Pravachansar (Hindi). Charananuyogasuchak chulikA.

< Previous Page   Next Page >


Page 372 of 513
PDF/HTML Page 405 of 546

 

३७२
चरणानुयोगसूचक चूलिका
अथ परेषां चरणानुयोगसूचिका चूलिका
तत्र
द्रव्यस्य सिद्धौ चरणस्य सिद्धिः
द्रव्यस्य सिद्धिश्चरणस्य सिद्धौ
बुद्ध्वेति कर्माविरताः परेऽपि
द्रव्याविरुद्धं चरणं चरन्तु
।।१३।।
इति चरणाचरणे परान् प्रयोजयति

कार्यं प्रत्यत्रैव ग्रन्थः समाप्त इति ज्ञातव्यम् कस्मादिति चेत् ‘उवसंपयामि सम्मं’ इति प्रतिज्ञासमाप्तेः अतःपरं यथाक्रमेण सप्ताधिकनवतिगाथापर्यन्तं चूलिकारूपेण चारित्राधिकारव्याख्यानं प्रारभ्यते तत्र तावदुत्सर्गरूपेण चारित्रस्य संक्षेपव्याख्यानम् तदनन्तरमपवादरूपेण तस्यैव चारित्रस्य विस्तरव्याख्यानम् ततश्च श्रामण्यापरनाममोक्षमार्गव्याख्यानम् तदनन्तरं शुभोपयोगव्याख्यान- मित्यन्तराधिकारचतुष्टयं भवति तत्रापि प्रथमान्तराधिकारे पञ्च स्थलानि ‘एवं पणमिय सिद्धे’ इत्यादिगाथासप्तकेन दीक्षाभिमुखपुरुषस्य दीक्षाविधानकथनमुख्यतया प्रथमस्थलम् अतःपरं ‘वदसमिदिंदिय’ इत्यादि मूलगुणकथनरूपेण द्वितीयस्थले गाथाद्वयम् तदनन्तरं गुरुव्यवस्थाज्ञापनार्थं

अब दूसरोंको चरणानुयोगकी सूचक चूलिका है
[उसमें, प्रथम श्री अमृतचन्द्राचार्यदेव श्लोकके द्वारा अब इसआगामी गाथाकी

उत्थानिका करते हैं ]

[अर्थ : ] द्रव्यकी सिद्धिमें चरणकी सिद्धि है, और चरणकी सिद्धिमें द्रव्यकी सिद्धि
यह जानकर, कर्मोंसे (शुभाशुभ भावोंसे) अविरत दूसरे भी, द्रव्यसे अविरुद्ध चरण

(चारित्र)का आचरण करो

इसप्रकार (श्रीमद् भगवत्कुन्दकुन्दाचार्यदेव इस आगामी गाथाके द्वारा) दूसरोंको चरण (चारित्र)के आचरण करनेमें युक्त करते (जोड़ते) हैं इन्ड्डड्डद्रवज्रा छंद . चूलिका = जो शास्त्रमें नहीं कहा गया है उसका व्याख्यान करना, अथवा कहे गये का विशेष व्याख्यान

करना या दोनोंका यथायोग्य व्याख्यान करना