kahAnajainashAstramALA ]
bhAvArtha — gAthAsUtramAn AchArye ‘वक्ष्यामि’ kahyun chhe teno artha TIkAkAre ‘वच् परिभाषणे’ dhAtuthI ‘paribhAShaN’ karyo chhe. teno Ashay A pramANe sUchit thAy chhe chaud pUrvamAn gnAnapravAd nAmanA pAnchamA pUrvamAn bAr ‘vastu’ adhikAr chhe; temAn paN ek ekanA vIsh vIsh ‘prAbhRut’ adhikAr chhe. temAn dashamA vastumAn samay nAmanun je prAbhRut chhe tenAn mUL sUtronA shabdonun gnAn to pahelAn moTA AchAryone hatun ane tenA arthanun gnAn AchAryonI paripATI anusAr shrI kundakundAchAryane paN hatun. temaNe samayaprAbhRutanun paribhAShaN karyun — paribhAShAsUtra bAndhyun. sUtranI dash jAtio kahevAmAn AvI chhe temAn ek ‘paribhAShA’ jAti paN chhe. adhikArane je yathAsthAnamAn artha dvArA sUchave te paribhAShA kahevAy chhe. shrI kundakundAchArya samayaprAbhRutanun paribhAShaN kare chhe eTale ke samayaprAbhRutanA arthane ja yathAsthAnamAn jaNAvanArun paribhAShAsUtra rache chhe.
AchArye mangaL arthe siddhone namaskAr karyo chhe. sansArIne shuddha AtmA sAdhya chhe ane siddha sAkShAt shuddhAtmA chhe tethI temane namaskAr karavo uchit chhe. koI iShTadevanun nAm laI namaskAr kem na karyo tenI charchA TIkAkAranA mangaL par karelI chhe te ahIn paN jANavI. siddhone ‘sarva’ evun visheShaN Apyun chhe; tethI te siddho anant chhe evo abhiprAy batAvyo ane ‘shuddha AtmA ek ja chhe’ evun kahenAr anyamatIono vyavachchhed karyo. shrutakevaLI shabdanA arthamAn, (1) shrut arthAt anAdinidhan pravAharUp Agam ane kevaLI arthAt sarvagnadev kahyA, tem ja (2) shrut-apekShAe kevaLI samAn evA gaNadharadevAdi vishiShTa shrutagnAnadharo kahyA; temanAthI samayaprAbhRutanI utpatti kahI chhe. e rIte granthanI pramANatA batAvI ane potAnI buddhithI kalpit kahevAno niShedh karyo; anyavAdI chhadmastha (alpagnAnI) potAnI buddhithI padArthanun svarUp game te prakAre kahI vivAd kare chhe tenun asatyArthapaNun batAvyun.
A granthanAn abhidhey, sambandh, prayojan to pragaT ja chhe. shuddha AtmAnun svarUp te abhidhey chhe. tenA vAchak A granthamAn shabdo chhe temano ane shuddha AtmAno vAchyavAchakarUp sambandh te sambandh chhe. shuddhAtmAnA svarUpanI prApti thavI te prayojan chhe.
pratham gAthAmAn samayanun prAbhRut kahevAnI pratignA karI. tyAn e AkAnkShA thAy ke samay eTale shun? tethI have pahelAn samayane ja kahe chhe —