Samaysar-Hindi (English transliteration). Kalash: 137.

< Previous Page   Next Page >


Page 314 of 642
PDF/HTML Page 347 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
AlambantAn samitiparatAn te yatodyApi pApA
AtmAnAtmAvagamavirahAtsanti samyaktvariktA
..137..

hai so yah bAt hamArI samajhamen nahIn AI . aviratasamyagdRuShTi ityAdike chAritramohake udayase rAgAdibhAv to hote hain, tab phi ra unake samyaktva kaise hai ?’’ usakA samAdhAn yah hai :yahAn mithyAtva sahit anantAnubandhI rAg pradhAnatAse kahA hai . jise aisA rAg hotA hai arthAt jise paradravyamen tathA paradravyase honevAle bhAvommen AtmabuddhipUrvak prIti-aprIti hotI hai, use sva-parakA gnAnashraddhAn nahIn haibhedagnAn nahIn hai aisA samajhanA chAhie . jo jIv munipad lekar vrat-samitikA pAlan kare tathApi jab tak par jIvonkI rakShA tathA sharIr sanbandhI yatnapUrvak pravRutti karanA ityAdi paradravyakI kriyAse aur paradravyake nimittase honevAle apane shubh bhAvonse apanI mukti mAnatA hai aur par jIvonkA ghAt honA tathA ayatnAchArarUpase pravRutta karanA ityAdi paradravyakI kriyAse aur paradravyake nimittase honevAle apane ashubh bhAvonse hI apanA bandha honA mAnatA hai tab tak yah jAnanA chAhie ki use sva-parakA gnAn nahIn huA; kyonki bandha-mokSha apane ashuddha tathA shuddha bhAvonse hI hotA thA, shubhAshubh bhAv to bandhake kAraN the aur paradravya to nimittamAtra hI thA, usamen usane viparyayarUp mAn liyA . isaprakAr jab tak jIv paradravyase hI bhalAburA mAnakar rAgadveSh karatA hai tab tak vah samyagdRuShTi nahIn hai .

jab tak apanemen chAritramohasambandhI rAgAdik rahatA hai tab tak samyagdRuShTi jIv rAgAdimen tathA rAgAdikI preraNAse jo paradravyasambandhI shubhAshubh kriyAmen pravRutti karatA hai un pravRuttiyonke sambandhamen yah mAnatA hai kiyah karmakA jor hai; usase nivRutta honemen hI merA bhalA hai . vah unhen rogavat jAnatA hai . pIDA sahan nahIn hotI, isaliye rogakA ilAj karanemen pravRutta hotA hai tathApi usake prati usakA rAg nahIn kahA jA sakatA; kyonki jise vah rog mAnatA hai usake prati rAg kaisA ? vah use miTAnekA hI upAy karatA hai aur usakA miTanA bhI apane hI gnAnapariNAmarUp pariNamanase mAnatA hai . is bhAnti samyagdRuShTike rAg nahIn hai . isaprakAr yahAn paramArtha adhyAtmadRuShTise vyAkhyAn jAnanA chAhie . yahAn mithyAtva sahit rAgako hI rAg kahA hai, mithyAtva rahit chAritramohasambandhI udayake pariNAmako rAg nahIn kahA hai, isaliye samyagdRuShTike gnAnavairAgyashakti avashya hotI hI hai . samyagdRuShTike mithyAtva sahit rAg nahIn hotA aur jisake mithyAtva sahit rAg ho vah samyagdRuShTi nahIn hai . aise (mithyAdRuShTi aur samyagdRuShTike bhAvonke) antarako samyagdRuShTi hI jAnatA hai . pahale to mithyAdRuShTikA adhyAtmashAstramen pravesh hI nahIn hai aur yadi vah pravesh karatA hai to viparIt samajhatA haivyavahArako sarvathA chhoDakar bhraShTa hotA hai athavA nishchayako bhalIbhAnti jAne binA vyavahArase hI mokSha mAnatA hai, paramArtha tattvamen mUDh rahatA hai . yadi koI viral jIv yathArtha syAdvAdanyAyase satyArthako samajh le to use avashya

314