yo hi niyatasvalakShaNAvalambinyA pragnayA pravibhakta shchetayitA, soyamahan; ye tvamI avashiShTA anyasvalakShaNalakShyA vyavahriyamANA bhAvA, te sarvepi chetayitRutvasya vyApakasya vyApyatvamanAyAntotyantan matto bhinnA . tatohamev mayaiv mahyamev matta ev mayyev mAmev gRuhNAmi . yatkil gRuhNAmi tachchetanaikakriyatvAdAtmanashchetay ev; chetayamAn ev chetaye, chetayamAnenaiv chetaye, chetayamAnAyaiv chetaye, chetayamAnAdev chetaye, chetayamAne ev chetaye, chetayamAnamev chetaye . athavA — na chetaye; na chetayamAnashchetaye, na chetayamAnen chetaye, na chetayamAnAy chetaye, na chetayamAnAchchetaye, na chetayamAne chetaye, na chetayamAnan chetaye; kintu sarvavishuddhachinmAtro bhAvosmi .
gAthArtha : — [pragnayA ] pragnAke dvArA [gRuhItavya ] (AtmAko) isaprakAr grahaN ka ranA chAhie ki — [ya chetayitA ] jo chetanevAlA hai [sa tu ] vah [nishchayata ] nishchayase [ahan ] main hUn, [avasheShA ] sheSh [ye bhAvA ] jo bhAv hain [te ] ve [mam parA ] mujhase par hain, [iti gnAtavya ] aisA jAnanA chAhie .
TIkA : — niyat svalakShaNakA avalamban karanevAlI pragnAke dvArA bhinna kiyA gayA jo chetak (-chetanevAlA) hai so yah main hUn; aur anya svalakShaNonse lakShya (arthAt chaitanyalakShaNake atirikta anya lakShaNonse jAnane yogya) jo yah sheSh vyavahArarUp bhAv hain, ve sabhI, chetakatvarUp vyApakake vyApya nahIn hote isaliye, mujhase atyanta bhinna hain . isaliye main hI, apane dvArA hI, apane liye hI, apanemense hI, apanemen hI, apaneko hI grahaN karatA hUn . AtmAkI, chetanA hI ek kriyA hai isaliye, ‘main grahaN karatA hUn’ arthAt ‘main chetatA hI hUn’; chetatA huA hI chetatA hUn, chetate dvArA hI chetatA hUn, chetate hueke lie hI chetatA hUn, chetate huyese chetatA hUn, chetatemen hI chetatA hUn, chetateko hI chetatA hUn . athavA — nahIn chetatA, na chetatA huA chetatA hUn, na chetate huyeke dvArA chetatA hUn, na chetate hueke lie chetatA hUn, na chetate huese chetatA hUn, na chetate huemen chetatA hUn, na chetate hueko chetatA hUn; kintu sarvavishuddha chinmAtra ( – chaitanyamAtra) bhAv hUn .
bhAvArtha : — pragnAke dvArA bhinna kiyA gayA jo chetak vah main hUn aur sheSh bhAv mujhase par hain; isaliye (abhinna chhah kArakonse) main hI, mere dvArA hI, mere liye hI, mujhase hI, mujhamen hI, mujhe hI grahaN karatA hUn . ‘grahaN karatA hUn’ arthAt ‘chetatA hUn’, kyonki chetanA hI AtmAkI ek