visheShaguNo hi yugapatsarvadravyANAn sAdhAraNAvagAhahetutvamAkAshasya, sakRutsarveShAn gamanapariNAminAn jIvapudgalAnAn gamanahetutvan dharmasya, sakRutsarveShAn sthAnapariNAminAn jIvapudgalAnAn sthAnahetutvamadharmasya, asheShasheShadravyANAn pratiparyAyan samayavRuttihetutvan kAlasya, chaitanyapariNAmo jIvasya . evamamUrtAnAn visheShaguNasankShepAdhigame lingam . tatraikakAlamev visheShaguNatvAdevAnyadravyANAmasambhavatsadAkAshan nishchinoti . gatipariNatasamastajIvapudgalAnAmekasamaye sAdhAraNan gamanahetutvan visheShaguNatvAdevAnyadravyANAmasambhavatsaddharmadravyan nishchinoti . tathaiv cha sthiti- pariNatasamastajIvapudgalAnAmekasamaye sAdhAraNan sthitihetutvan visheShaguNatvAdevAnyadravyANAmasambhavatsad- dharmadravyan nishchinoti . sarvadravyANAn yugapatparyAyapariNatihetutvan visheShaguNatvAdevAnyadravyANAmasambhavatsa- tkAladravyan nishchinoti . sarvajIvasAdhAraNan sakalavimalakevalagnAnadarshanadvayan visheShaguNatvAdevAnyA- chetanapanychadravyANAmasambhavatsachchhuddhabuddhaikasvabhAvan paramAtmadravyan nishchinoti . ayamatrArtha — yadyapi panycha- dravyANi jIvasyopakAran kurvanti tathApi tAni dukhakAraNAnyeveti gnAtvAkShayAnantasukhAdikAraNan
anvayArtha : — [AkAshasyAvagAha ] AkAshakA avagAh, [dharmadravyasya gamanahetutvan ] dharmadravyakA gamanahetutva [tu puna ] aur [dharmetaradravyasya guNa ] adharma dravyakA guN [sthAnakAraNatA ] sthAnakAraNatA hai . [kAlasya ] kAlakA guN [vartatA syAt ] vartanA hai, [Atmana guNa ] AtmAkA guN [upayoga iti bhaNita ] upayog kahA hai . [mUrtiprahINAnAn guNA hi ] isaprakAr amUrta dravyonke guN [sankShepAt ] sankShepase [gneyA ] jAnanA chAhiye ..133 -134..
TIkA : — yugapat sarvadravyonke sAdhAraN avagAhakA hetupanA AkAshakA visheSh guN hai . ek hI sAth sarva gamanapariNAmI (gatirUp pariNamit) jIv -pudgalonke gamanakA hetupanA dharmakA visheSh guN hai . ek hI sAth sarva sthAnapariNAmI (sthitirUp pariNamit) jIv- pudgalonke sthir honekA hetutva sthitikA arthAt sthir honekA nimittapanA adharmakA visheShaguN hai . (kAlake atirikta) sheSh samasta dravyonkI prati -paryAyamen samayavRuttikA hetupanA (samay- samayakI pariNatikA nimittatva) kAlakA visheSh guN hai . chaitanyapariNAm jIvakA visheSh guN hai . isaprakAr amUrta dravyonke visheSh guNonkA sankShipta gnAn hone par amUrta dravyonko jAnaneke ling (chihna, lakShaN, sAdhan) prApta hote hain; arthAt un -un visheSh guNonke dvArA un -un amUrta
264pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-