kahAnajainashAstramALA ]
द्रष्टिश्च तत्त्वार्थश्रद्धानं, ज्ञानं च तत्त्वार्थप्रतिपत्तिः वृत्तं चारित्रं पापक्रियानिवृत्तिलक्षणं । सन्ति समीचीनानि च तानि द्रष्टिज्ञानवृत्तानि च । ‘धर्मं’ उक्तस्वरूपं । ‘विदुः’ वदन्ति प्रतिपादयन्ते । के ते ? ‘धर्मेश्वराः’ रत्नत्रयलक्षणधर्मस्य ईश्वरा अनुष्ठातृत्वेन प्रतिपादकत्वेन च स्वामिनो जिननाथाः । कुतस्तान्येव धर्मो न पुनर्मिथ्यादर्शनादीन्यपीत्याह — यदीयेत्यादि । येषां सद्दृष्टयादीनां सम्बन्धीनि यदीयानि तानि च तानि प्रत्यनीकानि च प्रतिकूलानि मिथ्यादर्शनादीनि ‘भवन्ति’ सम्पद्यन्ते । का ? ‘भवपद्धतिः’ संसारमार्गः । अयमर्थः — यतः सम्यग्दर्शनादिप्रतिपक्षभूतानि मिथ्यादर्शनादीनि संसारमार्गभूतानि१ । अतः सम्यग्दर्शनादीनि
anvayArtha : — [धर्मेश्वराः ] dharmanA pratipAdak tIrthankaradev [सद्दृष्टिज्ञानवृत्तानि ] samyagdarshan, samyaggnAn ane samyakchAritrane (traNeyanI ekatAne) [धर्मं ] dharma [विदुः ] kahe chhe. [यदीयप्रत्यनीकानि ] tenAthI (samyagdarshanAdithI) je viparIt mithyAdarshan, mithyAgnAn ane mithyAchAritra chhe te [भवपद्धतिः ] sansAr - paribhramaNanun kAraN [भवन्ति ] chhe.
TIkA : — ‘दृष्टि’ eTale tattvArthashraddhAn ( - tattva - svarUpasahit arthanun - jIvAdi padArthonun shraddhAn, ‘ज्ञानं’ eTale tattvArthapratipatti — tattvArthanI pratipatti — tattvArthanun gnAn ane ‘वृत्तं’ eTale pApakriyAothI nivRuttirUp chAritra. te arthAt darshan - gnAn - chAritra traNe samIchIn - samyag chhe. ‘धर्मं’ ukta svarUpavALAn darshan - gnAn - chAritrane dharma ‘विदुः’ kahe chhe. koN kahe chhe? ‘धर्मेश्वराः’ ratnatrayasvarUp dharmanA Ishvar arthAt tenun AcharaN karanAr ane teno upadesh karanAr svAmI jinanAth (bhagavAn jinendradev). shA kAraNe te ja (samyagdarshanAdi ja) dharma chhe ane mithyAdarshanAdi dharma nathI? te kahe chhe — ‘यदीयेत्यादि’ kAraN ke je kAI samyagdarshanAdi chhe tenAthI te pratikUl (viparIt) mithyAdarshanAdi ‘भवन्ति’ chhe. ‘का’ te shun chhe? ‘भवपद्धतिः’ te sansArano mArga chhe. teno A artha chhe —
kAraN ke samyagdarshanAdinAn pratipakSharUp je mithyAdarshanAdi chhe te sansAranA mArgabhUt १. प्रमाणैः प्रसिद्धान्यतः कारणात् ख० । प्रसिद्धान्यतः सम्यग्दर्शनादीन्यपवर्गसुख घ० ।