ath shuddhopayogajanyasya shuddhAtmasvabhAvalAbhasya kArakAntaranirapekShatayAtyanta-
mAtmAyattatvan dyotayati —
tah so laddhasahAvo savvaNhU savvalogapadimahido .
bhUdo sayamevAdA havadi sayambhu tti NiddiTTho ..16..
tathA sa labdhasvabhAva sarvagna sarvalokapatimahita .
bhUta svayamevAtmA bhavati svayambhUriti nirdiShTa ..16..
ayan khalvAtmA shuddhopayogabhAvanAnubhAvapratyastamitasamastaghAtikarmatayA samupalabdha-
shuddhAnantashaktichitsvabhAva, shuddhAnantashaktignAyakasvabhAven svatantratvAdgRuhItakartRutvAdhikAra,
prakAshayati — tah so laddhasahAvo yathA nishchayaratnatrayalakShaNashuddhopayogaprasAdAtsarvan jAnAti tathaiv sa
pUrvoktalabdhashuddhAtmasvabhAva san AdA ayamAtmA havadi sayambhu tti NiddiTTho svayambhUrbhavatIti nirdiShTa
kathita . kimvishiShTo bhUta . savvaNhU savvalogapadimahido bhUdo sarvagna sarvalokapatimahitashcha bhUta sanjAta .
1. sarvalokake adhipati = tInon lokake svAmI — surendra, asurendra aur chakravartI .
sarvagna, labdha svabhAv ne trijagendrapUjit e rIte
svayamev jIv thayo thako tene svayambhU jin kahe .16.
kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
25
pra. 4
isaprakAr mohakA kShay karake nirvikAr chetanAvAn hokar, bArahaven guNasthAnake antim samayamen
gnAnAvaraN; darshanAvaraN aur antarAyakA yugapad kShay karake samasta gneyonko jAnanevAle
kevalagnAnako prApta karatA hai . isaprakAr shuddhopayogase hI shuddhAtmasvabhAvakA lAbh hotA
hai ..15..
ab, shuddhopayogase honevAlI shuddhAtmasvabhAvakI prApti anya kArakonse nirapekSha
( – svatantra) honese atyanta AtmAdhIn hai ( – leshamAtra parAdhIn nahIn hai) yah pragaT karate hain : —
anvayArtha : — [tathA ] isaprakAr [sa AtmA ] vah AtmA [labdhasvabhAva ]
svabhAvako prApta [sarvagna ] sarvagna [sarvalokapatimahita ] aur 1sarva (tIn) lokake
adhipatiyonse pUjit [svayamev bhUta ] svayamev huA hone se [svayambhU bhavati ] ‘svayambhU’ hai
[iti nirdiShTa ] aisA jinendradevane kahA hai ..16..
TIkA : — shuddha upayogakI bhAvanAke prabhAvase samasta ghAtikarmonke naShTa honese jisane
shuddha anantashaktivAn chaitanya svabhAvako prApta kiyA hai, aisA yah (pUrvokta) AtmA, (1) shuddha