Pravachansar Pravachano-Gujarati (English transliteration). Gatha: 103.

< Previous Page   Next Page >


Page 330 of 540
PDF/HTML Page 339 of 549

 

background image
gAthA – 103 pravachanasAr pravachano 330
have dravyanAn utpAd-vyay-dhrauvya *anek dravyaparyAy dvArA vichAre chhe-
पाडुब्भवदि य अण्णो पज्जओ पज्जओ अण्णो वयदि अण्णो।
दव्वस्स तं पि दव्वं णेव पणट्ठं ण उप्पणं ।। १०३।।
प्रादुर्भवति चान्यः पर्यायः पर्यायो व्येति अन्यः।
द्रव्यस्य तदपि द्रव्यं नैव प्रणष्टं नोत्पन्नम् ।। १०३।।
Upaje daravano anya paryAy, anya ko viNase vaLI,
paN dravya to nathI naShTa ke utpanna dravya nathI tahIn. 103.
gAthA – 103
anvayArtha– (द्रव्यस्य) dravyano (अन्यः पर्यायः) anya paryAy (प्रादुर्भवति) utpanna thAy chhe
() ane (अन्यः पर्यायः) koI anya paryAy (व्येति) naShTa thAy chhe; (तद्अपि) parantu (द्रव्य)
dravya to (प्रणष्टं न एव) naShTa paN nathI, (उत्पन्नं न) utpanna paN nathI (-dhruv chhe.)
TIkA– ahIn (vishvamAn) jem ek tri-aNuk samAnajAtI ya anek dravyaparyAy vinaShTa thAy chhe
ane bIjo 1chaturaNuk (samAnajAtIy anek dravyaparyAy) utpanna thAy chhe parantu te traN ke chAr
pudgalo (paramANuo) to avinaShTa ane anutpanna ja rahe chhe (-dhruv chhe), tem badhAy samAnajAtIy
dravyaparyAyo vinaShTa thAy chhe ane utpanna thAy chhe parantu samAnajAti dravyo to avinaShTa ane anutpanna
ja rahe chhe. (-dhruv chhe.)
vaLI jem ek manuShyatvasvarUp asamAnajAtIy dravyaparyAy vinaShTa thAy chhe ane bIjo
devatvasvarUp (asamAnajAtIy dravyaparyAy) utpanna thAy chhe parantu te jIv ne pudgal to avinaShTa ane
anutpanna ja rahe chhe, tem badhAy asamAnajAtIy dravyaparyAyo vinaShTa thAy chhe ane utpanna thAy chhe
parantu asamAnajAti dravyo to avinaShTa anutpanna ja rahe chhe.
A pramANe potAthI (arthAt 2dravyapaNe) dhruv ane dravyaparyAyo dvArA utpAd-vyayarUp evAn
3dravyo utpAd-vyay-dhrauvya chhe. 103.
----------------------------------------------------------------------
* anek dravyaparyAy - ekathI vadhAre dravyonA sanyogathI thato paryAy.
1. chaturaNuk - chAr aNuono (paramANuono) banelo skandh.
2. ‘dravya’ shabda mukhyapaNe be arthamAn vaparAy chhe. (1) ek to, sAmAnya visheShanA pinDane arthAt vastune dravya kahevAmAn Ave chhe; jem
ke - ‘dravya utpAdavyayadhrauvyasvarUp chhe, (2) bIjun, vastunA sAmAnya anshane paN dravya kahevAmAn Ave chhe; jem ke - ‘dravyArthik nay’
arthAt sAmAnya anshagrAhI nay, jyAn je artha ghaTato hoy tyAn te artha samajavo.