4samādhitantra
ātmā ātmārūpe chhe ane sharīrādi par padārthorūpe nathī tathā sharīrādi par padārtho pararūpe chhe ane ātmārūpe nathī – evun nirṇayapūrvak sva – paranun bhedavignān siddhapad pāmavāno mokṣhaprāptino upāy chhe.
shrī samayasār gāthā 2nī ṭīkāmān paṇ lakhyun chhe ke –
‘........sarva padārthonā svabhāvane prakāshavāmān samartha evā kevaḷagnānane utpanna karanārī bhedagnānajyoti uday pāme chhe......’’
e pramāṇe bhedagnānajyoti ja kevaḷagnān pragaṭ karavānun sādhan (upāy) chhe.
‘‘pratham to duḥkh dūr karavā māṭe sva – paranun gnān avashya joīe kāraṇ ke sva – paranun gnān jo na hoy to potāne oḷakhyā vinā potānun duḥkh te kevī rīte dūr kare?
athavā sva – parane ekarūp jāṇī potānun duḥkh dūr karavā arthe parano upachār kare to tethī potānun duḥkh kevī rīte dūr thāy? athavā potāthī bhinna evā paramān ā jīv ahaṅkār – mamakār kare to tethī duḥkh ja thāy. māṭe sva – paranun gnān thatān duḥkh dūr thāy chhe.
have sva – paranun gnān jīv – ajīvanun gnān thatān ja thāy chhe kāraṇ ke pote jīv chhe tathā sharīrādik ajīv chhe. jo lakṣhaṇādi vaḍe jīv – ajīvanī oḷakhāṇ thāy to ja sva – paranun bhinnapaṇun bhāse; māṭe jīv – ajīv jāṇavā joīe.....’’1
‘‘........sarve duḥkhonun mūḷ kāraṇ mithyādarshanagnānachāritra chhe. e sarve duḥkhono abhāv karavā māṭe tene be prakāranun bhedagnān karāvavāmān āve chhe.
jīv potānā guṇo ane paryāyothī ek chhe – abhinna chhe tathā par dravyo, tenā guṇo ane paryāyothī atyant judo chhe arthāt jīv svadravye svakṣhetre svakāḷe ane svabhāve, par dravyanān dravyakṣhetrakāḷabhāvathī atyant judo chhe. tethī te apekṣhāe par dravyo, tenā guṇo ane 1. mokṣhamārga prakāshak – gu. āvr̥utti – pr̥u. 82