਕੇਸੇ ਹੁਈ, ਉਸਕਾ ਹਮ ਪਟ੍ਟਾਵਲਿਓਂਕੇ ਆਧਾਰਸੇ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਅਵਲੋਕਨ ਕਰੇਂ : –
ਆਜ ਸੇ ੨੪੭੪ ਵਰ੍ਸ਼ ਪੂਰ੍ਵ ਇਸ ਭਰਤਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕੀ ਪੁਣ੍ਯਭੂਮਿਮੇਂ ਜਗਤ੍ਪੂਜ੍ਯ ਪਰਮ ਭਟ੍ਟਾਰਕ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਵੀਰਸ੍ਵਾਮੀ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਨੇਕੇ ਲਿਯੇ ਸਮਸ੍ਤ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਅਪਨੀ ਸਾਤਿਸ਼ਯ ਦਿਵ੍ਯਧ੍ਵਨਿਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਰਹੇ ਥੇ. ਉਨਕੇ ਨਿਰ੍ਵਾਣਕੇ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਪਾਁਚ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ ਹੁਏ, ਜਿਨਮੇਂਸੇ ਅਨ੍ਤਿਮ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ ਸ਼੍ਰੀ ਭਦ੍ਰਬਾਹੁਸ੍ਵਾਮੀ ਥੇ. ਵਹਾਁ ਤਕ ਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਂਗਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਪ੍ਰਰੂਪਣਾਸੇ ਨਿਸ਼੍ਚਯ -ਵ੍ਯਵਹਾਰਾਤ੍ਮਕ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਯਥਾਰ੍ਥਰੂਪਮੇਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤਾ ਰਹਾ. ਤਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਕਾਲਦੋਸ਼ਸੇ ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਅਂਗੋਂਕੇ ਜ੍ਞਾਨਕੀ ਵ੍ਯੁਚ੍ਛਿਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀ ਗਈ ਔਰ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਅਪਾਰ ਜ੍ਞਾਨਸਿਂਧੁਕਾ ਬਹੁਭਾਗ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨ ਹੋਨੇਕੇ ਬਾਦ ਦੂਸਰੇ ਭਦ੍ਰਬਾਹੁਸ੍ਵਾਮੀ ਆਚਾਰ੍ਯਕੀ ਪਰਿਪਾਟੀ (ਪਰਮ੍ਪਰਾ)ਮੇਂ ਦੋ ਮਹਾ ਸਮਰ੍ਥ ਮੁਨਿ ਹੁਏ. ਉਨਮੇਂਸੇ — ਏਕਕਾ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੀ ਧਰਸੇਨ ਆਚਾਰ੍ਯ ਤਥਾ ਦੂਸਰੋਂਕਾ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਣਧਰ ਆਚਾਰ੍ਯ ਥਾ. ਉਨਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਨਕੀ ਪਰਮ੍ਪਰਾਮੇਂ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਆਚਾਰ੍ਯੋਂਨੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਰਚਨਾ ਕੀ ਔਰ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀਰ ਭਗਵਾਨਕੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਚਾਲੂ ਰਖਾ.
ਸ਼੍ਰੀ ਧਰਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਕੋ ਆਗ੍ਰਾਯਣੀਪੂਰ੍ਵਕੇ ਪਂਚਮ ਵਸ੍ਤੁਅਧਿਕਾਰਕੇ ‘ਮਹਾਕਰ੍ਮਪ੍ਰਕ੍ਰੁਤਿ’ ਨਾਮਕ ਚੌਥੇ ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਥਾ. ਉਸ ਜ੍ਞਾਨਾਮ੍ਰੁਤਮੇਂਸੇ ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਉਨਕੇ ਬਾਦਕੇ ਆਚਾਰ੍ਯੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ਼੍ਟਖਂਡਾਗਮ, ਧਵਲ, ਮਹਾਧਵਲ, ਗੋਮ੍ਮ੍ਟਸਾਰ, ਲਬ੍ਧਿਸਾਰ, ਕ੍ਸ਼ਪਣਾਸਾਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਰਚਨਾ ਹੁਈ. ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰਥਮ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੁਈ. ਉਸਮੇਂ ਜੀਵ ਔਰ ਕਰ੍ਮਕੇ ਸਂਯੋਗਸੇ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਆਤ੍ਮਾਕੀ ਸਂਸਾਰਪਰ੍ਯਾਯਕਾ — ਗੁਣਸ੍ਥਾਨ, ਮਾਰ੍ਗਣਾਸ੍ਥਾਨ ਆਦਿਕਾ — ਵਰ੍ਣਨ ਹੈ, ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਕੋ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਰਕੇ ਕਥਨ ਹੈ. ਇਸ ਨਯਕੋ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਭੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਭਾਸ਼ਾਸੇ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ -ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯ ਅਥਵਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰ ਕਹਤੇ ਹੈਂ.
Page -20 of 513
PDF/HTML Page 13 of 546
single page version
ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਣਧਰ ਆਚਾਰ੍ਯਕੋ ਜ੍ਞਾਨਪ੍ਰਵਾਦਪੂਰ੍ਵਕੀ ਦਸ਼ਮ ਵਸ੍ਤੁਅਧਿਕਾਰਕੇ ਤ੍ਰੁਤੀਯ ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਥਾ. ਉਸ ਜ੍ਞਾਨਮੇਂਸੇ ਬਾਦਕੇ ਆਚਾਰ੍ਯੋਂਨੇ ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤ -ਰਚਨਾ ਕੀ. ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਭਗਵਾਨ੍ ਮਹਾਵੀਰਸੇ ਚਲਾ ਆਨੇਵਾਲਾ ਜ੍ਞਾਨ ਆਚਾਰ੍ਯਪਰਮ੍ਪਰਾਸੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਆ. ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ, ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ, ਸਮਯਸਾਰ, ਨਿਯਮਸਾਰ, ਅਸ਼੍ਟਪਾਹੁੜ ਆਦਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਰਚਨਾ ਕੀ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੁਈ. ਉਸਮੇਂ ਜ੍ਞਾਨਕੋ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯਸੇ ਕਥਨ ਹੈ, ਆਤ੍ਮਾਕੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਵਰ੍ਣਨ ਹੈ.
ਭਗਵਾਨ੍ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਵਿਕ੍ਰਮ ਸਂਵਤ੍ਕੇ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭਮੇਂ ਹੋ ਗਯੇ ਹੈਂ. ਦਿਗਮ੍ਬਰ ਜੈਨ ਪਰਮ੍ਪਰਾਮੇਂ ਭਗਵਾਨ੍ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕਾ ਸ੍ਥਾਨ ਸਰ੍ਵੋਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਹੈ.
— ਯਹ ਸ਼੍ਲੋਕ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਦਿਗਮ੍ਬਰ ਜੈਨ, ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਕੇ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭਮੇਂ ਮਂਗਲਾਚਰਣਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਬੋਲਤੇ ਹੈਂ. ਇਸਸੇ ਸਿਦ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਭਗਵਾਨ੍ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਵੀਰਸ੍ਵਾਮੀ ਔਰ ਗਣਧਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੌਤਮਸ੍ਵਾਮੀਕੇ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਤੁਰਤ ਹੀ ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਕਾ ਸ੍ਥਾਨ ਆਤਾ ਹੈ. ਦਿਗਮ੍ਬਰ ਜੈਨ ਸਾਧੁ ਅਪਨੇਕੋ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਕੀ ਪਰਮ੍ਪਰਾਕਾ ਕਹਲਾਨੇਮੇਂ ਗੌਰਵ ਮਾਨਤੇ ਹੈਂ. ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ਸਾਕ੍ਸ਼ਾਤ੍ ਗਣਧਰਦੇਵਕੇ ਵਚਨ ਜਿਤਨੇ ਹੀ ਪ੍ਰਮਾਣਭੂਤ ਮਾਨੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ. ਉਨਕੇ ਬਾਦ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਗ੍ਰਨ੍ਥਕਾਰ ਆਚਾਰ੍ਯ ਅਪਨੇ ਕਿਸੀ ਕਥਨਕੋ ਸਿਦ੍ਧ ਕਰਨੇਕੇ ਲਿਯੇ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦੇਤੇ ਹੈਂ ਜਿਸਸੇ ਯਹ ਕਥਨ ਨਿਰ੍ਵਿਵਾਦ ਸਿਦ੍ਧ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਉਨਕੇ ਬਾਦ ਲਿਖੇ ਗਯੇ ਗ੍ਰਨ੍ਥੋਂਮੇਂ ਉਨਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਮੇਂਸੇ ਅਨੇਕਾਨੇਕ ਬਹੁਤਸੇ ਅਵਤਰਣ ਲਿਯੇ ਗਏ ਹੈਂ. ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਅਪਨੇ ਪਰਮਾਗਮੋਂਮੇਂ ਤੀਰ੍ਥਂਕਰਦੇਵੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਰੂਪਿਤ ਉਤ੍ਤਮੋਤ੍ਤਮ ਸਿਦ੍ਧਾਂਤੋਂਕੋ ਸੁਰਕ੍ਸ਼ਿਤ ਕਰ ਰਖਾ ਹੈ, ਔਰ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕੋ ਸ੍ਥਿਰ ਰਖਾ ਹੈ. ਵਿਕ੍ਰਮ ਸਂਵਤ੍ ੬੬੦ਮੇਂ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇਵਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਵਰ ਅਪਨੇ ਦਰ੍ਸ਼ਨਸਾਰ ਨਾਮਕੇ ਗ੍ਰਨ੍ਥਮੇਂ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਕਿ —
‘‘ਵਿਦੇਹਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨ ਤੀਰ੍ਥਂਕਰ ਸ਼੍ਰੀ ਸੀਮਂਧਰਸ੍ਵਾਮੀਕੇ ਸਮਵਸਰਣਮੇਂ ਜਾਕਰ ਸ਼੍ਰੀ ਪਦ੍ਮਨਂਦਿਨਾਥਨੇ (ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ) ਸ੍ਵਯਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਿਯੇ ਗਏ ਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਬੋਧ ਨ ਦਿਯਾ ਹੋਤਾ ਤੋ ਮੁਨਿਜਨ ਸਚ੍ਚੇ ਮਾਰ੍ਗਕੋ ਕੈਸੇ ਜਾਨਤੇ ?’’ ਏਕ ਦੂਸਰਾ ਉਲ੍ਲੇਖ ਦੇਖਿਯੇ, ਜਿਸਮੇਂ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੋ ‘ਕਲਿਕਾਲਸਰ੍ਵਜ੍ਞ’ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ. ਸ਼ਟ੍ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਕੀ ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼੍ਰੁਤਸਾਗਰਸੂਰਿਕ੍ਰੁਤ
Page -19 of 513
PDF/HTML Page 14 of 546
single page version
ਟੀਕਾਕੇ ਅਂਤਮੇਂ ਲਿਖਾ ਹੈ ਕਿ — ‘‘ਪਦ੍ਮਨਂਦੀ, ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯ, ਵਕ੍ਰਗ੍ਰੀਵਾਚਾਰ੍ਯ, ਐਲਾਚਾਰ੍ਯ, ਗ੍ਰੁਧ੍ਰਪਿਚ੍ਛਾਚਾਰ੍ਯ, — ਇਨ ਪਾਁਚ ਨਾਮੋਂਸੇ ਯੁਕ੍ਤ ਤਥਾ ਜਿਨ੍ਹੇਂ ਚਾਰ ਅਂਗੁਲ ਊ ਪਰ ਆਕਾਸ਼ਮੇਂ ਚਲਨੇਕੀ ਰੁਦ੍ਧਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਥੀ, ਔਰ ਜਿਨ੍ਹੋਂਨੇ ਪੂਰ੍ਵਵਿਦੇਹਮੇਂ ਜਾਕਰ ਸੀਮਂਧਰਭਗਵਾਨਕੀ ਵਂਦਨਾ ਕੀ ਥੀ ਤਥਾ ਉਨਕੇ ਪਾਸਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਜਿਨ੍ਹੋਂਨੇ ਭਾਰਤਵਰ੍ਸ਼ਕੇ ਭਵ੍ਯ ਜੀਵੋਂਕੋ ਪ੍ਰਤਿਬੋਧਿਤ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਉਨ ਸ਼੍ਰੀ ਜਿਨਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰਿਭਟ੍ਟਾਰਕਕੇ ਪਟ੍ਟਕੇ ਆਭਰਣਰੂਪ ਕਲਿਕਾਲਸਰ੍ਵਜ੍ਞ (ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ)ਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਰਚਿਤ ਇਸ ਸ਼ਟ੍ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤ ਗ੍ਰਨ੍ਥਮੇਂ........ਸੂਰੀਸ਼੍ਵਰ ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼੍ਰੁਤਸਾਗਰ ਦ੍ਵਾਰਾ ਰਚਿਤ ਮੋਕ੍ਸ਼ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਕੀ ਟੀਕਾ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਈ.’’ ਭਗਵਾਨ੍ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੀ ਮਹਤ੍ਤਾ ਬਤਾਨੇਵਾਲੇ ਐਸੇ ਅਨੇਕਾਨੇਕ ਉਲ੍ਲੇਖ ਜੈਨ ਸਾਹਿਤ੍ਯਮੇਂ ਮਿਲਤੇ ਹੈਂ; ਕਈ ❃ਸ਼ਿਲਾਲੇਖੋਂਮੇਂ ਭੀ ਉਲ੍ਲੇਖ ਪਾਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਮ ਦੇਖਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਸਨਾਤਨ ਜੈਨ (ਦਿਗਮ੍ਬਰ) ਸਂਪ੍ਰਦਾਯਮੇਂ ਕਲਿਕਾਲਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਭਗਵਾਨ੍ ਕੁਂਦਕੁਂਦਾਚਾਰ੍ਯਕਾ ਅਦ੍ਵਿਤੀਯ ਸ੍ਥਾਨ ਹੈ.
ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਰਚਿਤ ਅਨੇਕ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ਹੈਂ ਜਿਨਮੇਂਸੇ ਥੋਡੇਸੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨਮੇਂ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈ. ਤ੍ਰਿਲੋਕੀਨਾਥ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਦੇਵਕੇ ਮੁਖਸੇ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਸ਼੍ਰੁਤਾਮ੍ਰੁਤਕੀ ਸਰਿਤਾਮੇਂਸੇ ਭਰ ਲਿਏ ਗਏ ਵਹ ਅਮ੍ਰੁਤਭਾਜਨ ਵਰ੍ਤਮਾਨਮੇਂ ਭੀ ਅਨੇਕ ਆਤ੍ਮਾਰ੍ਥਿਯੋਂਕੋ ਆਤ੍ਮਜੀਵਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਤੇ ਹੈਂ. ਉਨਕੇ ਸਮਯਸਾਰ, ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯ ਔਰ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਨਾਮਕ ਤੀਨ ਉਤ੍ਤਮੋਤ੍ਤਮ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ‘ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਤ੍ਰਯ’ ਕਹਲਾਤੇ ਹੈਂ. ਇਨ ਤੀਨ ਪਰਮਾਗਮੋਂਮੇਂ ਹਜਾਰੋਂ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਸਾਰ ਆ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਭਗਵਾਨ ਕੁਂਦਕੁਂਦਾਚਾਰ੍ਯਕੇ ਬਾਦ ਲਿਖੇ ਗਏ ਅਨੇਕ ਗ੍ਰਂਥੋਂਕੇ ਬੀਜ ਇਨ ਤੀਨ ਪਰਮਾਗਮੋਂਮੇਂ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈਂ, — ਐਸਾ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰਨੇ ਪਰ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰ ਇਸ ਭਰਤਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕਾ ਸਰ੍ਵੋਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਪਰਮਾਗਮ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ ਨਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵੋਂਕਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯਕੀ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਨਿਰੂਪਣ ਕਰਕੇ ਜੀਵਕਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਸ੍ਵਰੂਪ ਸਰ੍ਵ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ – ਆਗਮ, ਯੁਕ੍ਤਿ, ਅਨੁਭਵ ਔਰ ਪਰਮ੍ਪਰਾਸੇ — ਅਤਿ ਵਿਸ੍ਤਾਰਪੂਰ੍ਵਕ ਸਮਝਾਯਾ ਹੈ. ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਮੇਂ ਛਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂ ਔਰ ਨਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵੋਂਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ. ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਉਸਕੇ ਨਾਮਾਨੁਸਾਰ ਜਿਨਪ੍ਰਵਚਨਕਾ ਸਾਰ ਸਂਗ੍ਰੁਹੀਤ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ. ਜੈਸੇ ਸਮਯਸਾਰਮੇਂ ਮੁਖ੍ਯਤਯਾ ਦਰ੍ਸ਼ਨਪ੍ਰਧਾਨ ਨਿਰੂਪਣ ਹੈ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਮੁਖ੍ਯਤਯਾ ਜ੍ਞਾਨਪ੍ਰਧਾਨ ਕਥਨ ਹੈ.
ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕੇ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭਮੇਂ ਹੀ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਰ੍ਤਾਨੇ ਵੀਤਰਾਗਚਾਰਿਤ੍ਰਕੇ ਲਿਏ ਅਪਨੀ ਤੀਵ੍ਰ ਆਕਾਂਕ੍ਸ਼ਾ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕੀ ਹੈ . ਬਾਰ – ਬਾਰ ਭੀਤਰ ਹੀ ਭੀਤਰ (ਅਂਤਰਮੇਂ) ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਤੇ ਹੁਏ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਭੀਤਰ ਹੀ ਸਮਾਏ ਰਹਨਾ ਚਾਹਤੇ ਹੈਂ . ਕਿਨ੍ਤੁ ਜਬ ਤਕ ਉਸ ਦਸ਼ਾਕੋ ਨਹੀਂ ਪਹੁਁਚਾ ਜਾਤਾ ਤਬ ਤਕ ਅਂਤਰ ਅਨੁਭਵਸੇ ਛੂਟਕਰ ਬਾਰ – ਬਾਰ ਬਾਹਰ ਭੀ ਆਨਾ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ . ਇਸ ਦਸ਼ਾਮੇਂ ਜਿਨ ਅਮੂਲ੍ਯ ਵਚਨ ਮੌਕ੍ਤਿਕੋਂਕੀ ਮਾਲਾ ਗੂਁਥ ਗਈ ਵਹ ਯਹ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਪਰਮਾਗਮ ਹੈ . ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਪਰਮਾਗਮਮੇਂ ਵੀਤਰਾਗਚਾਰਿਤ੍ਰਕੀ ਤੀਵ੍ਰਾਕਾਂਕ੍ਸ਼ਾਕੀ ਮੁਖ੍ਯ ਧ੍ਵਨਿ ਗੂਂਜ ਰਹੀ ਹੈ . ❃ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖਕੇ ਲਿਏ ਦੇਖੇ ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਠ ੧੯
Page -18 of 513
PDF/HTML Page 15 of 546
single page version
ਐਸੇ ਇਸ ਪਰਮ ਪਵਿਤ੍ਰ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਤੀਨ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਨ੍ਧ ਹੈਂ . ਪ੍ਰਥਮ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਨ੍ਧਕਾ ਨਾਮ ‘ਜ੍ਞਾਨਤਤ੍ਤ੍ਵਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ’ ਹੈ . ਅਨਾਦਿਕਾਲਸੇ ਪਰੋਨ੍ਮੁਖ ਜੀਵੋਂਕੋ ਕਭੀ ਐਸੀ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਨਹੀਂ ਹੁਈ ਕਿ ‘ਮੈਂ ਜ੍ਞਾਨਸ੍ਵਭਾਵ ਹੂਁ ਔਰ ਮੇਰਾ ਸੁਖ ਮੁਝਮੇਂ ਹੀ ਹੈ’ . ਇਸੀਲਿਏ ਉਸਕੀ ਪਰਮੁਖਾਪੇਕ੍ਸ਼ੀ – ਪਰੋਨ੍ਮੁਖਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਕਭੀ ਨਹੀਂ ਟਲਤੀ . ਐਸੇ ਦੀਨ ਦੁਖੀ ਜੀਵੋਂ ਪਰ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਅਧਿਕਾਰਮੇਂ ਜੀਵਕਾ ਜ੍ਞਾਨਾਨਨ੍ਦਸ੍ਵਭਾਵ ਵਿਸ੍ਤਾਰਪੂਰ੍ਵਕ ਸਮਝਾਯਾ ਹੈ; ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਕੇਵਲੀਕੇ ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਸੁਖ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਨੇਕੀ ਪ੍ਰਚੁਰ ਉਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਭਾਵਨਾ ਬਹਾਈ ਹੈ . ‘‘ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਜ੍ਞਾਨ ਹੀ ਉਪਾਦੇਯ ਹੈ, ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕਜ੍ਞਾਨਵਾਲੇ ਤੋ ਕਰ੍ਮਭਾਰਕੋ ਹੀ ਭੋਗਤੇ ਹੈਂ; ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ਜ੍ਞਾਨ ਹੀ ਏਕਾਨ੍ਤਿਕ ਸੁਖ ਹੈ, ਪਰੋਕ੍ਸ਼ਜ੍ਞਾਨ ਤੋ ਅਤ੍ਯਂਤ ਆਕੁਲ ਹੈ; ਕੇਵਲੀਕਾ ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਸੁਖ ਹੀ ਸੁਖ ਹੈ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜਨਿਤ ਸੁਖ ਤੋ ਦੁਃਖ ਹੀ ਹੈ; ਸਿਦ੍ਧ ਭਗਵਾਨ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਜ੍ਞਾਨ, ਸੁਖ ਔਰ ਦੇਵ ਹੈਂ, ਘਾਤਿਕਰ੍ਮ ਰਹਿਤ ਭਗਵਾਨਕਾ ਸੁਖ ਸੁਨਕਰ ਭੀ ਜਿਨ੍ਹੇਂ ਉਨਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ਵੇ ਅਭਵ੍ਯ (ਦੂਰਭਵ੍ਯ) ਹੈਂ’’ ਯੋਂ ਅਨੇਕਾਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਅਤੀਂਦ੍ਰਿਯ, ਪਰਿਪੂਰ੍ਣ ਸੁਖਕੇ ਲਿਯੇ ਪੁਕਾਰ ਕੀ ਹੈ . ਕੇਵਲੀਕੇ ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਆਨਨ੍ਦਕੇ ਲਿਏ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਐਸੀ ਭਾਵ ਭਰੀ ਧੁਨ ਮਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸੇ ਸੁਨਕਰ – ਪਢਕਰ ਸਹਜ ਹੀ ਐਸਾ ਲਗਨੇ ਲਗਤਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦੇਹਵਾਸੀ ਸੀਮਂਧਰ ਭਗਵਾਨਕੇ ਔਰ ਕੇਵਲੀ ਭਗਵਨ੍ਤੋਂਕੇ ਝੁਣ੍ਡਮੇਂਸੇ ਭਰਤਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਮੇਂ ਆਕਰ ਤਤ੍ਕਾਲ ਹੀ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਯਹ ਅਧਿਕਾਰ ਰਚਕਰ ਅਪਨੀ ਹ੍ਰੁਦਯੋਰ੍ਮਿਯਾਁ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕੀ ਹੋਂ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਸੁਖਕਾ ਅਨੁਪਮ ਨਿਰੂਪਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਅਧਿਕਾਰਮੇਂ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਓਂਕੋ ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਸੁਖਕੀ ਰੁਚਿ ਤਥਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਕਰਾਈ ਹੈ, ਔਰ ਅਨ੍ਤਿਮ ਗਾਥਾਓਂਮੇਂ ਮੋਹ – ਰਾਗ – ਦ੍ਵੇਸ਼ਕੋ ਨਿਰ੍ਮੂਲ ਕਰਨੇਕਾ ਜਿਨੋਕ੍ਤ ਯਥਾਰ੍ਥ ਉਪਾਯ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਬਤਾਯਾ ਹੈ .
ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਨ੍ਧਕਾ ਨਾਮ ‘ਜ੍ਞੇਯਤਤ੍ਤ੍ਵ – ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ’ ਹੈ . ਅਨਾਦਿਕਾਲਸੇ ਪਰਿਭ੍ਰਮਣ ਕਰਤਾ ਹੁਆ ਜੀਵ ਸਬ ਕੁਛ ਕਰ ਚੁਕਾ ਹੈ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਉਸਨੇ ਸ੍ਵ – ਪਰਕਾ ਭੇਦਵਿਜ੍ਞਾਨ ਕਭੀ ਨਹੀਂ ਕਿਯਾ . ਉਸੇ ਕਭੀ ਐਸੀ ਸਾਨੁਭਵ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਨਹੀਂ ਹੁਈ ਕਿ ‘ਬਂਧ ਮਾਰ੍ਗਮੇਂ ਤਥਾ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਮੇਂ ਜੀਵ ਅਕੇਲਾ ਹੀ ਕਰ੍ਤਾ, ਕਰ੍ਮ, ਕਰਣ ਔਰ ਕਰ੍ਮਫਲ ਬਨਤਾ ਹੈ, ਉਸਕਾ ਪਰਕੇ ਸਾਥ ਕਭੀ ਭੀ ਕੁਛ ਭੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੈ’. ਇਸਲਿਏ ਹਜਾਰੋਂ ਮਿਥ੍ਯਾ ਉਪਾਯ ਕਰਨੇ ਪਰ ਭੀ ਵਹ ਦੁਃਖ ਮੁਕ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ . ਇਸ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਨ੍ਧਮੇਂ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਦੁਃਖਕੀ ਜੜ ਛੇਦਨੇਕਾ ਸਾਧਨ – ਭੇਦਵਿਜ੍ਞਾਨ – ਸਮਝਾਯਾ ਹੈ . ‘ਜਗਤਕਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਸਤ੍ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਉਤ੍ਪਾਦ – ਵ੍ਯਯ – ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਕੇ ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਯਾ ਗੁਣ – ਪਰ੍ਯਾਯ ਸਮੂਹਕੇ ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਅਨ੍ਯ ਕੁਛ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਸਤ੍ ਕਹੋ, ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਕਹੋ, ਉਤ੍ਪਾਦ – ਵ੍ਯਯ – ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਕਹੋ ਯਾ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਪਿਣ੍ਡ ਕਹੋ, – ਯਹ ਸਬ ਏਕ ਹੀ ਹੈ’ ਯਹ ਤ੍ਰਿਕਾਲਜ੍ਞ ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰਭਗਵਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸਾਕ੍ਸ਼ਾਤ੍ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਵਸ੍ਤੁਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਮੂਲਭੂਤ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤ ਹੈ . ਵੀਤਰਾਗਵਿਜ੍ਞਾਨਕਾ ਯਹ ਮੂਲਭੂਤ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭਕੀ ਬਹੁਤਸੀ ਗਾਥਾਓਂਮੇਂ ਅਤ੍ਯਧਿਕ ਸੁਨ੍ਦਰ ਰੀਤਿਸੇ, ਕਿਸੀ ਲੋਕੋਤ੍ਤਰ ਵੈਜ੍ਞਾਨਿਕ ਢਂਗਸੇ
Page -17 of 513
PDF/HTML Page 16 of 546
single page version
ਸਮਝਾਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਉਸਮੇਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਜਿਸ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ੈਲੀਸੇ ਸਿਦ੍ਧ ਕਿਯਾ ਹੈ ਉਸਕਾ ਧ੍ਯਾਨ ਪਾਠਕੋਂਕੋ ਯਹ ਭਾਗ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸਮਝਪੂਰ੍ਵਕ ਪਢੇ ਬਿਨਾ ਆਨਾ ਅਸ਼ਕ੍ਯ ਹੈ .
ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਵਰ੍ਣਿਤ ਯਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯ ਨਿਰੂਪਣ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਅਬਾਧ੍ਯ ਔਰ ਪਰਮ ਪ੍ਰਤੀਤਿਕਰ ਹੈ . ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯਕੀ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪੀ ਸੁਦ੍ਰੁਢ ਭੂਮਿਕਾ ਰਚਕਰ, ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕਾ ਅਸਾਧਾਰਣ ਵਰ੍ਣਨ, ਪ੍ਰਾਣਾਦਿਸੇ ਜੀਵਕੀ ਭਿਨ੍ਨਤਾ, ਜੀਵ ਦੇਹਾਦਿਕਾ – ਕਰ੍ਤਾ, ਕਾਰਯਿਤਾ, ਅਨੁਮੋਦਕ ਨਹੀਂ ਹੈ – ਯਹ ਵਾਸ੍ਤਵਿਕਤਾ, ਜੀਵਕੋ ਪੁਦ੍ਗਲਪਿਣ੍ਡਕਾ ਅਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ, ਨਿਸ਼੍ਚਯਬਂਧਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ, ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਕੀ ਉਪਲਬ੍ਧਿਕਾ ਫਲ, ਏਕਾਗ੍ਰ ਸਂਚੇਤਨਲਕ੍ਸ਼ਣ ਧ੍ਯਾਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ਯ ਅਤਿ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਯਾ ਸਮਝਾਏ ਗਏ ਹੈਂ . ਇਨ ਸਬਮੇਂ ਸ੍ਵ – ਪਰਕਾ ਭੇਦਵਿਜ੍ਞਾਨ ਹੀ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਤੈਰਤਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹਾ ਹੈ . ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਅਧਿਕਾਰ ਮੇਂ ਵੀਤਰਾਗ ਪ੍ਰਣੀਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਨੁਯੋਗਕਾ ਸਤ੍ਤ੍ਵ ਖੂਬ ਠੂਂਸ ਠੂਂਸ ਕਰ ਭਰਾ ਹੈ, ਜਿਨਸ਼ਾਸਨਕੇ ਮੌਲਿਕ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤੋਂਕੋ ਅਬਾਧ੍ਯਯੁਕ੍ਤਿਸੇ ਸਿਦ੍ਧ ਕਿਯਾ ਹੈ . ਯਹ ਅਧਿਕਾਰ ਜਿਨਸ਼ਾਸਨਕੇ ਸ੍ਤਮ੍ਭ ਸਮਾਨ ਹੈ . ਇਸਕਾ ਗਹਰਾਈਸੇ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਮਧ੍ਯਸ੍ਥ ਸੁਪਾਤ੍ਰ ਜੀਵਕੋ ਐਸੀ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੁਯੇ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਰਹਤੀ ਕਿ ‘ਜੈਨ ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੀ ਵਸ੍ਤੁਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੈ’ . ਵਿਸ਼ਯਕਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨ ਇਤਨਾ ਪ੍ਰੌਢ, ਅਗਾਧ ਗਹਰਾਈਯੁਕ੍ਤ, ਮਰ੍ਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੀ ਔਰ ਚਮਤ੍ਕ੍ਰੁਤਿਮਯ ਹੈ ਕਿ ਵਹ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਕੇ ਉਪਯੋਗਕੋ ਤੀਕ੍ਸ਼੍ਣ ਬਨਾਕਰ ਸ਼੍ਰੁਤਰਤ੍ਨਾਕਰਕੀ ਗਮ੍ਭੀਰ ਗਹਰਾਈਮੇਂ ਲੇ ਜਾਤਾ ਹੈ . ਕਿਸੀ ਉਚ੍ਚਕੋਟਿਕੇ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਕੋ ਨਿਜਸ੍ਵਭਾਵਰਤ੍ਨਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਕਰਾਤਾ ਹੈ, ਔਰ ਯਦਿ ਕੋਈ ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁ ਵਹਾਁ ਤਕ ਨ ਪਹੁਁਚ ਸਕੇ ਤੋ ਉਸਕੇ ਹ੍ਰੁਦਯਮੇਂ ਭੀ ਇਤਨੀ ਮਹਿਮਾ ਤੋ ਅਵਸ਼੍ਯ ਹੀ ਘਰ ਕਰ ਲੇਤੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਸ਼੍ਰੁਤਰਤ੍ਨਾਕਰ ਅਦ੍ਭੁਤ ਔਰ ਅਪਾਰ ਹੈ’ . ਗ੍ਰਨ੍ਥਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਔਰ ਟੀਕਾਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੇ ਹ੍ਰੁਦਯਸੇ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਸ਼੍ਰੁਤਗਂਗਾਨੇ ਤੀਰ੍ਥਂਕਰਕੇ ਔਰ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲਿਯੋਂਕੇ ਵਿਰਹਕੋ ਭੁਲਾ ਦਿਯਾ ਹੈ .
ਤੀਸਰੇ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਨ੍ਧਕਾ ਨਾਮ ‘ਚਰਣਾਨੁਯੋਗਸੂਚਕ ਚੂਲਿਕਾ’ ਹੈ . ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗੀ ਮੁਨਿਕੋ ਅਂਤਰਂਗ ਦਸ਼ਾਕੇ ਅਨੁਰੂਪ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ ਔਰ ਸਾਥ ਹੀ ਸਾਥ ਸਹਜਤਯਾ ਬਾਹਰਕੀ ਕੈਸੀ ਕ੍ਰਿਯਾਮੇਂ ਸ੍ਵਯਂ ਵਰ੍ਤਨਾ ਹੋਤੀ ਹੈਂ, ਵਹ ਇਸਮੇਂ ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕਥਨਾਨੁਸਾਰ ਸਮਝਾਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਦੀਕ੍ਸ਼ਾ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਨੇਕੀ ਜਿਨੋਕ੍ਤ ਵਿਧਿ, ਅਂਤਰਂਗ ਸਹਜ ਦਸ਼ਾਕੇ ਅਨੁਰੂਪ ਬਹਿਰਂਗਯਥਾਜਾਤ -ਰੂਪਤ੍ਵ, ਅਟ੍ਠਾਈਸ ਮੂਲਗੁਣ, ਅਂਤਰਂਗ – ਬਹਿਰਂਗ ਛੇਦ, ਉਪਧਿਨਿਸ਼ੇਧ, ਉਤ੍ਸਰ੍ਗ – ਅਪਵਾਦ, ਯੁਕ੍ਤਾਹਾਰ ਵਿਹਾਰ, ਏਕਾਗ੍ਰਤਾਰੂਪ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ, ਮੁਨਿਕਾ ਅਨ੍ਯ ਮੁਨਿਯੋਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿਕਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰ ਆਦਿ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ਯ ਇਸਮੇਂ ਯੁਕ੍ਤਿ ਸਹਿਤ ਸਮਝਾਯੇ ਗਯੇ ਹੈਂ . ਗ੍ਰਂਥਕਾਰ ਔਰ ਟੀਕਾਕਾਰ ਆਚਾਰ੍ਯਯੁਗਲਨੇ ਚਰਣਾਨੁਯੋਗ ਜੈਸੇ ਵਿਸ਼ਯਕੋ ਭੀ ਆਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਮੁਖ੍ਯ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਾਵਲਮ੍ਬੀ ਅਂਤਰਂਗ ਦਸ਼ਾਕੇ ਸਾਥ ਉਨ – ਉਨ ਕ੍ਰਿਯਾਓਂਕਾ ਯਾ ਸ਼ੁਭਭਾਵੋਂਕਾ ਸਂਬਂਧ ਦਰ੍ਸ਼ਾਤੇ ਹੁਏ ਨਿਸ਼੍ਚਯ – ਵ੍ਯਵਹਾਰਕੀ ਸਂਧਿਪੂਰ੍ਵਕ ਐਸਾ ਚਮਤ੍ਕਾਰਪੂਰ੍ਣ ਵਰ੍ਣਨ ਕਿਯਾ ਹੈ ਕਿ ਆਚਰਣਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ ਜੈਸੇ ਅਧਿਕਾਰਮੇਂ ਭੀ ਜੈਸੇ ਕੋਈ ਸ਼ਾਂਤਝਰਨੇਸੇ ਝਰਤਾ ਹੁਆ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਗੀਤ ਗਾਯਾ ਜਾ ਰਹਾ ਹੋ, — ਐਸਾ ਹੀ ਲਗਤਾ ਰਹਤਾ ਹੈ . ਆਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਮੁਖ੍ਯ ਕਰਕੇ, ਐਸਾ ਸਯੁਕ੍ਤਿਕ ਐਸਾ
Page -16 of 513
PDF/HTML Page 17 of 546
single page version
ਪ੍ਰਮਾਣਭੂਤ, ਸਾਦ੍ਯਨ੍ਤ, ਸ਼ਾਨ੍ਤਰਸਨਿਰ੍ਝਰਤਾ ਚਰਣਾਨੁਯੋਗਕਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨ ਅਨ੍ਯ ਕਿਸੀ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਹ੍ਰੁਦਯਮੇਂ ਭਰੇ ਹੁਏ ਅਨੁਭਵਾਮ੍ਰੁਤਮੇਂ ਓਤਪ੍ਰੋਤ ਹੋਕਰ ਨਿਕਲਤੀ ਹੁਈ ਦੋਨੋਂ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵੋਂਕੀ ਵਾਣੀਮੇਂ ਕੋਈ ਐਸਾ ਚਮਤ੍ਕਾਰ ਹੈ ਕਿ ਵਹ ਜਿਸ ਜਿਸ ਵਿਸ਼ਯਕੋ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਕਰਤੀ ਹੈ ਉਸ ਉਸ ਵਿਸ਼ਯਕੋ ਪਰਮ ਰਸਮਯ, ਸ਼ੀਤਲ – ਸ਼ੀਤਲ ਔਰ ਸੁਧਾਸ੍ਯਂਦੀ ਬਨਾ ਦੇਤੀ ਹੈ .
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤੀਨ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਨ੍ਧੋਂਮੇਂ ਵਿਭਾਜਿਤ ਯਹ ਪਰਮ ਪਵਿਤ੍ਰ ਪਰਮਾਗਮ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਓਂਕੋ ਯਥਾਰ੍ਥ ਵਸ੍ਤੁਸ੍ਵਰੂਪਕੇ ਸਮਝਨੇਮੇਂ ਮਹਾਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ ਹੈ . ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਜਿਨਸ਼ਾਸਨਕੇ ਅਨੇਕ ਮੁਖ੍ਯ ਮੁਖ੍ਯ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤੋਂਕੇ ਬੀਜ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈਂ . ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਪਦਾਰ੍ਥਕੀ ਸ੍ਵਤਨ੍ਤ੍ਰਤਾਕੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀ ਗਈ ਹੈ ਤਥਾ ਦਿਵ੍ਯਧ੍ਵਨਿਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਵਿਨਿਰ੍ਗਤ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਯੋਜਨਭੂਤ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤੋਂਕਾ ਦੋਹਨ ਹੈ . ਪਰਮਪੂਜ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਨਜੀਸ੍ਵਾਮੀ ਅਨੇਕ ਬਾਰ ਕਹਤੇ ਹੈ ਕਿ — ‘ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰ, ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ, ਨਿਯਮਸਾਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਗਾਥਾ – ਗਾਥਾਮੇਂ ਦਿਵ੍ਯਧ੍ਵਨਿਕਾ ਸਂਦੇਸ਼ ਹੈ . ਇਨ ਗਾਥਾਓਂਮੇਂ ਇਤਨੀ ਅਪਾਰ ਗਹਰਾਈ ਹੈ ਕਿ ਉਸਕਾ ਮਾਪ ਕਰਨੇਮੇਂ ਅਪਨੀ ਹੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕਾ ਮਾਪ ਹੋਜਾਤਾ ਹੈ . ਯਹ ਸਾਗਰਗਮ੍ਭੀਰ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੇ ਰਚਯਿਤਾ ਪਰਮਕ੍ਰੁਪਾਲੁ ਆਚਾਰ੍ਯਭਗਵਾਨਕਾ ਕੋਈ ਪਰਮ ਅਲੌਕਿਕ ਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯ ਹੈ . ਪਰਮ ਅਦ੍ਭੁਤ ਸਾਤਿਸ਼ਯ ਅਨ੍ਤਰ੍ਬਾਹ੍ਯ ਯੋਗੋਂਕੇ ਬਿਨਾ ਇਨ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਰਚਾ ਜਾਨਾ ਸ਼ਕ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਇਨ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਵਾਣੀ ਤੈਰਤੇ ਹੁਏ ਪੁਰੁਸ਼ਕੀ ਵਾਣੀ ਹੈ ਯਹ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਤਾ ਹੈ . ਇਨਕੀ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਗਾਥਾ ਛਠਵੇਂ – ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਮੇਂ ਝੂਲਨੇਵਾਲੇ ਮਹਾਮੁਨਿਕੇ ਆਤ੍ਮਾਨੁਭਵਸੇ ਨਿਕਲੀ ਹੁਈ ਹੈ . ਇਨ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੇ ਕਰ੍ਤਾ ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਮਹਾਵਿਦੇਹਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਮੇਂ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਵੀਤਰਾਗ ਭੀ ਸੀਮਂਧਰ ਭਗਵਾਨਕੇ ਸਮਵਸਰਣਮੇਂ ਗਯੇ ਥੇ, ਔਰ ਵਹਾਁ ਵੇ ਆਠ ਦਿਨ ਰਹੇ ਥੇ ਯਹ ਬਾਤ ਯਥਾਤਥ੍ਯ ਹੈ, ਅਕ੍ਸ਼ਰਸ਼ਃ ਸਤ੍ਯ ਹੈ, ਪ੍ਰਮਾਣਸਿਦ੍ਧ ਹੈ . ਉਨ ਪਰਮੋਪਕਾਰੀ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਰਚਿਤ ਸਮਯਸਾਰ, ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਮੇਂ ਤੀਰ੍ਥਂਕਰਦੇਵਕੀ ॐਕਾਰਧ੍ਵਨਿਮੇਂਸੇ ਹੀ ਨਿਕਲਾ ਹੁਆ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ .’
ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕ੍ਰੁਤ ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁਤ ਗਾਥਾਓਂਕੀ ‘ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾ’ ਨਾਮਕ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯ (ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ ਵਿਕ੍ਰਮ ਸਂਵਤ੍ਕੀ ੧੦ਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬ੍ਦੀਮੇਂ ਹੋ ਗਯੇ ਹੈਂ)ਨੇ ਰਚੀ ਹੈ . ਜੈਸੇ ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਮੂਲ ਕਰ੍ਤਾ ਅਲੌਕਿਕ ਪੁਰੁਸ਼ ਹੈਂ ਵੈਸੇ ਹੀ ਇਸਕੇ ਟੀਕਾਕਾਰ ਭੀ ਮਹਾਸਮਰ੍ਥ ਆਚਾਰ੍ਯ ਹੈਂ . ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਸਮਯਸਾਰ ਤਥਾ ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਕੀ ਟੀਕਾ ਭੀ ਲਿਖੀ ਹੈ ਔਰ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਰ੍ਥਸਾਰ, ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧ੍ਯੁਪਾਯ ਆਦਿ ਸ੍ਵਤਨ੍ਤ੍ਰ ਗ੍ਰਨ੍ਥੋਂਕੀ ਭੀ ਰਚਨਾ ਕੀ ਹੈ . ਉਨ ਜੈਸੀ ਟੀਕਾਯੇਂ ਅਭੀ ਤਕ ਅਨ੍ਯ ਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਨਹੀਂ ਹੁਈ ਹੈ . ਉਨਕੀ ਟੀਕਾਓਂਕੇ ਪਾਠਕੋਂਕੋ ਉਨਕੀ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਿਕਤਾ, ਆਤ੍ਮਾਨੁਭਵ, ਪ੍ਰਖਰ ਵਿਦ੍ਵਤ੍ਤਾ, ਵਸ੍ਤੁਸ੍ਵਰੂਪਕੋ ਨ੍ਯਾਯਪੂਰ੍ਵਕ ਸਿਦ੍ਧ ਕਰਨੇਕੀ ਅਸਾਧਾਰਣ ਸ਼ਕ੍ਤਿ, ਜਿਨਸ਼ਾਸਨਕਾ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਗਮ੍ਭੀਰ ਜ੍ਞਾਨ, ਨਿਸ਼੍ਚਯ – ਵ੍ਯਵਹਾਰਕਾ ਸਂਧਿਬਦ੍ਧ ਨਿਰੂਪਣ ਕਰਨੇਕੀ ਵਿਰਲ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਔਰ ਉਤ੍ਤਮ ਕਾਵ੍ਯਸ਼ਕ੍ਤਿਕਾ ਪੂਰਾ ਪਤਾ ਲਗ ਜਾਤਾ ਹੈ . ਗਮ੍ਭੀਰ ਰਹਸ੍ਯੋਂਕੋ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਭਰ ਦੇਨੇਕੀ ਉਨਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਵਿਦ੍ਵਾਨੋਂਕੋ ਆਸ਼੍ਚਰ੍ਯਚਕਿਤ ਕਰ ਦੇਤੀ ਹੈ . ਉਨਕੀ ਦੈਵੀ
Page -15 of 513
PDF/HTML Page 18 of 546
single page version
ਟੀਕਾਯੇਂ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀਕੇ ਵਚਨੋਂ ਜੈਸੀ ਹੈਂ . ਜੈਸੇ ਮੂਲ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾਰਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ਅਨੁਭਵ – ਯੁਕ੍ਤਿ ਆਦਿ ਸਮਸ੍ਤ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧਿਯੋਂਸੇ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧ ਹੈਂ ਵੈਸੇ ਹੀ ਟੀਕਾਕਾਰਕੀ ਟੀਕਾਯੇਂ ਭੀ ਉਨ ਉਨ ਸਰ੍ਵ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧਿਯੋਂਸੇ ਵਿਭੂਸ਼ਿਤ ਹੈਂ . ਸ਼ਾਸਨਮਾਨ੍ਯ ਭਗਵਾਨ੍ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਮਾਨੋ ਕਿ ਵੇ ਕੁਂਦਕੁਂਦਭਗਵਾਨ੍ਕੇ ਹ੍ਰੁਦਯਮੇਂ ਪੈਠ ਗਯੇ ਹੋਂ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਉਨਕੇ ਗਂਭੀਰ ਆਸ਼ਯੋਂਕੋ ਯਥਾਰ੍ਥਤਯਾ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕਰਕੇ ਉਨਕੇ ਗਣਧਰ ਜੈਸਾ ਕਾਰ੍ਯ ਕਿਯਾ ਹੈ . ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਂਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਰਚਿਤ ਕਾਵ੍ਯ ਭੀ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸ ਔਰ ਆਤ੍ਮਾਨੁਭਵਕੀ ਮਸ੍ਤੀਸੇ ਭਰਪੂਰ ਹੈਂ . ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰਕੀ ਟੀਕਾਮੇਂ ਆਨੇਵਾਲੇ ਕਾਵ੍ਯੋਂ (ਕਲਸ਼ੋਂ)ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਪਦ੍ਮਪ੍ਰਭਦੇਵ ਜੈਸੇ ਸਮਰ੍ਥ ਮੁਨਿਵਰੋਂ ਪਰ ਗਹਰੀ ਛਾਪ ਜਮਾਈ ਹੈ, ਔਰ ਆਜ ਭੀ ਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞਾਨ ਤਥਾ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਸੇ ਭਰੇ ਹੁਏ ਵੇ ਮਧੁਰ ਕਲਸ਼ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਿਕੋਂਕੇ ਹਦਯਕੇ ਤਾਰਕੋ ਝਨਝਨਾ ਡਾਲਤੇ ਹੈਂ . ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਕਵਿਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕਾ ਸ੍ਥਾਨ ਅਦ੍ਵਿਤੀਯ ਹੈ .
ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ੨੭੫ ਗਾਥਾਓਂਕੀ ਰਚਨਾ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁਤਮੇਂ ਕੀ ਹੈ . ਉਸਪਰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਨੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾ ਨਾਮਕ ਤਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਨੇ ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮਕ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਕੀ ਰਚਨਾ ਕੀ ਹੈ . ਸ਼੍ਰੀ ਪਾਂਡੇ ਹੇਮਰਾਜਜੀਨੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾਕਾ ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਹਿਨ੍ਦੀਮੇਂ ਲਿਖਾ ਹੈ, ਜਿਸਕਾ ਨਾਮ ‘ਬਾਲਾਵਬੋਧਭਾਸ਼ਾਟੀਕਾ’ ਰਖਾ ਹੈ . ਵਿਕ੍ਰਮ ਸਂਵਤ੍ ੧੯੬੯ਮੇਂ ਸ਼੍ਰੀ ਪਰਮਸ਼੍ਰੁਤਪ੍ਰਭਾਵਕ ਮਣ੍ਡਲ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹਿਨ੍ਦੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਮੂਲ ਗਾਥਾਯੇਂ, ਦੋਨੋਂ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਯੇਂ, ਔਰ ਸ਼੍ਰੀ ਹੇਮਰਾਜਜੀਕ੍ਰੁਤ ਹਿਨ੍ਦੀ ਬਾਲਾਵਬੋਧਭਾਸ਼ਾਟੀਕਾ ਮੁਦ੍ਰਿਤ ਹੁਈ ਹੈ . ਅਬ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਮੂਲ ਗਾਥਾਯੇਂ, ਉਨਕਾ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪਦ੍ਯਾਨੁਵਾਦ, ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾ ਟੀਕਾ ਔਰ ਉਨ ਗਾਥਾ ਵ ਟੀਕਾਕਾ ਅਕ੍ਸ਼ਰਸ਼ਃ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਗਟ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਜਹਾਁ ਕੁਛ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟੀਕਰਣ ਕਰਨੇਕੀ ਆਵਸ਼੍ਯਕਤਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁਈ ਹੈ ਵਹਾਁ ਕੋਸ਼੍ਠਕਮੇਂ ਅਥਵਾ ‘ਭਾਵਾਰ੍ਥ’ਮੇਂ ਯਾ ਫੂ ਟਨੋਟਮੇਂ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਾ ਕੀ ਗਈ ਹੈ . ਉਸ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਾ ਕਰਨੇਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸੀ ਜਗਹ ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਕੀ ‘ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ’ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਉਪਯੋਗੀ ਹੁਈ ਹੈ ਔਰ ਕਹੀ ਕਹੀਂ ਸ਼੍ਰੀ ਹੇਮਰਾਜਜੀਕ੍ਰੁਤ ਬਾਲਾਵਬੋਧਭਾਸ਼ਾਟੀਕਾਕਾ ਭੀ ਆਧਾਰ ਲਿਯਾ ਹੈ . ਸ਼੍ਰੀ ਪਰਮਸ਼੍ਰੁਤਪ੍ਰਭਾਵਕ ਮਣ੍ਡਲ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਮੁਦ੍ਰਿਤ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਕੋ ਹਸ੍ਤਲਿਖਿਤ ਪ੍ਰਤਿਯੋਂਸੇ ਮਿਲਾਨ ਕਰਨੇ ਪਰ ਉਸਮੇਂ ਕਹੀਂ ਕਹੀਂ ਜੋ ਅਲ੍ਪ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਿਯਾਁ ਮਾਲੂਮ ਹੁਈ ਵੇ ਇਸਮੇਂ ਠੀਕ ਕਰ ਲੀ ਗਈ ਹੈਂ .
ਯਹ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨੇਕਾ ਮਹਾਭਾਗ੍ਯ ਮੁਝੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਆ, ਜੋ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਿਯੇ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਹਰ੍ਸ਼ਕਾ ਕਾਰਣ ਹੈ . ਪਰਮਪੂਜ੍ਯ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮੂਰ੍ਤਿ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਨਜੀਸ੍ਵਾਮੀਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯਮੇਂ ਇਸ ਗਹਨ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਅਨੁਵਾਦ ਹੁਆ ਹੈ . ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨੇਕੀ ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਮੁਝੇ ਪੂਜ੍ਯਪਾਦ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵਸੇ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਈ ਹੈ . ਪਰਮੋਪਕਾਰੀ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵਕੇ ਪਵਿਤ੍ਰ ਜੀਵਨਕੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਪਰਿਚਯਕੇ ਬਿਨਾ ਔਰ ਉਨਕੇ ਆਧ੍ਯਾਤ੍ਮਿਕ ਉਪਦੇਸ਼ਕੇ ਬਿਨਾ ਇਸ ਪਾਮਰਕੋ ਜਿਨਵਾਣੀਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਲੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ ਭਕ੍ਤਿ ਯਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਕਹਾਁਸੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ, ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਔਰ ਉਨਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਰਂਚਮਾਤ੍ਰ ਮਹਿਮਾ ਕਹਾਁਸੇ
Page -14 of 513
PDF/HTML Page 19 of 546
single page version
ਆਤੀ, ਤਥਾ ਉਨ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਅਰ੍ਥ ਢੂਂਢ ਨਿਕਾਲਨੇਕੀ ਲੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਕਹਾਁਸੇ ਆਤੀ ? — ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਅਨੁਵਾਦਕੀ ਸਮਸ੍ਤ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕਾ ਮੂਲ ਸ਼੍ਰੀ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵ ਹੀ ਹੋਨੇਸੇ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਤੋ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵਕੀ ਅਮ੍ਰੁਤਵਾਣੀਕਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਹੀ — ਉਨਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਅਮੂਲ੍ਯ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੀ — ਯਥਾਸਮਯ ਇਸ ਅਨੁਵਾਦਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਪਰਿਣਤ ਹੁਆ ਹੈ . ਜਿਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸਿਂਚਿਤ ਸ਼ਕ੍ਤਿਸੇ ਔਰ ਜਿਨਕਾ ਪੀਠਪਰ ਬਲ ਹੋਨੇਸੇ ਇਸ ਗਹਨ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨੇਕਾ ਮੈਂਨੇ ਸਾਹਸ ਕਿਯਾ ਔਰ ਜਿਨਕੀ ਕ੍ਰੁਪਾਸੇ ਵਹ ਨਿਰ੍ਵਿਘ੍ਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ ਉਨ ਪਰਮਪੂਜ੍ਯ ਪਰਮੋਪਕਾਰੀ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵ (ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਨਜੀਸ੍ਵਾਮੀ)ਕੇ ਚਰਣਾਰਵਿਨ੍ਦਮੇਂ ਅਤਿ ਭਕ੍ਤਿਭਾਵਸੇ ਮੈਂ ਵਨ੍ਦਨਾ ਕਰਤਾ ਹੂਁ .
ਪਰਮਪੂਜ੍ਯ ਬਹੇਨਸ਼੍ਰੀ ਚਮ੍ਪਾਬੇਨਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਭੀ, ਇਸ ਅਨੁਵਾਦਕੀ ਪੂਰ੍ਣਾਹੁਤਿ ਕਰਤੇ ਹੁਯੇ, ਉਪਕਾਰਵਸ਼ਤਾਕੀ ਉਗ੍ਰ ਭਾਵਨਾਕਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋ ਰਹਾ ਹੈ . ਜਿਨਕੇ ਪਵਿਤ੍ਰ ਜੀਵਨ ਔਰ ਬੋਧ ਇਸ ਪਾਮਰਕੋ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕੇ ਪ੍ਰਤਿ, ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕੇ ਮਹਾਨ੍ ਕਰ੍ਤਾਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਔਰ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਉਪਦਿਸ਼੍ਟ ਵੀਤਰਾਗਵਿਜ੍ਞਾਨਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਬਹੁਮਾਨਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਕਾ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੁਏ ਹੈਂ — ਐਸੀ ਉਨ ਪਰਮਪੂਜ੍ਯ ਬਹਿਨਸ਼੍ਰੀਕੇ ਚਰਣਕਮਲਮੇਂ ਯਹ ਹ੍ਰੁਦਯ ਨਮਨ ਕਰਤਾ ਹੈ .
ਇਸ ਅਨੁਵਾਦਮੇਂ ਅਨੇਕ ਭਾਇਯੋਂਸੇ ਹਾਰ੍ਦਿਕ ਸਹਾਯਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ . ਮਾਨਨੀਯ ਸ਼੍ਰੀ ਵਕੀਲ ਰਾਮਜੀਭਾਈ ਮਾਣੇਕਚਨ੍ਦ ਦੋਸ਼ੀਨੇ ਅਪਨੇ ਭਰਪੂਰ ਧਾਰ੍ਮਿਕ ਵ੍ਯਵਸਾਯੋਂਮੇਂਸੇ ਸਮਯ ਨਿਕਾਲਕਰ ਸਾਰਾ ਅਨੁਵਾਦ ਬਾਰੀਕੀਸੇ ਜਾਁਚ ਲਿਯਾ ਹੈ, ਯਥੋਚਿਤ ਸਲਾਹ ਦੀ ਹੈ ਔਰ ਅਨੁਵਾਦਮੇਂ ਆਨੇਵਾਲੀ ਛੋਟੀ – ਬੜੀ ਕਠਿਨਾਇਯੋਂਕਾ ਅਪਨੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਜ੍ਞਾਨਸੇ ਹਲ ਕਿਯਾ ਹੈ . ਭਾਈਸ਼੍ਰੀ ਖੀਮਚਨ੍ਦ ਜੇਠਾਲਾਲ ਸ਼ੇਠਨੇ ਭੀ ਪੂਰਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸਾਵਧਾਨੀਪੂਰ੍ਵਕ ਜਾਂਚਾ ਹੈ ਔਰ ਅਪਨੇ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਭਾਸ਼ਾਕੇ ਤਥਾ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੀਯ ਜ੍ਞਾਨਕੇ ਆਧਾਰਕੇ ਉਪਯੋਗੀ ਸੂਚਨਾਯੇਂ ਦੀ ਹੈਂ . ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਭਾਈਸ਼੍ਰੀ ਚਨ੍ਦੂਲਾਲ ਖੀਮਚਨ੍ਦ ਝੋਬਾਲਿਯਾਨੇ ਹਸ੍ਤਲਿਖਿਤ ਪ੍ਰਤਿਯੋਂਕੇ ਆਧਾਰਸੇ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਮੇਂ ਸੁਧਾਰ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਅਨੁਵਾਦਕਾ ਕਿਤਨਾ ਹੀ ਭਾਗ ਜਾਂਚਾ ਹੈ, ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਪਤ੍ਰ, ਅਨੁਕ੍ਰਮਣਿਕਾ ਔਰ ਗਾਥਾਸੂਚੀ ਤੈਯਾਰ ਕੀ ਹੈ, ਤਥਾ ਪ੍ਰੂਫ ਸਂਸ਼ੋਧਨਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਕਿਯਾ ਹੈ — ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿਧਵਿਧ ਸਹਾਯਤਾ ਕੀ ਹੈ . ਇਨ ਸਬ ਭਾਇਯੋਂਕਾ ਮੈਂ ਅਨ੍ਤਃਕਰਣਪੂਰ੍ਵਕ ਆਭਾਰ ਮਾਨਤਾ ਹੂਁ . ਉਨਕੀ ਸਹ੍ਰੁਦਯ ਸਹਾਯਤਾਕੇ ਬਿਨਾ ਅਨੁਵਾਦਮੇਂ ਅਨੇਕ ਤ੍ਰੂਟਿਯਾਁ ਰਹ ਜਾਤੀਂ . ਇਨਕੇ ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਅਨ੍ਯ ਜਿਨ – ਜਿਨ ਭਾਇਯੋਂਕੀ ਇਸਮੇਂ ਸਹਾਯਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ ਮੈਂ ਉਨ ਸਬਕਾ ਰੁਣੀ ਹੂਁ .
ਮੈਂਨੇ ਯਹ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਭਕ੍ਤਿਸੇ ਔਰ ਗੁਰੁਦੇਵਕੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾਸੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਕਰ ਨਿਜ ਕਲ੍ਯਾਣਕੇ ਹੇਤੁ, ਭਵਭਯਸੇ ਡਰਤੇ – ਡਰਤੇ ਕਿਯਾ ਹੈ . ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਤੇ ਹੁਯੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਮੂਲ ਆਸ਼ਯਮੇਂ ਕੋਈ ਅਨ੍ਤਰ ਨ ਪੜਨੇ ਪਾਯੇ, ਇਸ ਓਰ ਮੈਂਨੇ ਪੂਰੀ – ਪੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਰਖੀ ਹੈ; ਤਥਾਪਿ ਅਲ੍ਪਜ੍ਞਤਾਕੇ ਕਾਰਣ ਉਸਮੇਂ ਕਹੀਂ ਕੋਈ ਆਸ਼ਯ ਬਦਲ ਗਯਾ ਹੋ ਯਾ ਕੋਈ ਭੂਲ ਰਹ ਗਈ ਹੋ ਤੋ ਉਸਕੇ ਲਿਯੇ ਮੈਂ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਭਗਵਾਨ, ਟੀਕਾਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਔਰ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁ ਪਾਠਕੋਂਸੇ ਅਂਤਃਕਰਣਪੂਰ੍ਵਕ ਕ੍ਸ਼ਮਾਯਾਚਨਾ ਕਰਤਾ ਹੂਁ .
Page -13 of 513
PDF/HTML Page 20 of 546
single page version
ਮੇਰੀ ਆਂਤਰਿਕ ਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਯਹ ਅਨੁਵਾਦ ਭਵ੍ਯ ਜੀਵੋਂਕੋ ਜਿਨਕਥਿਤ ਵਸ੍ਤੁਵਿਜ੍ਞਾਨਕਾ ਨਿਰ੍ਣਯ ਕਰਾਕਰ, ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਸੁਖਕੀ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਕਰਾਕਰ, ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸਂਪੂਰ੍ਣ ਸ੍ਵਾਤਂਤ੍ਰ੍ਯ ਸਮਝਾਕਰ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯਮੇਂ ਲੀਨ ਹੋਨੇਰੂਪ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਸੁਖਕਾ ਪਂਥ ਦਿਖਾਯੇ . ‘ਪਰਮਾਨਨ੍ਦਰੂਪੀ ਸੁਧਾਰਸਕੇ ਪਿਪਾਸੁ ਭਵ੍ਯ ਜੀਵੋਂਕੇ ਹਿਤਾਰ੍ਥ’ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਇਸ ਮਹਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾ ਕੀ ਹੈ . ਜੋ ਜੀਵ ਇਸਮੇਂ ਕਥਿਤ ਪਰਮਕਲ੍ਯਾਣਕਾਰੀ ਭਾਵੋਂਕੋ ਹ੍ਰੁਦਯਗਤ ਕਰੇਂਗੇ ਵੇ ਅਵਸ਼੍ਯ ਪਰਮਾਨਨ੍ਦਰੂਪੀ ਸੁਧਾਰਸਕੇ ਭਾਜਨ ਹੋਂਗੇ . ਜਬ ਤਕ ਯੇ ਭਾਵ ਹ੍ਰੁਦਯਗਤ ਨ ਹੋਂ ਤਬ ਤਕ ਨਿਸ਼ – ਦਿਨ ਯਹੀ ਭਾਵਨਾ, ਯਹੀ ਵਿਚਾਰ, ਯਹੀ ਮਂਥਨ ਔਰ ਯਹੀ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯ ਹੈ . ਯਹੀ ਪਰਮਾਨਨ੍ਦਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਕਾ ਉਪਾਯ ਹੈ . ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾਕੀ ਪੂਰ੍ਣਾਹੁਤਿ ਕਰਤੇ ਹੁਯੇ ਭਾਵਿਤ ਭਾਵਨਾਕੋ ਭਾਕਰ ਯਹ ਉਪੋਦ੍ਘਾਤ ਪੂਰ੍ਣ ਕਰਤਾ ਹੂਁ — ‘‘ਆਨਨ੍ਦਾਮ੍ਰੁਤਕੇ ਪੂਰਸੇ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਕੈਵਲ੍ਯਸਰਿਤਾਮੇਂ ਜੋ ਨਿਮਗ੍ਨ ਹੈ, ਜਗਤ੍ਕੋ ਦੇਖਨੇਕੇ ਲਿਯੇ ਸਮਰ੍ਥ ਮਹਾਜ੍ਞਾਨਲਕ੍ਸ਼੍ਮੀ ਜਿਸਮੇਂ ਮੁਖ੍ਯ ਹੈ, ਜੋ ਉਤ੍ਤਮ ਰਤ੍ਨਕੇ ਕਿਰਣੋਂਕੇ ਸਮਾਨ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਹੈ ਔਰ ਜੋ ਇਸ਼੍ਟ ਹੈ — ਐਸੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਸ੍ਵਤਤ੍ਤ੍ਵਕੋ ਜੀਵ ਸ੍ਯਾਤ੍ਕਾਰਲਕ੍ਸ਼ਣਸੇ ਲਕ੍ਸ਼ਿਤ ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰਸ਼ਾਸਨਕੇ ਵਸ਼ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਂ .’’ ਸ਼੍ਰੁਤਪਂਚਮੀ, ਵਿ੦ ਸਂ੦ ੨੦੦੪