ഭഗവാന ശ്രീ കുന്ദകുന്ദാചാര്യദേവപ്രണീത യഹ ‘പ്രവചനസാര’ നാമകാ ശാസ്ത്ര ‘ദ്വിതീയ ശ്രുതസ്കംധ’കേ സര്വോത്കൃഷ്ട ആഗമോംമേംസേ ഏക ഹൈ.
‘ദ്വിതീയ ശ്രുതസ്കംധ’കീ ഉത്പത്തി കേസേ ഹുഈ, ഉസകാ ഹമ പട്ടാവലിഓംകേ ആധാരസേ സംക്ഷേപമേം അവലോകന കരേം : –
ആജ സേ ൨൪൭൪ വര്ഷ പൂര്വ ഇസ ഭരതക്ഷേത്രകീ പുണ്യഭൂമിമേം ജഗത്പൂജ്യ പരമ ഭട്ടാരക ഭഗവാന ശ്രീ മഹാവീരസ്വാമീ മോക്ഷമാര്ഗകാ പ്രകാശ കരനേകേ ലിയേ സമസ്ത പദാര്ഥോംകാ സ്വരൂപ അപനീ സാതിശയ ദിവ്യധ്വനികേ ദ്വാരാ പ്രഗട കര രഹേ ഥേ. ഉനകേ നിര്വാണകേ പശ്ചാത് പാ ച ശ്രുതകേവലീ ഹുഏ, ജിനമേംസേ അന്തിമ ശ്രുതകേവലീ ശ്രീ ഭദ്രബാഹുസ്വാമീ ഥേ. വഹാ തക തോ ദ്വാദശാംഗശാസ്ത്രകേ പ്രരൂപണാസേ നിശ്ചയ -വ്യവഹാരാത്മക മോക്ഷമാര്ഗ യഥാര്ഥരൂപമേം പ്രവര്തതാ രഹാ. തത്പശ്ചാത് കാലദോഷസേ ക്രമശഃ അംഗോംകേ ജ്ഞാനകീ വ്യുച്ഛിത്തി ഹോതീ ഗഈ ഔര ഇസപ്രകാര അപാര ജ്ഞാനസിംധുകാ ബഹുഭാഗ വിച്ഛിന്ന ഹോനേകേ ബാദ ദൂസരേ ഭദ്രബാഹുസ്വാമീ ആചാര്യകീ പരിപാടീ (പരമ്പരാ)മേം ദോ മഹാ സമര്ഥ മുനി ഹുഏ. ഉനമേംസേ — ഏകകാ നാമ ശ്രീ ധരസേന ആചാര്യ തഥാ ദൂസരോംകാ നാമ ശ്രീ ഗുണധര ആചാര്യ ഥാ. ഉനസേ പ്രാപ്ത ജ്ഞാനകേ ദ്വാരാ ഉനകീ പരമ്പരാമേം ഹോനേവാലേ ആചാര്യോംനേ ശാസ്ത്രോംകീ രചനാ കീ ഔര ശ്രീ വീര ഭഗവാനകേ ഉപദേശകാ പ്രവാഹ ചാലൂ രഖാ.
ശ്രീ ധരസേനാചാര്യകോ ആഗ്രായണീപൂര്വകേ പംചമ വസ്തുഅധികാരകേ ‘മഹാകര്മപ്രകൃതി’ നാമക ചൌഥേ പ്രാഭൃതകാ ജ്ഞാന ഥാ. ഉസ ജ്ഞാനാമൃതമേംസേ ക്രമശഃ ഉനകേ ബാദകേ ആചാര്യോം ദ്വാരാ ഷ്ടഖംഡാഗമ, ധവല, മഹാധവല, ഗോമ്മ്ടസാര, ലബ്ധിസാര, ക്ഷപണാസാര ആദി ശാസ്ത്രോംകീ രചനാ ഹുഈ. ഇസപ്രകാര പ്രഥമ ശ്രുതസ്കംധകീ ഉത്പത്തി ഹുഈ. ഉസമേം ജീവ ഔര കര്മകേ സംയോഗസേ ഹോനേവാലീ ആത്മാകീ സംസാരപര്യായകാ — ഗുണസ്ഥാന, മാര്ഗണാസ്ഥാന ആദികാ — വര്ണന ഹൈ, പര്യായാര്ഥികനയകോ പ്രധാന കരകേ കഥന ഹൈ. ഇസ നയകോ അശുദ്ധദ്രവ്യാര്ഥിക ഭീ കഹതേ ഹൈം ഔര അധ്യാത്മഭാഷാസേ അശുദ്ധ -നിശ്ചയനയ അഥവാ വ്യവഹാര കഹതേ ഹൈം.