kavalIkRutyAtyantasauhityamanthareNev sakalakAlamev manAgapyavichalitAnanyasAdhAraNatayA svabhAvabhUten
svayamanubhUyamAnen chetanAguNen nityamevAntaprakAshamAnatvAt chetanAguNashcha; sa khalu
bhagavAnamalAlok ihaikaShTankotkIrNa pratyagjyotirjIva .
sphu TataramavagAhya svan cha chichchhaktimAtram .
kalayatu paramAtmAtmAnamAtmanyanantam ..35..
vyaktatAke prati udAsInarUpase pradyotamAn (prakAshamAn) hai, isaliye avyakta hai .6. isaprakAr chhah hetuonse avyaktatA siddha kI hai .
isaprakAr ras, rUp, gandha, sparsha, shabda, sansthAn aur vyaktatAkA abhAv hone par bhI svasamvedanake balase svayam sadA pratyakSha honese anumAnagocharamAtratAke abhAvake kAraN (jIvako) alingagrahaN kahA jAtA hai .
apane anubhavamen AnevAle chetanAguNake dvArA sadA hI antaranggamen prakAshamAn hai, isaliye (jIv) chetanAguNavAlA hai . chetanAguN kaisA hai ? jo samasta vipratipattiyonko (jIvako anya prakArase mAnanerUp jhagaDonko) nAsh karanevAlA hai, jisane apanA sarvasva bhedagnAnI jIvonko saump diyA hai, jo samasta lokAlokako grAsIbhUt karake mAnon atyanta tRuptise upashAnta ho gayA ho isaprakAr (arthAt atyanta svarUpasaukhyase tRupta-tRupta honeke kAraN svarUpamense bAhar nikalanekA anudyamI ho isaprakAr) sarva kAlamen kinchitmAtra bhI chalAyamAn nahIn hotA aur is tarah sadA hI lesh mAtra bhI nahIn chalit aisI anyadravyase asAdhAraNatA honese jo (asAdhAraN) svabhAvabhUt hai
.
— aisA chaitanyarUp paramArthasvarUp jIv hai . jisakA prakAsh nirmal hai aisA yah bhagavAn is lokamen ek, TangkotkIrNa, bhinna jyotirUp birAjamAn hai ..49..
ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahakar aise AtmAke anubhavakI preraNA karate hain : —
shlokArtha : — [chit-shakti -riktan ] chitshaktise rahit [sakalam api ] anya samasta bhAvonko [ahnAy ] mUlase [vihAy ] chhoDakar [cha ] aur [sphu Tataram ] pragaTarUpase [svan chit-
102