gAthA – 104 pravachanasAr pravachano 34p
have dravyanAn utpAd-vyay-dhrauvya ek dravyaparyAy dvArA vichAre chhe-
परिणमदि सयं दव्वं गुणदो य गुणंतंर सदविसिट्ठं ।
तम्हा गुणपज्जाया भणिया पुण दव्वमेव त्ति ।। १०४।।
परिणमति स्वयं द्रव्यं गुणतश्च गुणान्तरं सदविशिष्टम् ।
तस्माद्गुणपर्याया भणिताः पुनः द्रव्यमेवेति ।। १०४।।
avishiShTasattva svayam darav guNathI guNAntar pariName,
tethI vaLI dravya ja kahyA chhe sarva guNaparyAyane. 104.
gAthA – 104.
anvayArtha– (सदविशिष्टं) sattA-apekShAe avishiShTapaNe, (द्रव्यं स्वय) dravya pote ja
(गुणतः च गुणान्तरं) guNamAnthI guNAntare (परिणमति) pariName chhe (arthAt dravya pote ja ek
guNaparyAyamAnthI anya guNaparyAye pariName chhe ane tenI sattA guNaparyAyonI sattA sAthe avishiShTa -
abhinna - ek ja rahe chhe.) (तस्मात् पुनः) tethI vaLI (गुणपर्यायाः) guNaparyAyo (द्रव्यम् एव इति
भणिताः) dravya ja kahevAmAn Ave chhe.
TIkA– guNaparyAyo ekadravyaparyAyo chhe, kAraN ke guNaparyAyone ekadravyapaNun chhe (arthAt
guNaparyAyo ekadravyanA paryAyo chhe kAraN ke teo ek ja dravya chhe - bhinna bhinna dravyo nathI.) temanun
ekadravyapaNun AmraphaLanI mAphak chhe. (te A pramANe) jem AmraphaL pote ja haritabhAvamAnthI pItabhAve
pariNamatun thakun, pahelAn ane pachhI pravartatA evA 1haritabhAv ane 2pItabhAv vaDe potAnI sattA
anubhavatun hovAne lIdhe, haritabhAv ane pItabhAvanI sAthe 3avishiShTa sattAvALun hovAthI ek ja
vastu chhe, anya vastu nathI; tem dravya pote ja 4pUrva avasthAe avasthit guNamAnthI uttar avasthAe
avasthit guNe pariNamatun thakun, pUrva ane uttar avasthAe avasthit
----------------------------------------------------------------------
1. hariNabhAv - lIlo bhAv; lIlI avasthA; lIlApaNun.
2. pItabhAv - pILo bhAv; pILI dashA; pILApaNun (pahelAn kerInI lIlI avasthA hoy chhe pachhI pILI thAy chhe.)
3. avishiShTa sattAvALun - abhinna sattAvALun; ek ja sattAvALun. (kerInI sattA lIlA tathA pILA bhAvanI sattAthI abhinna chhe, tethI
kerI ane lIlo bhAv tathA pILo bhAv ek ja vastuo chhe, bhinna vastuo nathI.
4. pUrva avasthAe avasthit - guN pahelAnI avasthAmAn rahelo guN; guNato pUrva paryAy, pUrva guNaparyAy.