(upajAti) ekasya mUDho na tathA parasya chiti dvayordvAviti pakShapAtau . yastattvavedI chyutapakShapAt- stasyAsti nitya.n khalu chichchidev ..71..
(upajAti) ekasya rakto na tathA parasya chiti dvayordvAviti pakShapAtau . yastattvavedI chyutapakShapAt- stasyAsti nitya.n khalu chichchidev ..72..
bhAvArtha : — is granthame.n pahalese hI vyavahAranayako gauN karake aur shuddhanayako mukhya karake kathan kiyA gayA hai . chaitanyake pariNAm paranimittase anek hote hai.n un sabako AchAryadev pahalese hI gauN kahate Aye hai.n aur unho.nne jIvako mukhya shuddha chaitanyamAtra kahA hai . isaprakAr jIv-padArthako shuddha, nitya, abhed chaitanyamAtra sthApit karake ab kahate hai.n ki — jo is shuddhanayakA bhI pakShapAt (vikalpa) karegA vah bhI us shuddha svarUpake svAdako prApta nahI.n karegA . ashuddhanayakI to bAt hI kyA hai ? kintu yadi koI shuddhanayakA bhI pakShapAt karegA to pakShakA rAg nahI.n miTegA, isaliye vItarAgatA pragaT nahI.n hogI . pakShapAtako Cho.Dkar chinmAtra svarUpame.n lIn hone par hI samayasArako prApta kiyA jAtA hai . isaliye shuddhanayako jAnakar, usakA bhI pakShapAt Cho.Dkar shuddha svarUpakA anubhav karake, svarUpame.n pravR^ittirUp chAritra prApta karake, vItarAg dashA prApta karanI chAhiye .70.
shlokArtha : — [mUDhaH ] jIv mU.Dh.h.h (mohI) hai [ekasya ] aisA ek nayakA pakSha hai aur [na tathA ] jIv mU.Dh.h.h (mohI) nahI.n hai [parasya ] aisA dUsare nayakA pakSha haie; [iti ] isaprakAr [chiti ] chitsvarUp jIvake sambandhame.n [dvayoH ] do nayo.nke [dvau pakShapAtau ] do pakShapAt hai.n . [yaH tattvavedI chyutapakShapAtaH ] jo tattvavettA pakShapAtarahit hai [tasya ] use [nitya.n ] nirantar [chit ] chitsvarUp jIv [khalu chit ev asti ] chitsvarUp hI hai (arthAt use chitsvarUp jIv jaisA hai vaisA nirantar anubhavame.n AtA hai) .71.
shlokArtha : — [raktaH ] jIv rAgI hai [ekasya ] aisA ek nayakA pakSha hai aur [na
218