ih hi sarvasyApi syAtkAraketanAgamapUrvikayA tattvArthashraddhAnalakShaNayA draShTayA shUnyasya svaparavibhAgAbhAvAt kAyakaShAyaiH sahaikyamadhyavasato.aniruddhaviShayAbhilAShatayA ShaDjIvanikAy- ghAtino bhUtvA sarvato.api kR^itapravR^itteH sarvato nivR^ittyabhAvAttathA paramAtmaj~nAnAbhAvAd j~neyachakra- kramAkramaNanirargalaj~naptitayA j~nAnarUpAtmatattvaikAgA.hrayapravR^ittyabhAvAchcha sa.nyam ev na tAvat siddhayet . AgamapUrvikA draShTiH samyaktva.n nAsti yasyeh loke sa.njamo tassa Natthi sa.nyamastasya nAsti idi bhaNadi ityeva.n bhaNati kathayati . ki.n kartR^i . sutta.n sUtramAgamaH . asa.njado hodi kidh samaNo asa.nyataH san shramaNastapodhanaH katha.n bhavati, na kathamapIti . tathAhi — yadi nirdoShinijaparamAtmaivopAdey iti ruchirUpa.n samyaktva.n nAsti tarhi paramAgamabalen vishadaikaj~nAnarUpamAtmAna.n jAnannapi samyagdraShTirna bhavati, j~nAnI cha na bhavati, taddvayAbhAve sati pa~nchendriyaviShayAbhilAShaShaDjIvavadhavyAvR^itto.api sa.nyato na bhavati . tataH
anvayArtha : — [ih ] is lokame.n [yasya ] jisakI [AgamapUrvA dR^iShTiH ] AgamapUrvak dR^iShTi (darshan) [na bhavati ] nahI.n hai [tasya ] usake [sa.nyamaH ] sa.nyam [nAsti ] nahI.n hai, [iti ] isaprakAr [sUtra.n bhaNati ] sUtra kahatA hai; aur [asa.nyataH ] asa.nyat vah [shramaNaH ] shramaN [katha.n bhavati ] kaise ho sakatA hai ? ..236..
TIkA : — is lokame.n vAstavame.n, syAtkAr jisakA chihna hai aise AgamapUrvak kyo.nki (1) svaparake vibhAgake abhAvake kAraN kAyA aur kaShAyo.nke sAth ekatAkA adhyavasAy karanevAle aise ve jIv, 2viShayo.nkI abhilAShAkA nirodh nahI.n honese Chah jIvanikAyake ghAtI hokar sarvataH (sab or se) pravR^itti karate hai.n, isaliye unake sarvataH nivR^ittikA abhAv hai . (arthAt kisI bhI orase – ki.nchitmAtra bhI nivR^itti nahI.n hai ), tathApi (2) unake paramAtmaj~nAnake abhAvake kAraN j~neyasamUhako kramashaH jAnanevAlI 3nirargal j~napti
1tattvArthashraddhAnalakShaNavAlI dR^iShTise jo shUnya hai un sabhIko pratham to sa.nyam hI siddha nahI.n hotA,
1. tattvArthashraddhAnalakShaNavAlI = tattvArthakA shraddhAn jisakA lakShaN hai aisI . [samyagdarshanakA lakShaN tattvArthashraddhAn hai . vah AgamapUrvak hotA hai . AgamakA chihna ‘syAt’ kAr hai] .]
2. jin jIvo.nko svaparakA bhedaj~nAn nahI.n hai unake bhale hI kadAchit pa.nchendriyo.nke viShayo.nkA sa.nyog dikhAI
na detA ho, Chah jIvanikAyakI dravyahi.nsA na dikhAI detI ho aur isaprakAr sa.nyogase nivR^itti dikhAI detI
ho, tathApi kAyA aur kaShAyake sAth ekatva mAnanevAle un jIvo.nke vAstavame.n pa.nchendriyake viShayo.nkI
abhilAShAkA nirodh nahI.n hai, hi.nsAkA ki.nchitmAtra abhAv nahI.n hai aur isIprakAr parabhAvase ki.nchitmAtra
nivR^itti nahI.n hai .
3. nirargal = nira.nkush; sa.nyamarahit; svachChandI .