bhagavAn shrI kundakundAchAryadevapraNIt yah ‘samayaprAbhRut’ athavA ‘samayasAr’ nAmakA shAstra ‘dvitIy shrutaskandh’kA sarvotkRuShTa Agam hai.
‘dvitIy shrutaskandh’kI utpatti kis prakAr huI, yah pahale ham paTTAvalionke AdhArase sankShepamen dekh leven.
Aj se 2466 varSha pahale is bharatakShetrakI puNya-bhUmimen mokShamArgakA prakAsh karaneke liye jagatpUjya param bhaTTArak bhagavAn shrI mahAvIrasvAmI apanI sAtishay divyadhvani dvArA samasta padArthonkA svarUp pragaT kar rahe the. unake nirvANake pashchAt pAnch shrutakevalI hue, unamense antim shrutakevalI shrI bhadrabAhusvAmI hue. vahAn tak to dvAdashAngashAstrake prarUpaNase vyavahAranishchayAtmak mokShamArga yathArtha pravartatA rahA. tatpashchAt kAladoShase kramakramase angAonke gnAnakI vyuchchhitti hotI gaI. isaprakAr apAr gnAnasindhukA bahu bhAg vichchhed ho jAneke pashchAt dUsare bhadrabAhusvAmI AchAryakI paripATImen do mahA samartha muni hue — ekakA nAm shrI dharasen AchArya tathA dUsaronkA nAm shrI guNadhar AchArya thA. unase mile hue gnAnake dvArA unakI paramparAmen honevAle AchAryonne shAstronkI rachanAen kI aur shrI vIrabhagavAnake upadeshakA pravAh pravAhit rakhA.
shrI dharasen AchAryako agrAyaNIpUrvake pAnchaven ‘vastu’ adhikArake mahAkarmaprakRiti nAmak chauthe prAbhRutakA gnAn thA. us gnAnAmRutamense anukramase unake pIchheke AchAryon dvArA ShTakhanDAgam tathA usakI dhavalA-TIkA, gommTasAr, labdhisAr, kShapaNAsAr Adi shAstronkI rachanA huI. isaprakAr pratham shrutaskandhakI utpatti hai. usamen jIv aur karmake sanyogase hue AtmAkI sansAr-paryAyakA — guNasthAn, mArgaNAsthAn AdikA — sankShipta varNan hai, paryAyArthikanayako pradhAn karake kathan hai. is nayako ashuddhadravyArthik bhI kahate hain aur adhyAtmabhAShAse ashuddha-nishchayanay athavA vyavahAr kahate hain.
shrI guNadhar AchAryako gnAnapravAdapUrvakI dasavIn ‘vastu’ke tRutIy prAbhRutakA gnAn thA. us gnAnamense unake pIchheke AchAryonne anukramase siddhAnta rache. isaprakAr sarvagna bhagavAn mahAvIrase pravAhit hotA huvA gnAn, AchAryonkI paramparAse bhagavAn shrI kundakundAchAryadevako prApta huA. unhonne