Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 233.

< Previous Page   Next Page >


Page 360 of 642
PDF/HTML Page 393 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
jo siddhabhattijutto uvagUhaNago du savvadhammANan .
so uvagUhaNakArI sammAdiTThI muNedavvo ..233..
ya siddhabhakti yukta : upagUhanakastu sarvadharmANAm .
sa upagUhanakArI samyagdraShTirgnAtavya ..233..

yato hi samyagdraShTi TankotkIrNaikagnAyakabhAvamayatven samastAtmashaktInAmupabRunhaNAdup- bRunhaka, tatosya jIvashakti daurbalyakRuto nAsti bandha, kintu nirjarraiv . iShTAniShTa bhAv utpanna hon tathApi use udayakI balavattA jAnakar vah un bhAvonkA svayam kartA nahIn hotA, isalie use mUDhadRuShTikRut bandha nahIn hotA, parantu prakRiti ras dekar khir jAtI hai, isalie nirjarA hI hotI hai ..232..

ab upagUhan guNakI gAthA kahate hain :

jo siddhabhaktIsahit hai, gopan kare sab dharmakA .
chinmUrti vah upaguhanakar samyaktadRuShTI jAnanA ..233..

gAthArtha :[ya ] jo (chetayitA) [siddhabhakti yukta : ] siddhakI (shuddhAtmAkI) bhaktise yukta hai [tu ] aur [sarvadharmANAm upagUhanaka ] par vastuke sarva dharmonko gopanevAlA hai (arthAt rAgAdi parabhAvommen yukta nahIn hotA) [sa ] usako [upagUhanakArI ] upagUhan karanevAlA [samyagdRuShTi ] samyagdRuShTi [gnAtavya ] jAnanA chAhiye .

TIkA :kyonki samyagdRuShTi, TankotkIrNa ek gnAyakabhAvamayatAke kAraN samasta AtmashaktiyonkI vRuddhi karatA hai isaliye, upabRunhak arthAt Atmashakti baDhAnevAlA hai, isaliye use jIvakI shaktikI durbalatAse (mandatAse) honevAle bandha nahIn, kintu nirjarA hI hai .

bhAvArtha :samyagdRuShTi upagUhanaguNayukta hai . upagUhanakA artha chhipAnA hai . yahAn nishchayanayako pradhAn karake kahA hai ki samyagdRuShTine apanA upayog siddhabhaktimen lagAyA huA hai, aur jahAn upayog siddhabhaktimen lagAyA vahAn anya dharmon par dRuShTi hI nahIn rahI, isaliye vah samasta anya dharmonkA gopanevAlA aur AtmashaktikA baDhAnevAlA hai .

is guNakA dUsarA nAm ‘upabRunhaN’ bhI hai . upabRunhaNakA artha hai baDhAnA . samyagdRuShTine apanA upayog siddhake svarUpamen lagAyA hai, isaliye usake AtmAkI samasta shaktiyAn baDhatI hainAtmA

360