ಹಿ ಸದಶನಾಯೋದನ್ಯಾವೃಷಸ್ಯಾದಿಭಿಸ್ತೃಷ್ಣಾವ್ಯಕ್ತಿಭಿರುಪೇತತ್ವಾತ್ ಅತ್ಯನ್ತಾಕುಲತಯಾ, ವಿಚ್ಛಿನ್ನಂ ಹಿ
ಸದಸದ್ವೇದ್ಯೋದಯಪ್ರಚ್ಯಾವಿತಸದ್ವೇದ್ಯೋದಯಪ್ರವೃತ್ತತಯಾಽನುಭವತ್ವಾದುದ್ಭೂತವಿಪಕ್ಷತಯಾ, ಬನ್ಧಕಾರಣಂ ಹಿ ಸದ್ವಿಷಯೋ-
ಪಭೋಗಮಾರ್ಗಾನುಲಗ್ನರಾಗಾದಿದೋಷಸೇನಾನುಸಾರಸಂಗಚ್ಛಮಾನಘನಕರ್ಮಪಾಂಸುಪಟಲತ್ವಾದುದರ್ಕದುಃಸಹತಯಾ, ವಿಷಮಂ
ಹಿ ಸದಭಿವೃದ್ಧಿಪರಿಹಾಣಿಪರಿಣತತ್ವಾದತ್ಯನ್ತವಿಸಂಷ್ಠುಲತಯಾ ಚ ದುಃಖಮೇವ ಭವತಿ . ಅಥೈವಂ ಪುಣ್ಯಮಪಿ
ಪಾಪವದ್ ದುಃಖಸಾಧನಮಾಯಾತಮ್ ..೭೬..
ಪ್ರಭೃತ್ಯನೇಕಾಪಧ್ಯಾನವಶೇನ ಭಾವಿನರಕಾದಿದುಃಖೋತ್ಪಾದಕಕರ್ಮಬನ್ಧೋತ್ಪಾದಕತ್ವಾದ್ಬನ್ಧಕಾರಣಮಿನ್ದ್ರಿಯಸುಖಂ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ-
ಸುಖಂ ತು ಸರ್ವಾಪಧ್ಯಾನರಹಿತತ್ವಾದಬನ್ಧಕಾರಣಮ್ . ವಿಸಮಂ ವಿಗತಃ ಶಮಃ ಪರಮೋಪಶಮೋ ಯತ್ರ ತದ್ವಿಷಮಮತೃಪ್ತಿಕರಂ
ಹಾನಿವೃದ್ಧಿಸಹಿತತ್ವಾದ್ವಾ ವಿಷಮಂ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಸುಖಂ ತು ಪರಮತೃಪ್ತಿಕರಂ ಹಾನಿವೃದ್ಧಿರಹಿತಮ್ . ಜಂ ಇಂದಿಏಹಿಂ ಲದ್ಧಂ ತಂ ಸೋಕ್ಖಂ
ದುಕ್ಖಮೇವ ತಹಾ ಯದಿನ್ದ್ರಿಯೈರ್ಲಬ್ಧಂ ಸಂಸಾರಸುಖಂ ತತ್ಸುಖಂ ಯಥಾ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಪಞ್ಚವಿಶೇಷಣವಿಶಿಷ್ಟಂ ಭವತಿ ತಥೈವ
ದುಃಖಮೇವೇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೭೬.. ಏವಂ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಜೀವಸ್ಯ ತೃಷ್ಣೋತ್ಪಾದಕತ್ವೇನ ದುಃಖಕಾರಣಾನಿ ಭವನ್ತೀತಿ ಕಥನರೂಪೇಣ
ದ್ವಿತೀಯಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾಚತುಷ್ಟಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋರ್ವಿಶೇಷೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ಕಥಯನ್ ಪುಣ್ಯ-
೧. ಚ್ಯುತ ಕರನಾ = ಹಟಾ ದೇನಾ; ಪದಭ್ರಷ್ಟ ಕರನಾ; (ಸಾತಾವೇದನೀಯಕಾ ಉದಯ ಉಸಕೀ ಸ್ಥಿತಿ ಅನುಸಾರ ರಹಕರ ಹಟ ಜಾತಾ
ಹೈ ಔರ ಅಸಾತಾ ವೇದನೀಯಕಾ ಉದಯ ಆತಾ ಹೈ)
೨. ಘನ ಪಟಲ = ಸಘನ (ಗಾಢ) ಪರ್ತ, ಬಡಾ ಝುಣ್ಡ .
೧೩೦ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
(೨) ‘ಬಾಧಾಸಹಿತ’ ಹೋತಾ ಹುಆ ಖಾನೇ, ಪೀನೇ ಔರ ಮೈಥುನಕೀ ಇಚ್ಛಾ ಇತ್ಯಾದಿ ತೃಷ್ಣಾಕೀ ವ್ಯಕ್ತಿಯೋಂಸೇ
(-ತೃಷ್ಣಾಕೀ ಪ್ರಗಟತಾಓಂಸೇ) ಯುಕ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ಆಕುಲ ಹೈ, (೩)‘ವಿಚ್ಛಿನ್ನ’ ಹೋತಾ ಹುಆ
ಅಸಾತಾವೇದನೀಯಕಾ ಉದಯ ಜಿಸೇ ೧ಚ್ಯುತ ಕರ ದೇತಾ ಹೈ ಐಸೇ ಸಾತಾವೇದನೀಯಕೇ ಉದಯಸೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಹೋತಾ
ಹುಆ ಅನುಭವಮೇಂ ಆತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಿಪಕ್ಷಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿವಾಲಾ ಹೈ, (೪) ‘ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ’ ಹೋತಾ
ಹುಆ ವಿಷಯೋಪಭೋಗಕೇ ಮಾರ್ಗಮೇಂ ಲಗೀ ಹುಈ ರಾಗಾದಿ ದೋಷೋಂಕೀ ಸೇನಾಕೇ ಅನುಸಾರ ಕರ್ಮರಜಕೇ ೨ಘನ
ಪಟಲಕಾ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಪರಿಣಾಮಸೇ ದುಃಸಹ ಹೈ, ಔರ (೫) ‘ವಿಷಮ’ ಹೋತಾ ಹುಆ ಹಾನಿ –
ವೃದ್ಧಿಮೇಂ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನೇಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ಅಸ್ಥಿರ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ವಹ (ಇನ್ದ್ರಿಯಸುಖ) ದುಃಖ ಹೀ ಹೈ .
ಜಬ ಕಿ ಐಸಾ ಹೈ (ಇನ್ದ್ರಿಯಸುಖ ದುಃಖ ಹೀ ಹೈ) ತೋ ಪುಣ್ಯ ಭೀ, ಪಾಪಕೀ ಭಾಂತಿ, ದುಃಖಕಾ
ಸಾಧನ ಹೈ ಐಸಾ ಫಲಿತ ಹುಆ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಇನ್ದ್ರಿಯಸುಖ ದುಃಖ ಹೀ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ಪರಾಧೀನ ಹೈ, ಅತ್ಯನ್ತ ಆಕುಲ ಹೈ,
ವಿಪಕ್ಷಕೀ (-ವಿರೋಧಕೀ) ಉತ್ಪತ್ತಿವಾಲಾ ಹೈ, ಪರಿಣಾಮಸೇ ದುಃಸ್ಸಹ ಹೈ, ಔರ ಅತ್ಯನ್ತ ಅಸ್ಥಿರ ಹೈ .
ಇಸಸೇ ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಕಿ ಪುಣ್ಯ ಭೀ ದುಃಖಕಾ ಹೀ ಸಾಧನ ಹೈ ..೭೬..