yata svayamev gnAnatayA vishvasAmAnyavisheShagnAnashIlamapi gnAnamanAdisvapuruShAparAdh- pravartamAnakarmamalAvachchhannatvAdev bandhAvasthAyAn sarvata sarvamapyAtmAnamavijAnadagnAnabhAvenaivedamev- mavatiShThate; tato niyatan svayamev karmaiv bandha . ata svayam bandhatvAt karma pratiShiddham .
gAthArtha : — [sa ] vah AtmA [sarvagnAnadarshI ] (svabhAvase) sarvako jAnane – dekhanevAlA hai tathApi [nijen ka rmarajasA ] apane ka rmamalase [avachchhanna ] lipta hotA huA – vyApta hotA huA [sansArasamApanna ] sansArako prApta huA vah [sarvata ] sarva prakArase [sarvam ] sarvako [na vijAnAti ] nahIn jAnatA .
TIkA : — jo svayam hI gnAn honeke kAraN vishvako ( – sarvapadArthonko) sAmAnyavisheShatayA jAnaneke svabhAvavAlA hai aisA gnAn arthAt Atmadravya, anAdi kAlase apane puruShArthake aparAdhase pravartamAn karmamalake dvArA lipta yA vyApta honese hI, bandha-avasthAmen sarva prakArase sampUrNa apaneko arthAt sarva prakArase sarva gneyonko jAnanevAle apaneko na jAnatA huA, isaprakAr pratyakSha agnAnabhAvase ( – agnAnadashAmen) rah rahA hai; isase yah nishchit huA ki karma svayam hI bandhasvarUp hai . isaliye, svayam bandhasvarUp honese karmakA niShedh kiyA gayA hai .
bhAvArtha : — yahAn bhI ‘gnAn’ shabdase AtmA samajhanA chAhiye . gnAn arthAt Atmadravya svabhAvase to sabako dekhane – jAnanevAlA hai, parantu anAdise svayam aparAdhI honeke kAraN karmase AchchhAdit hai, aur isaliye vah apane sampUrNa svarUpako nahIn jAnatA; yon agnAnadashAmen rah rahA hai . isaprakAr kevalagnAnasvarUp athavA muktasvarUp AtmA karmase lipta honese agnAnarUp athavA baddharUp vartatA hai, isaliye yah nishchit huA ki karma svayam hI bandhasvarUp hai . ata karmakA niShedh kiyA gayA hai ..160..
254