જ ઝીણી...! ‘પ્રવચનસાર’! ભગવાનની દિવ્યધ્વનિનો સાર (છે).
अत्थेसु सो सहावो ढिदिसंभवणाससंबद्धो।। ९९।।
ઉત્પાદ–ધ્રૌવ્ય– વિનાશયુક્ત પરિણામ દ્રવ્યસ્વભાવ છે. ૯૯
છે તે સત્, (એ સ્વભાવમાં નિત્ય અવસ્થિત છે.) વિશ્વને (વિષે) એ સ્વભાવમાં નિત્ય અવસ્થિત
છે. દ્રવ્ય સ્વભાવમાં નિત્ય અવસ્થિત છે. તે કારણથી દ્રવ્ય સત્ છે.
ધ્રૌવ્યનું એકતારૂપ સ્વભાવ છે. એક સમયમાં ત્રણ છે... છે...? વિશ્વમાં - આ જગતમાં તત્ત્વજ્ઞાનની
ખબર નહિ ને પાધરા ધરમ થઈ જાય, મંદિર કે દર્શન કરે કે સામાયિક કરે કે પોષા (કરે) એકડા
વિનાના મીંડા છે. મિથ્યાત્વ ભાવ છે એ તો. તત્ત્વ શું છે...? આત્મા અંદરથી..? જે ગુણ- ગુણીનો
ભેદનો વિકલ્પ ઊઠે છે એ પણ બંધનું કારણ છે. (વિકલ્પ) જાણવામાં આવે છે કે સત્ છે એ
સત્તાવાન્ છે. જાણવામાં આવે, અને પ્રસિદ્ધિ (માં) પણ એ દેખવામાં આવે, પણ દ્રષ્ટિ જ્યાં કરવી છે.
દ્રવ્ય ઉપર (જ્યારે દ્રષ્ટિ થાય છે.) ત્યો સત્ અને સત્તાના (ભેદ) નથી. સ્વયં સત્ સત્તાથી નથી. સત્
સ્વયં છે. આહા... હા..! એમ “અહીં વિશ્વને વિષે સ્વભાવમાં નિત્ય અવસ્થિત હોવાથી દ્રવ્ય ‘સત્’
છે.” (સત્નો) સ્વભાવ શું...? “ધ્રૌવ્ય– ઉત્પાદ–વિનાશની એકતાસ્વરૂપ પરિણામ (છે). પરિણામ
છે એ. ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્ય ત્રણેયને પરિણામ કહે છે હોં..! વળી ઉત્પાદ - વ્યય- ધ્રૌવ્ય ત્રણેયને
પરિણામ કહે છે. આહા... હા...! એકરૂપ ચીજમાં (દ્રવ્યમાં) ત્રણ પ્રકાર થ્યા ને...! ઉત્પાદ-વ્યય ને
ધ્રૌવ્ય એ ત્રણેય પરિણામ થયા. પર્યાય થઈ. આહા... હા...! “
સ્વદળ. (વાસ્તુ=દ્રવ્યનું ઘર; દ્રવ્યનું રહેઠાણ, દ્રવ્યનું નિવાસસ્થાન; દ્રવ્યનો આશ્રય; દ્રવ્યની ભૂમિ).
“સમગ્રપણા વડે (અખંડપણા વડે) એક હોવા છતાં” આત્મા સમગ્રપણે એક છે. ભલે અસંખ્ય
પ્રદેશ છે. પણ અસંખ્યપ્રદેશ તરીકે એક છે.