yato hi pratisamayan sambhavadagurulaghuguNapariNAmadvAreN kShaNikatvAdachalitachaitanyAnvay- guNadvAreN nityatvAchcha jIva kaishchitparyAyairvinashyati, kaishchittu na vinashyatIti dvisvabhAvo jIvasvabhAva . tato ya ev karoti sa evAnyo vA vedayate ya ev vedayate, sa evAnyo vA paryAyonse [vinashyati ] naShTa hotA hai [tu ] aur [kaishchit ] kitanI hI paryAyonse [na ev ] naShTa nahIn hotA, [tasmAt ] isaliye [sa vA karoti ] ‘(jo bhogatA hai) vahI ka ratA hai’ [anya vA ] athavA ‘dUsarA hI ka ratA hai’ [na ekAnta ] aisA ekAnta nahIn hai ( – syAdvAd hai) .
[yasmAt ] kyonki [jIva ] jIv [kaishchit paryAyai tu ] kitanI hI paryAyonse [vinashyati ] naShTa hotA hai [tu ] aur [kaishchit ] kitanI hI paryAyonse [na ev ] naShTa nahIn hotA, [tasmAt ] isaliye [sa vA vedayate ] ‘(jo ka ratA hai) vahI bhogatA hai’ [anya vA ] athavA ‘dUsarA hI bhogatA hai’ [na ekAnta ] aisA ekAnta nahIn hai ( – syAdvAd hai) .
‘[ya cha ev karoti ] jo ka ratA hai [sa cha ev na vedayate ] vahI nahIn bhogatA’ [eSha yasya siddhAnta ] aisA jisakA siddhAnt hai, [sa jIva ] vah jIv [mithyAdRuShTi ] mithyAdRuShTi, [anArhata ] anArhat ( – arhantake matako na mAnanevAlA) [gnAtavya ] jAnanA chAhie .
‘[anya karoti ] dUsarA ka ratA hai [anya paribhunkte ] aur dUsarA bhogatA hai’ [eSha yasya siddhAnta ] aisA jisakA siddhAnt hai, [sa jIva ] vah jIv [mithyAdRuShTi ] mithyAdRuShTi, [anArhata ] anArhat ( – ajain) [gnAtavya ] jAnanA chAhiye .
TIkA : — jIv, pratisamay sambhavate ( – honevAle) agurulaghuguNake pariNAm dvArA kShaNik honase aur achalit chaitanyake anvayarUp guN dvArA nitya honese, kitanI hI paryAyonse vinAshako prApta hotA hai aur kitanI hI paryAyonse vinAshako nahIn prApta hotA hai — isaprakAr do svabhAvavAlA jIvasvabhAv hai; isaliye ‘jo karatA hai vahI bhogatA hai ’ athavA ‘dUsarA hI bhogatA hai’, ‘jo bhogatA
492