yadayan svayamātmā dharmo bhavati sa khalu manorath ev . tasya tvekā bahirmohdraṣhṭirev vihantrī . sā chāgamakaushalenātmagnānen cha nihatā, nātra mam punarbhāvamāpatsyate . tato vītarāgachāritrasūtritāvatāro mamāyamātmā svayam dharmo bhūtvā nirastasamastapratyūhatayā nityamev pariṇatatvāt paramavītarāgachāritre samyagabhyutthitaḥ udyataḥ . punarapi kathambhūtaḥ . mahappā mokṣhalakṣhaṇ- mahārthasādhakatven mahātmā dhammo tti visesido samaṇo jīvitamaraṇalābhālābhādisamatābhāvanāpariṇatātmā sa shramaṇ evābhedanayen dharma iti visheṣhito mohakṣhobhavihīnātmapariṇāmarūpo nishchayadharmo bhaṇit ityarthaḥ ..92.. athaivambhūtanishchayaratnatrayapariṇatamahātapodhanasya yo‘sau bhaktin karoti tasya phalan darshayati —
jo tan diṭṭhā tuṭṭho yo bhavyavarapuṇḍarīko niruparāgashuddhātmopalambhalakṣhaṇanishchayadharmapariṇatan
anvayārtha : — [yaḥ āgamakushalaḥ ] jo āgamamen kushal hain, [nihatamohadr̥uṣhṭiḥ ] jisakī mohadr̥uṣhṭi hat ho gaī hai aur [virāgacharite abhyutthitaḥ ] jo vītarāgachāritramen ārūrḥ hai, [mahātmā shramaṇaḥ ] us mahātmā shramaṇako [dharmaḥ iti visheṣhitaḥ ] (shāstramen) ‘dharma’ kahā hain ..92..
ṭīkā : — yah ātmā svayam dharma ho, yah vāstavamen manorath hai . usamen vighna ḍālanevālī ek 1bahirmohadr̥uṣhṭi hī hai . aur vah (bahirmohadr̥uṣhṭi) to 2āgamakaushalya tathā ātmagnānase naṣhṭa ho jāneke kāraṇ ab mujhamen punaḥ utpanna nahīn hogī . isaliye vītarāgachāritrarūpase pragaṭatāko prāpta (-vītarāgachāritrarūp paryāyamen pariṇat) merā yah ātmā
āgam viṣhe kaushalya chhe ne mohadr̥uṣhṭi vinaṣhṭa chhe vītarāg – charitārūḍh chhe, te muni -mahātmā ‘dharma’ chhe. 92.
1. bahirmohadr̥uṣhṭi = bahirmukh aisī mohadr̥uṣhṭi . (ātmāko dharmarūp honemen vighna ḍālanevālī ek bahirmohadr̥uṣhṭi hī hai .) 2. āgamakaushalya = āgamamen kushalatā – pravīṇatā .