pūrvaraṁg
(pratham 38 gāthāoṁmeṁ raṁgabhūmisthal bān̐dhā hai,
usameṁ jīv nāmake padārthakā svarūp kahā hai
.
)
maṁgalācaraṇ, granthapratijñā ............................
yah jīv-ajīvarūp chah dravyātmak lok hai,
isameṁ dharma, adharma, ākāś, kāl ye cār
dravya to svabhāvapariṇatisvarūp hī haiṁ aur
jīv-pudgaladravyake anādikālake saṁyogase
vibhāvapariṇati bhī hai, kyoṁki sparśa, ras, gaṁdh,
varṇa aur śabdarūp mūrtik pudgaloṁko dekhakar
yah jīv rāgadveṣamoharūp pariṇamatā hai aur
isake nimittase pudgal karmarūp hokar jīvake
sāth ban̐dhatā hai
.
is tarah in donoṁkī
anādise baṁdhāvasthā hai
.
jīv jab nimitta
pākar rāgādirūp nahīṁ pariṇamatā tab navīn
karma nahīṁ baṁdhate, purāne karma jhaṛ jāte haiṁ,
isaliye mokṣa hotī hai; aise jīvakī svasamay-
parasamayarūp pravr̥tti hai
.
jab jīv
samyagdarśanajñānacāritrabhāvarūp apane sva-
bhāvarūp pariṇamatā hai tab svasamay hotā hai
aur jab tak mithyā-darśanajñān-cāritrarūp
pariṇamatā hai tab tak vah pudgalakarmameṁ ṭhaharā
huā parasamay hai, aisā kathan
. ..............
jīvake pudgalakarmake sāth baṁdh honese
parasamayapan hai so sundar nahīṁ hai, kyoṁki
isameṁ jīv saṁsārameṁ bhramatā anek tarahake duḥkh
pātā hai; isaliye svabhāvameṁ sthir ho — sabase
judā ho akelā sthir ho — tabhī sundar
(ṭhīk) hai
. ...................................
jīvake judāpan aur ekapanākā pānā durlabh hai;
kyoṁki baṁdhakī kathā to sabhī prāṇī karate haiṁ,
ekatvakī kathā virale jānate haiṁ jo ki
durlabh hai, us sambandhī kathan
. ............
is kathāko ham sarva nij vibhavase kahate haiṁ,
usako anya jīv bhī apane anubhavase parīkṣā
kar grahaṇ karanā
. ............................
śuddhanayase dekhiye to jīv apramatta-pramatta donoṁ
daśāoṁse judā ek jñāyakabhāvamātra hai, jo
jānanevālā hai vahī jīv hai, us sambandhī
.
is jñāyakabhāvamātra ātmāke darśan-jñān-
cāritrake bhedase bhī aśuddhapan nahīṁ hai, jñāyak
hai vah jñāyak hī hai
. ........................
vyavahāranay ātmāko aśuddha kahatā hai; us
vyavahāranayake upadeśakā prayojan
. ..........
vyavahāranay paramārthakā pratipādak kaise
hai ? .............................................
śuddhanay satyārtha aur vyavahāranay asatyārtha kahā
gayā hai
. ........................................
jo svarūpake śuddha paramabhāvako prāpta ho gaye
unako to śuddhanay hī prayojanavān hai, aur jo
sādhak avasthāmeṁ haiṁ unake vyavahāranay bhī
prayojanavān hai, aisā kathan
. ................
jīvāditattvoṁko śuddhanayase jānanā so samyaktva
hai, aisā kathan
. ..............................
śuddhanayakā viṣayabhūt ātmā baddhaspr̥ṣṭa, anya,
viṣayānukramaṇikā
viṣay
gāthā
viṣay
gāthā
1
2
3
4
5
6
7
8
9-10
11
12
13
[23 ]