ഐസേ ഇസ പരമ പവിത്ര ശാസ്ത്രമേം തീന ശ്രുതസ്കന്ധ ഹൈം . പ്രഥമ ശ്രുതസ്കന്ധകാ നാമ ‘ജ്ഞാനതത്ത്വപ്രജ്ഞാപന’ ഹൈ . അനാദികാലസേ പരോന്മുഖ ജീവോംകോ കഭീ ഐസീ ശ്രദ്ധാ നഹീം ഹുഈ കി ‘മൈം ജ്ഞാനസ്വഭാവ ഹൂ ഔര മേരാ സുഖ മുഝമേം ഹീ ഹൈ’ . ഇസീലിഏ ഉസകീ പരമുഖാപേക്ഷീ – പരോന്മുഖവൃത്തി കഭീ നഹീം ടലതീ . ഐസേ ദീന ദുഖീ ജീവോം പര ആചാര്യദേവനേ കരുണാ കരകേ ഇസ അധികാരമേം ജീവകാ ജ്ഞാനാനന്ദസ്വഭാവ വിസ്താരപൂര്വക സമഝായാ ഹൈ; ഉസീപ്രകാര കേവലീകേ ജ്ഞാന ഔര സുഖ പ്രാപ്ത കരനേകീ പ്രചുര ഉത്കൃഷ്ട ഭാവനാ ബഹാഈ ഹൈ . ‘‘ക്ഷായിക ജ്ഞാന ഹീ ഉപാദേയ ഹൈ, ക്ഷായോപശമികജ്ഞാനവാലേ തോ കര്മഭാരകോ ഹീ ഭോഗതേ ഹൈം; പ്രത്യക്ഷജ്ഞാന ഹീ ഏകാന്തിക സുഖ ഹൈ, പരോക്ഷജ്ഞാന തോ അത്യംത ആകുല ഹൈ; കേവലീകാ അതീന്ദ്രിയ സുഖ ഹീ സുഖ ഹൈ, ഇന്ദ്രിയജനിത സുഖ തോ ദുഃഖ ഹീ ഹൈ; സിദ്ധ ഭഗവാന സ്വയമേവ ജ്ഞാന, സുഖ ഔര ദേവ ഹൈം, ഘാതികര്മ രഹിത ഭഗവാനകാ സുഖ സുനകര ഭീ ജിന്ഹേം ഉനകേ പ്രതി ശ്രദ്ധാ നഹീം ഹോതീ വേ അഭവ്യ (ദൂരഭവ്യ) ഹൈം’’ യോം അനേകാനേക പ്രകാരസേ ആചാര്യദേവനേ കേവലജ്ഞാന ഔര അതീംദ്രിയ, പരിപൂര്ണ സുഖകേ ലിയേ പുകാര കീ ഹൈ . കേവലീകേ ജ്ഞാന ഔര ആനന്ദകേ ലിഏ ആചാര്യദേവനേ ഐസീ ഭാവ ഭരീ ധുന മചാഈ ഹൈ കി ജിസേ സുനകര – പഢകര സഹജ ഹീ ഐസാ ലഗനേ ലഗതാ ഹൈ കി വിദേഹവാസീ സീമംധര ഭഗവാനകേ ഔര കേവലീ ഭഗവന്തോംകേ ഝുണ്ഡമേംസേ ഭരതക്ഷേത്രമേം ആകര തത്കാല ഹീ കദാചിത് ആചാര്യദേവനേ യഹ അധികാര രചകര അപനീ ഹൃദയോര്മിയാ വ്യക്ത കീ ഹോം. ഇസ പ്രകാര ജ്ഞാന ഔര സുഖകാ അനുപമ നിരൂപണ കരകേ ഇസ അധികാരമേം ആചാര്യദേവനേ മുമുക്ഷുഓംകോ അതീന്ദ്രിയ ജ്ഞാന ഔര സുഖകീ രുചി തഥാ ശ്രദ്ധാ കരാഈ ഹൈ, ഔര അന്തിമ ഗാഥാഓംമേം മോഹ – രാഗ – ദ്വേഷകോ നിര്മൂല കരനേകാ ജിനോക്ത യഥാര്ഥ ഉപായ സംക്ഷേപമേം ബതായാ ഹൈ .
ദ്വിതീയ ശ്രുതസ്കന്ധകാ നാമ ‘ജ്ഞേയതത്ത്വ – പ്രജ്ഞാപന’ ഹൈ . അനാദികാലസേ പരിഭ്രമണ കരതാ ഹുആ ജീവ സബ കുഛ കര ചുകാ ഹൈ, കിന്തു ഉസനേ സ്വ – പരകാ ഭേദവിജ്ഞാന കഭീ നഹീം കിയാ . ഉസേ കഭീ ഐസീ സാനുഭവ ശ്രദ്ധാ നഹീം ഹുഈ കി ‘ബംധ മാര്ഗമേം തഥാ മോക്ഷമാര്ഗമേം ജീവ അകേലാ ഹീ കര്താ, കര്മ, കരണ ഔര കര്മഫല ബനതാ ഹൈ, ഉസകാ പരകേ സാഥ കഭീ ഭീ കുഛ ഭീ സമ്ബന്ധ നഹീം ഹൈ’. ഇസലിഏ ഹജാരോം മിഥ്യാ ഉപായ കരനേ പര ഭീ വഹ ദുഃഖ മുക്ത നഹീം ഹോതാ . ഇസ ശ്രുതസ്കന്ധമേം ആചാര്യദേവനേ ദുഃഖകീ ജഡ ഛേദനേകാ സാധന – ഭേദവിജ്ഞാന – സമഝായാ ഹൈ . ‘ജഗതകാ പ്രത്യേക സത് അര്ഥാത് പ്രത്യേക ദ്രവ്യ ഉത്പാദ – വ്യയ – ധ്രൌവ്യകേ അതിരിക്ത യാ ഗുണ – പര്യായ സമൂഹകേ അതിരിക്ത അന്യ കുഛ ഭീ നഹീം ഹൈ . സത് കഹോ, ദ്രവ്യ കഹോ, ഉത്പാദ – വ്യയ – ധ്രൌവ്യ കഹോ യാ ഗുണപര്യായപിണ്ഡ കഹോ, – യഹ സബ ഏക ഹീ ഹൈ’ യഹ ത്രികാലജ്ഞ ജിനേന്ദ്രഭഗവാനകേ ദ്വാരാ സാക്ഷാത് ദൃഷ്ട വസ്തുസ്വരൂപകാ മൂലഭൂത സിദ്ധാന്ത ഹൈ . വീതരാഗവിജ്ഞാനകാ യഹ മൂലഭൂത സിദ്ധാന്ത പ്രാരമ്ഭകീ ബഹുതസീ ഗാഥാഓംമേം അത്യധിക സുന്ദര രീതിസേ, കിസീ ലോകോത്തര വൈജ്ഞാനിക ഢംഗസേ